ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

Έρευνα: Αν μετανιώσατε που γίνατε γονείς, δεν είστε μόνοι!

Μιχάλης Θερμόπουλος

Ομάδα ερευνητών σημείωσε ότι το να μετανιώνεις για τη γονεϊκότητα δεν είναι και τόσο σπάνιο τελικά.

Έρευνα: Αν μετανιώσατε που γίνατε γονείς, δεν είστε μόνοι!
Bigstock

Τύψεις σημαίνει να νιώθεις λύπη ή μετάνοια για κάτι που έκανες ή δεν έκανες. Η πλειονότητα των ανθρώπων (αν όχι όλοι) θα αισθανθούμε αυτό το συναίσθημα για τουλάχιστον μία απόφαση που πήραμε σχετικά με κάποια ενέργεια, ακόμα κι αν είναι σχετικά μικρό ζήτημα.

Τι γίνεται όμως με τις μεγάλες επιλογές στη ζωή; Μια από τις πιο σημαντικές επιλογές που μπορεί να κάνει ένα άτομο είναι το αν θα κάνει παιδιά. Επειδή η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων θα γίνουν γονείς στη διάρκεια της ζωής τους και οι κοινωνικοί κανόνες προάγουν τη γονεϊκότητα, οι ερευνητές δεν εξερεύνησαν τυχόν τύψεις για όσους δεν κάνουν παιδιά. Αντίθετα, επικεντρώθηκαν ε ένα ζήτημα που ελάχιστα έχει ερευνηθεί: γονείς που νιώθουν τύψεις ακριβώς επειδή -με δική τους απόφαση και πλήρη επίγνωση- απέκτησαν παιδιά!

Το 5-14% των γονέων μετανιώνει που έκανε παιδιά

Η ομάδα των ερευνητών που διεξήγαγε την μελέτη τόνισε παλαιότερες έρευνες που έδειξαν ότι οι τύψεις για την απόκτηση παιδιών δεν είναι σπάνια ή πρωτόγνωρη, καθώς το 5-14% των γονέων έχει αυτό το συναίσθημα.

Σημείωσαν επίσης ότι η κοινωνική αποδοκιμασία γύρω από αυτό το θέμα, μαζί με την απουσία τρόπων αξιολόγησης της μετάνοιας για τη γονεϊκότητα, είναι και τα δύο παράγοντες πίσω από τη σχετική σπανιότητα της έρευνας σε αυτόν τον πολύτιμο τομέα. Για να αντιμετωπίσουν αυτό το ζήτημα, δημιούργησαν και δοκίμασαν μια αξιολόγηση γνωστή ως Κλίμακα Γονεϊκών Τύψεων. Το μετέφρασαν σε τρεις γλώσσες (πολωνικά, γαλλικά και αγγλικά) και διαπίστωσαν ότι είναι ένα αξιόπιστο και έγκυρο μέτρο.

Στην έρευνά τους με αυτήν την κλίμακα, βρήκαν μια συσχέτιση μεταξύ των τύψεων για τη γονεϊκότητα και της γονικής εξουθένωσης, της κατάθλιψης και της ικανοποίησης με τη ζωή κάποιου. Συγκεκριμένα, η περισσότερες γονικές τύψεις συνδέθηκαν με λιγότερη ευτυχία στη ζωή και περισσότερη γονική εξουθένωση και κατάθλιψη. Φυσικά, η ερευνητική ομάδα είχε δίκιο που αναγνώρισε ότι αυτές οι σχέσεις δεν ήταν ισχυρές και δεν παρέχουν στοιχεία ότι αυτές οι τύψεις δεν προκαλούνται από άλλα συναισθήματα (ή το αντίστροφο). Ταυτόχρονα, είχαν εξίσου δίκιο όταν δήλωσαν ότι οι τύψεις για τη γονεϊκότητα είναι ένας σημαντικός τομέας που πρέπει να αντιμετωπιστεί και τόνισαν ότι υπάρχουν αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με το τι οδηγεί και τι προκύπτει από αυτήν τη γονεϊκή απογοήτευση.

Για παράδειγμα, επεσήμαναν ότι οι πιέσεις γύρω από την ανατροφή των παιδιών θα μπορούσαν να οδηγήσουν ένα γονέα σε εξάντληση: δηλαδή, όταν οι “πόροι” ενός γονέα (προσωπικοί και κοινωνικοί) είναι ανεπαρκείς για να εξουδετερώσουν τα βάρη της γονεϊκότητας. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε τύψεις για την απόκτηση παιδιών. Ωστόσο, ανέφεραν επίσης έρευνα που δείχνει ότι θα μπορούσε να ισχύει το αντίθετο: ότι το αίσθημα λύπης που γίνεσαι γονιός θα μπορούσε να δημιουργήσει εμπόδια για να εξοικειωθείς με τις αλλαγές και τις προκλήσεις που φέρνει η γονεϊκότητα.

Κατάθλιψη και μειωμένη ικανοποίηση από τη ζωή

Ομοίως, οι ερευνητές σχολίασαν το πώς οι σχέσεις μεταξύ γονικής λύπης, κατάθλιψης και ικανοποίησης στη ζωή έχουν αποχρώσεις. Για παράδειγμα, ανέφεραν ότι οι τύψεις για τη γονεϊκότητα μπορεί να συνοδεύονται από κατάθλιψη και έλλειψη ικανοποίησης, αλλά ότι δεν συμβαίνει πάντα. Είναι πιθανό ένα άτομο που δεν νιώθει χαρούμενο με τη ζωή του να αισθάνεται ικανοποιημένο με την απόφασή του να κάνει παιδιά και ένα άτομο να νιώθει λύπη για την απόκτηση παιδιών ενώ νιώθει ικανοποιημένος με τη ζωή του στο σύνολό του.

Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι οι τύψεις για τη γονεϊκότητα είναι ένα βαθύτατα σημαντικό θέμα της εποχής μας. Αναφέρουν ότι είναι απαραίτητη περισσότερη επιστημονική προσοχή σε αυτήν την παραμελημένη πτυχή της ανθρώπινης εμπειρίας. Δεν είναι κακό να νιώθει κανείς τύψεις που έγινε γονιός. Το συναίσθημα της λύπης για μια απόφαση δεν σημαίνει ότι κάποιος είναι κακός άνθρωπος. Το ίδιο ισχύει για την πιθανή λύπη που περιβάλλει τη γονεϊκότητα σε ένα ποσοστό ανθρώπων. Είναι σημαντικό να αφαιρέσουμε το στίγμα από αυτό το συναίσθημα και να το κατανοήσουμε καλύτερα και να βρούμε τρόπους να δίνουμε στους γονείς τη συμπόνια και την υποστήριξη που τους αξίζει, για τους ίδιους και τα παιδιά τους, αναφέρουν οι ερευνητές.

Πηγή: psychologytoday.com