ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

Τι προκαλούν οι τραυματικές παιδικές εμπειρίες στην ενήλικη ζωή

Σινάνη Αικατερίνη

Την επιτακτική ανάγκη στήριξης των εφήβων και ενίσχυσης του αισθήματος του ανήκειν στην κοινότητα μετά την πανδημία Covid-19, υπογραμμίζουν οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Simon Fraser, στον Καναδά.

Τι προκαλούν οι τραυματικές παιδικές εμπειρίες στην ενήλικη ζωή

Νέα μελέτη με επικεφαλής την Hasina Samji, καθηγήτρια στη Σχολή Επιστημών Υγείας, του πανεπιστημίου, διερεύνησε τον ρόλο των τροποποιήσιμων παραγόντων σε κοινοτικό και κοινωνικό επίπεδο στην ψυχική υγεία και ευημερία των νέων.

Η μελέτη βασίστηκε στην έρευνα της Samji σε περισσότερους από 8.800 μαθητές της 11ης τάξης σε σχολεία της Βρετανικής Κολομβίας, στον Καναδά.

Τα δεδομένα συλλέχθηκαν από τον Ιανουάριο έως τον Μάρτιο του 2022 κατά τη διάρκεια του πέμπτου κύματος της πανδημίας, μια εποχή που περιλάμβανε τον υψηλότερο αριθμό ημερήσιων μετρήσεων κρουσμάτων COVID-19.

Ζητήθηκε από τους μαθητές να καταγράψουν τον αριθμό των θετικών και αρνητικών εμπειριών τους (μέχρι την ηλικία των 18 ετών), τον βαθμό στον οποίο βίωσαν συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους και να βαθμολογήσουν την ψυχική τους ευεξία και την ικανοποίηση από τη ζωή τους.

Σύμφωνα με τη Samji, η ύπαρξη περισσότερων θετικών παιδικών εμπειριών σχετίζεται με χαμηλότερα επίπεδα κατάθλιψης και άγχους, με μεγαλύτερη ικανοποίηση από τη ζωή και καλύτερη ψυχική υγεία. Αντίθετα, τα άτομα με μεγαλύτερο αριθμό δυσμενών παιδικών εμπειριών είχαν περισσότερα συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους, μικρότερη ικανοποίηση από τη ζωή και χειρότερη ψυχική υγεία.

Οι ενήλικες με τέσσερις ή περισσότερες σοβαρά δυσάρεστες παιδικές εμπειρίες, έχουν τετραπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν κατάθλιψη και χαμηλή ικανοποίηση από τη ζωή, τριπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν άγχος και 30 φορές περισσότερες πιθανότητες να αποπειραθούν να αυτοκτονήσουν σε σχέση με τα άτομα χωρίς τραυματικές παιδικές εμπειρίες.

«Δεν μπορούμε να αποτρέψουμε τις αντιξοότητες για όλους τους νέους. Ξέρουμε ότι οι αντιξοότητες οδηγούν σε τόσες πολλές αρνητικές εκβάσεις σε πολλούς τομείς, είτε πρόκειται για μολυσματικές ασθένειες, είτε για χρήση ουσιών, είτε για παχυσαρκία, είτε για καρδιακές παθήσεις. Τα άτομα που έχουν εκτεθεί σε τέσσερις ή περισσότερες τραυματικές εμπειρίες στην παιδική τους ηλικία, διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για σχεδόν κάθε πρόβλημα υγείας, συγκριτικά με τους ανθρώπους που είχαν λιγότερες ή μηδενικές δυσμενείς εμπειρίες» πρόσθεσε.

Είναι σημαντικό ότι οι θετικές παιδικές εμπειρίες συνδέονταν με καλύτερη ψυχική υγεία και ευημερία ακόμη και για τους νέους που βίωσαν δυσάρεστες εμπειρίες ως παιδιά. Στις θετικές εμπειρίες περιλαμβάνονται η υποστήριξη από φίλους, το αίσθημα ότι η οικογένειά τους στέκεται δίπλα τους σε δύσκολες στιγμές, το αίσθημα ότι ανήκουν στην κοινότητά τους και ότι είναι ασφαλείς και προστατευμένοι από έναν ενήλικα στο σπίτι τους.

Οι τραυματικές εμπειρίες της παιδικής ηλικίας περιλαμβάνουν λεκτική, σωματική και σεξουαλική κακοποίηση, συναισθηματική και σωματική παραμέληση, ενδοοικογενειακή βία, ψυχική ασθένεια του φροντιστή, φυλάκιση, χρήση ουσιών και διαζύγιο. Τραυματικές εμπειρίες εντοπίζονται επίσης σε κοινωνικό επίπεδο (επισιτιστική ανασφάλεια, έλλειψη στέγης), σε κοινοτικό επίπεδο (αίσθημα ανασφάλειας στο σχολείο ή στην κοινότητα) και σε οικογενειακό επίπεδο (χωρισμός ή διαζύγιο του φροντιστή).

Οι ψυχικές ασθένειες, εξηγεί η Samji, δεν κατανέμονται τυχαία στους πληθυσμούς, αλλά ακολουθούν μια κοινωνικοοικονομική διαβάθμιση. Ως εκ τούτου, η μελέτη συνιστά συστημικές αλλαγές για την παροχή επιπλέον υποστήριξης στις οικογένειες, από τους θεσμούς, (δικαιοσύνη, υγεία, σχολεία), ώστε να αυξηθούν οι θετικές εμπειρίες της παιδικής ηλικίας και να μειωθούν οι αρνητικές εμπειρίες.

«Πρέπει να αλλάξουμε το παράδειγμα. Όταν οι άνθρωποι σκέφτονται την ψυχική υγεία, σκέφτονται μόνο την ψυχική ασθένεια, αλλά η ψυχική υγεία είναι κάτι πολύ περισσότερο. Ακριβώς όπως η σωματική υγεία, υπάρχει η πτυχή της ασθένειας, αλλά γνωρίζουμε ότι μπορούμε να κάνουμε περισσότερα για να υποστηρίξουμε τη σωματική μας υγεία: Μπορούμε να γυμναζόμαστε και να τρώμε καλά. Το ίδιο ισχύει και για την ψυχική υγεία. Η ψυχική ασθένεια δεν είναι μια τελειωμένη υπόθεση. Μπορείτε να την καθυστερήσετε, σε κάποιες περιπτώσεις μπορείτε και να την αποτρέψετε. Υπάρχει, φυσικά, μια γενετική συνιστώσα, όπως ακριβώς υπάρχει και στις σωματικές ασθένειες» επισημαίνει.

Η μελέτη αυτή, όπως και άλλες έρευνες σχετικά με τους κοινωνικούς και διαρθρωτικούς παράγοντες της ψυχικής ευημερίας, υπογραμμίζουν τη σημασία της προώθησης της ευημερίας μέσω της αντιμετώπισης των κοινωνικών παραγόντων της ψυχικής υγείας - παράλληλα με την υποστήριξη όσων αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας.

Πηγή: Child Abuse & Neglect