ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Πολύσπορο δεν σημαίνει “ολικής άλεσης”: Ποια είναι η διαφορά

Μιχάλης Θερμόπουλος

Σε έναν κόσμο όπου τα προϊόντα διατροφής χαρακτηρίζονται ως “εξ ολοκλήρου φυσικά” ή “με χαμηλά λιπαρά” για να προσελκύσουν τους καταναλωτές, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι αυτές οι ετικέτες και άλλες σαν αυτές έχουν συχνά μικρή σημασία.

Πολύσπορο δεν σημαίνει “ολικής άλεσης”: Ποια είναι η διαφορά
Bigstock

Όταν βλέπετε την λέξη "πολύσπορο", πιθανότατα πιστεύετε ότι αποκομίζετε καλύτερα οφέλη για την υγεία επειδή υπάρχουν πολλοί κόκκοι στο ψωμί. Δυστυχώς, αυτό μπορεί να απέχει πολύ από την αλήθεια.

Τι είναι ένα δημητριακό ολικής άλεσης

Οι τρέχουσες διατροφικές συστάσεις συστήνουν να καταναλώνουμε περισσότερα δημητριακά ολικής άλεσης. Αλλά δεν γνωρίζουν όλοι τι ακριβώς σημαίνει αυτό. Τα δημητριακά ολικής άλεσης περιέχουν τρία μέρη: πίτουρο, φύτρο και ενδοσπέρμιο.

  • Το πίτουρο είναι εκεί όπου θα βρείτε τις φυτικές ίνες. Για παράδειγμα, το καστανό ρύζι έχει οριακά περισσότερες φυτικές ίνες από το λευκό ρύζι επειδή έχει ακόμα το πίτουρο άθικτο. Περιέχει επίσης θρεπτικά συστατικά όπως βιταμίνες Β, σίδηρο, χαλκό, ψευδάργυρο, μαγνήσιο και πολλά άλλα.
  • Το φύτρο είναι το μέσο του σπόρου και περιέχει θρεπτικά συστατικά όπως βιταμίνη Ε και αντιοξειδωτικά.
  • Το ενδοσπέρμιο είναι το στρώμα που παρέχει θρεπτικά συστατικά για την ανάπτυξη του φυτού, όπως υδατάνθρακες και πρωτεΐνες, που είναι θρεπτικά και για τον άνθρωπο.

Οι λευκοί κόκκοι (π.χ. λευκό αλεύρι), από την άλλη πλευρά, που βρίσκονται συνήθως σε αρτοσκευάσματα και λευκό ψωμί, εξευγενίζονται και αφαιρούνται από αυτά τα στρώματα. Χάνουν φυτικές ίνες και αρκετά βασικά θρεπτικά συστατικά, γι' αυτό και συνήθως προστίθενται σε αυτά ξανά θρεπτικά συστατικά, όπως βιταμίνες του συμπλέγματος Β και σίδηρος. Συνολικά, παρέχουν πολύ λιγότερη θρεπτική αξία.

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ πολύσπορου και ολικής άλεσης

Οι ετικέτες "πολύσπορο" σημαίνουν απλώς ότι το ψωμί περιέχει περισσότερους από έναν κόκκους. Ακούγεται καλό, σωστά; Όχι ακριβώς! Το πολύσπορο ψωμί θα μπορούσε να έχει σιτάρι, βρώμη και πλιγούρι και κανένα από αυτά δεν θα μπορούσε στην πραγματικότητα να έχει ολόκληρο τον σπόρο του (δηλαδή ολικής άλεσης). Η ετικέτα “θολώνει τις γραμμές” επειδή, για τον καταναλωτή, παραμένει ακόμη ασαφές εάν οι κόκκοι που χρησιμοποιούνται στο ψωμί είναι ολόκληροι ή εξευγενισμένοι.

Εάν αφαιρεθούν το πίτουρο και το φύτρο, ακόμη και ένα πολύσπορο ψωμί με 10 διαφορετικούς κόκκους μπορεί να μην είναι καν ολικής αλέσεως. Εάν δεν είναι, χάνονται βασικές βιταμίνες και μέταλλα, καθώς και φυτοθρεπτικά συστατικά που έχει αποδειχθεί ότι είναι αντιφλεγμονώδη.

Την επόμενη φορά που θα διαβάσετε μια ετικέτα για πολύσπορο ψωμί, φροντίστε να διαβάσετε τα συστατικά για να δείτε αν είναι γραμμένη η λέξη “ολόκληρο” μπροστά από τους αναγραφόμενους κόκκους. Μερικές φορές, το μπροστινό μέρος της συσκευασίας θα σας πει επίσης αν το ψωμί είναι 100% ολικής αλέσεως, κάτι που κάνει τα πράγματα ακόμα πιο εύκολα.

Επιπλέον, αναζητήστε στην ετικέτα να έχει τουλάχιστον τρία γραμμάρια ινών ανά φέτα ψωμιού. Κάποιες φυτικές ίνες προστίθενται μέσω πρόσθετου πίτουρου ή απομονωμένων ινών, οι οποίες δεν είναι το ίδιο είδος με εκείνες σε ένα ολόκληρο δημητριακό. Οι φυτικές ίνες βοηθούν στη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα, προάγουν τις υγιείς κινήσεις του εντέρου, μειώνουν τη χοληστερόλη και πολλά άλλα.

Μπορεί να αναρωτιέστε για το σταρένιο ψωμί. Μπορεί να είναι εύκολο να εξαπατηθείτε και από αυτές τις ετικέτες, επομένως αυτοί οι ίδιοι κανόνες εξακολουθούν να ισχύουν. Εκτός κι αν η ετικέτα γράφει ρητά “100% ολικής αλέσεως”, είναι πιθανό να μην έχει ολόκληρο τον σπόρο του σιταριού. Το ψωμί σίτου είναι συνήθως κυρίως λευκό αλεύρι που αναμειγνύεται με λίγο πιο σκούρο κόκκο. Στη συνέχεια, μπορεί να προστεθούν κάποια θρεπτικά συστατικά που έχουν προηγουμένως αφαιρεθεί στη διαδικασία εξευγενισμού.

Πηγή: studyfinds.org