Φάρμακο για αυτοάνοσα επιβραδύνει την εξέλιξη του διαβήτη

Σύμφωνα με νέα μελέτη που παρουσιάστηκε στο ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Μελέτη του Διαβήτη (EASD) στη Βιέννη, η μπαρισιτινίμπη φαίνεται να επιβραδύνει την εξέλιξη της νόσου, διατηρώντας την παραγωγή ινσουλίνης στον οργανισμό.

Τι έδειξε η μελέτη

Ερευνητές στην Αυστραλία, με επικεφαλής την ανοσολόγο Michaela Waibel από το Ινστιτούτο Ιατρικής Έρευνας St. Vincent’s, παρακολούθησαν 91 άτομα ηλικίας 10 έως 30 ετών που είχαν διαγνωστεί με διαβήτη τύπου 1 τις τελευταίες 100 ημέρες.

Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν τυχαία προκειμένου να λάβουν είτε baricitinib είτε εικονικό φάρμακο (placebo) καθημερινά για 48 εβδομάδες.

Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά:

• Όσοι λάμβαναν το φάρμακο διατήρησαν καλύτερη λειτουργία των β-κυττάρων του παγκρέατος (δηλαδή των κυττάρων που παράγουν ινσουλίνη).
• Είχαν μικρότερες διακυμάνσεις σακχάρου στο αίμα και χρειάζονταν λιγότερη ινσουλίνη για να διατηρήσουν σταθερά επίπεδα.

Όταν οι ασθενείς σταμάτησαν το φάρμακο, η νόσος άρχισε ξανά να εξελίσσεται και μέσα σε λίγους μήνες τα επίπεδα σακχάρου και οι ανάγκες για ινσουλίνη εξισώθηκαν με εκείνα της ομάδας που λάμβανε εικονικό φάρμακο.

Πώς λειτουργεί η μπαρισιτινίμπη

Ο διαβήτης τύπου 1 προκαλείται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στα κύτταρα που παράγουν ινσουλίνη. Το baricitinib, που ανήκει στην κατηγορία των JAK αναστολέων, εμποδίζει τα σήματα που ενεργοποιούν αυτή την επίθεση, προστατεύοντας έτσι τα β-κύτταρα από την καταστροφή.

Το φάρμακο χρησιμοποιείται ήδη για άλλες αυτοάνοσες παθήσεις, όπως:

• Ρευματοειδής αρθρίτιδα
• Ελκώδης κολίτιδα
• Αλωπεκία (τριχόπτωση)

Αυτό σημαίνει ότι η ασφάλειά του είναι ήδη τεκμηριωμένη, γεγονός που επιταχύνει τις πιθανές διαδικασίες έγκρισής του για νέες χρήσεις.

Τι σημαίνουν τα αποτελέσματα για τους ασθενείς

Για πρώτη φορά, οι ερευνητές έχουν στα χέρια τους ένα από του στόματος φάρμακο που όχι μόνο αντιμετωπίζει τα συμπτώματα, αλλά μπορεί να επιβραδύνει την ίδια την εξέλιξη του διαβήτη τύπου 1.

Η Waibel σχολίασε: «Αυτό είναι ένα πραγματικά συναρπαστικό βήμα. Μπορούμε να μειώσουμε την εξάρτηση από τις ενέσεις ινσουλίνης και να δώσουμε στους ασθενείς πολύτιμο χρόνο με λιγότερες απαιτήσεις στην καθημερινότητα τους».

Τα ευρήματα ανοίγουν τον δρόμο για μελλοντικές στρατηγικές πρόληψης. Αν το baricitinib αποδειχθεί αποτελεσματικό σε μεγαλύτερες μελέτες, θα μπορούσε στο μέλλον να χρησιμοποιείται προληπτικά σε άτομα με γενετική προδιάθεση για διαβήτη τύπου 1, πριν ακόμη εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα.

Τα επόμενα βήματα στην έρευνα

Οι ερευνητές σχεδιάζουν τώρα μεγαλύτερες κλινικές δοκιμές φάσης ΙΙΙ για να επιβεβαιώσουν τα αποτελέσματα και να εξετάσουν αν η μακροχρόνια χρήση μπορεί να διατηρήσει τα οφέλη.

Παράλληλα, θα μελετηθεί κατά πόσο η χορήγηση σε ακόμη πιο πρώιμα στάδια της νόσου, μπορεί να καθυστερήσει ή να αποτρέψει πλήρως την ανάγκη για ινσουλίνη.

Αν όλα προχωρήσουν ομαλά, το φάρμακο θα μπορούσε να εγκριθεί για τον διαβήτη τύπου 1 μέσα στην επόμενη πενταετία.

Ένα νέο κεφάλαιο στη μάχη με τον διαβήτη τύπου 1

Ο διαβήτης τύπου 1 εξακολουθεί να αποτελεί μια διά βίου πρόκληση για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Η προοπτική ενός χαπιού που μειώνει την ανάγκη για ενέσεις ινσουλίνης, προστατεύει τα β-κύτταρα και προσφέρει καλύτερη ποιότητα ζωής είναι αναμφισβήτητα ανατρεπτική.

Παρότι τα αποτελέσματα πρέπει να επιβεβαιωθούν σε μεγαλύτερες μελέτες, το baricitinib φαίνεται να φέρνει πιο κοντά μια εποχή όπου η καθημερινή διαχείριση του διαβήτη τύπου 1 θα είναι πολύ πιο απλή και λιγότερο επιβαρυντική.