ΥΓΕΙΑ

Αρθρίτιδα γόνατος: Ο ρόλος της τεστοστερόνης

Σινάνη Αικατερίνη

Η αρθρίτιδα είναι μια ασθένεια που επηρεάζει τον υαλώδη χόνδρο των αρθρώσεων (έναν από τους τρεις τύπους χόνδρου), ο οποίος καλύπτει τις αρθρικές επιφάνειες, τους περιβάλλοντες ιστούς και το υποχόνδριο οστό.

Αρθρίτιδα γόνατος: Ο ρόλος της τεστοστερόνης

Ορμονικές μεταβλητές, όπως η τεστοστερόνη, έχουν συνδεθεί με την ανάπτυξη της οστεοαρθρίτιδας του γόνατος.

Έχει φανεί σε μελέτες ότι τα ανδρογόνα ενεργοποιούν τους υπαίτιους μηχανισμούς, μέσω της αύξησης της ενδοκυτταρικής συγκέντρωσης ασβεστίου.

Οι φυσιολογικές δόσεις τεστοστερόνης έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνουν την παραγωγή χόνδρου στους άνδρες με οστεοαρθρίτιδα προχωρημένου σταδίου και η θεραπεία αναπλήρωσης τεστοστερόνης ενισχύει την αναγέννηση του αρθρικού χόνδρου

Τα ανδρογόνα εμπλέκονται επίσης στο σχηματισμό και την ανάπτυξη οστεοβλαστών.

Υπάρχουν ωστόσο ελάχιστες ειδικές ως προς το φύλο ενδείξεις για την ορολογική έκφραση τεστοστερόνης και τη σχέση της με την οστεοαρθρίτιδα, ενώ η σχέση μεταξύ της τεστοστερόνης του πλάσματος και της εξέλιξης της αρθρίτιδας στους πάσχοντες, δεν είναι σαφής.

Στην παρούσα μελέτη, οι ερευνητές εξέτασαν την επίδραση των επιπέδων τεστοστερόνης στην παθοφυσιολογία της αρθρίτιδας.

Τα δεδομένα από 10.439 ενήλικες που συμμετείχαν στην Εθνική Έρευνα Εξέτασης Υγείας και Διατροφής 2013–2016 (NHANES) αναλύθηκαν μέσω πολυμεταβλητής λογιστικής παλινδρόμησης για τον προσδιορισμό των αναλογιών πιθανοτήτων.

Λήφθηκαν υπόψιν μεταβλητές όπως η ηλικία, το φύλο, η φυλή, το μορφωτικό επίπεδο, η οικογενειακή κατάσταση, το εισόδημα, η κατανάλωση αλκοόλ, το κάπνισμα, τα αποτελέσματα εξετάσεων, οι απαντήσεις σε ερωτηματολόγια και οι συννοσηρότητες (όπως ο διαβήτης, οι καρδιαγγειακές παθήσεις και η υπέρταση).

Οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν αν είχαν διαγνωστεί με αρθρίτιδα και αν ναι, τούς ζητήθηκε να δηλώσουν αν η διάγνωση αφορούσε ρευματοειδή αρθρίτιδα, οστεοαρθρίτιδα ή άλλο τύπο αρθρίτιδας.

Το 48% των συμμετεχόντων στη μελέτη ήταν άνδρες, μέσης ηλικίας 47 ετών. Το 27% εμφάνισαν αρθρίτιδα.

Όσοι είχαν αρθρίτιδα, είχαν και χαμηλότερη τεστοστερόνη ορού από τους μη πάσχοντες με αρθρίτιδα. Τα ευρήματα της νέας ανάλυσης έδειξαν μια στατιστικά σημαντική αρνητική σχέση μεταξύ των επιπέδων τεστοστερόνης και της αρθρίτιδας.

Όσοι βρίσκονταν στο ανώτερο τεταρτημόριο των επιπέδων τεστοστερόνης, είχαν 51% χαμηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης αρθρίτιδας σε σύγκριση με όσους βρίσκονταν στο χαμηλότερο τεταρτημόριο.

Περαιτέρω αναλύσεις έδειξαν ότι η αρνητική σχέση μεταξύ της τεστοστερόνης και της αναπτυσσόμενης αρθρίτιδας, ήταν στατιστικά πιο σημαντική στις γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας, καπνίστριες, με συννοσηρότητες και υψηλότερο Δείκτη Μάζας Σώματος.

Η τεστοστερόνη και η οιστραδιόλη είναι φυσικά ανοσοκατασταλτικά που καταστέλλουν την ανοσία που προκαλείται από αντισώματα και κύτταρα, ενώ δρουν ως αντιφλεγμονώδεις παράγοντες.

Επειδή οι γυναίκες έχουν πιο ενεργή ανοσία από τους άνδρες, παίζουν καθοριστικό ρόλο στη μείωση της ευαισθησίας των ανδρών σε αυτοάνοσες διαταραχές.

Το πρωτογενές ανδρογόνο, η τεστοστερόνη, συνδέεται με εξειδικευμένους ενδοκυτταρικούς υποδοχείς για να δημιουργήσει ενεργές μορφές συμπλεγμάτων υποδοχέων τεστοστερόνης. Και στους αρσενικούς και στους θηλυκούς οστεοβλάστες, υπάρχουν υποδοχείς ανδρογόνων και οιστρογόνων και η τεστοστερόνη προσδένεται και στους δύο για να ρυθμίσει το ασβέστιο των οστών.

Τα μειωμένα επίπεδα τεστοστερόνης μπορούν να επηρεάσουν τον χόνδρο μέσω των διαύλων ιόντων του μεταβολισμού και των υποδοχέων ανδρογόνων, με αποτέλεσμα τη φθορά του χόνδρου και την ανάπτυξη οστεοαρθρίτιδας. Η ενεργοποίηση των υποδοχέων ανδρογόνων και των υποδοχέων οιστρογόνων έχει σημαντική επίδραση στον μεταβολισμό των οστών.

Η χαμηλή τεστοστερόνη μπορεί να είναι η αιτία της παχυσαρκίας και όχι το αποτέλεσμά της, με τον ΔΜΣ να έχει αιτιολογική επίδραση στην τεστοστερόνη ορού.

Συνολικά, τα ευρήματα της μελέτης έδειξαν ότι τα χαμηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης αρθρίτιδας.

Η σε βάθος διερεύνηση της αρνητικής και μη γραμμικής συσχέτισης μεταξύ των ορολογικών επιπέδων τεστοστερόνης και της ανάπτυξης αρθρίτιδας, συνδέθηκε με το ΔΜΣ και το φύλο.

Τα ευρήματα ενδέχεται να επηρεάσουν την πρόληψη και τη διαχείριση της αρθρίτιδας. Ωστόσο, απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να αποσαφηνιστούν οι μηχανισμοί που κρύβονται πίσω από την επίδραση της τεστοστερόνης ορού στην ανάπτυξη αρθρίτιδας.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση Scientific Reports.