Σκλήρυνση κατά πλάκας: Τα πρώιμα σημάδια που εμφανίζονται πέντε χρόνια πριν τη διάγνωση

Τα ευρήματα θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε σημαντικά ταχύτερη διάγνωση και πιο έγκαιρη θεραπευτική παρέμβαση.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Queen Mary ανέλυσαν τα ηλεκτρονικά ιατρικά αρχεία περίπου 96.000 ατόμων, εκ των οποίων περίπου 15.000 είχαν διαγνωστεί με πολλαπλή σκλήρυνση.

Πρόκειται για μία από τις πιο εκτεταμένες και ποικιλόμορφες έρευνες που έχουν εστιάσει στο λεγόμενο «προδρομικό στάδιο» της νόσου, δηλαδή τη φάση κατά την οποία εμφανίζονται μη ειδικά συμπτώματα αρκετά χρόνια πριν την επίσημη διάγνωση.

Τα προειδοποιητικά σημάδια μπορεί να εμφανιστούν χρόνια πριν

Τα ευρήματα είναι ξεκάθαρα: μέχρι και πέντε χρόνια πριν από τη διάγνωση, τα άτομα που αργότερα ανέπτυξαν πολλαπλή σκλήρυνση είχαν:

• 8 φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν νευρολογικά συμπτώματα, όπως διαταραχές στην όραση, μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα.
• 2,5 φορές περισσότερες πιθανότητες να αντιμετωπίζουν προβλήματα μνήμης ή συγκέντρωσης.
• Διπλάσιες πιθανότητες να αναφέρουν χρόνιο πόνο ή προβλήματα στην ουροδόχο κύστη και στο έντερο.
• 1,7 φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν κατάθλιψη ή άγχος.

Τα παραπάνω μοτίβα παρατηρήθηκαν ανεξάρτητα από το φύλο, την εθνοτική προέλευση ή το κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο.

Η ασθένεια δίνει σημάδια, αρκεί να ξέρουμε πού να κοιτάξουμε

«Αυτά είναι τα πιο ισχυρά στοιχεία μέχρι σήμερα ότι η πολλαπλή σκλήρυνση μας προειδοποιεί χρόνια πριν από τη διάγνωση», τονίζει η καθηγήτρια Ruth Dobson, επικεφαλής της μελέτης. «Αν οι γιατροί γνωρίζουν τι να αναζητήσουν, θα μπορούσαν να εντοπίσουν τη νόσο πολύ νωρίτερα και να ξεκινήσουν τη θεραπεία προτού προκληθούν σημαντικές βλάβες».

Αξίζει να σημειωθεί ότι η συσχέτιση νευρολογικών συμπτωμάτων και μελλοντικής διάγνωσης ήταν ακόμη ισχυρότερη στους άνδρες, στους οποίους τα ποσοστά διάγνωσης είναι χαμηλότερα. Αυτό δείχνει ότι η καλύτερη αναγνώριση των πρώιμων σημείων θα μπορούσε να μειώσει τις ανισότητες στην έγκαιρη ανίχνευση της νόσου.

«Η έρευνά μας δείχνει ότι τα πρώτα σημάδια της πολλαπλής σκλήρυνσης είναι ουσιαστικά ίδια για όλους, ανεξάρτητα από την καταγωγή ή την κοινωνική τους θέση», επισημαίνει ο Δρ. Ben Jacobs, συν-συγγραφέας της μελέτης. «Η προσπάθεια για έγκαιρη ανίχνευση πρέπει επομένως να είναι περιεκτική και αντιπροσωπευτική για ολόκληρο τον πληθυσμό».

Γιατί έχει σημασία η έγκαιρη διάγνωση

Η σκλήρυνση κατά πλάκας είναι μια χρόνια νευρολογική νόσος που επηρεάζει περίπου 150.000 άτομα στο Ηνωμένο Βασίλειο και πάνω από 2 εκατομμύρια παγκοσμίως. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία μπορεί να επιβραδύνει την εξέλιξη της νόσου, να μειώσει την αναπηρία και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής. Ωστόσο, η διάγνωση συχνά καθυστερεί μέχρι να εμφανιστεί ένα μεγάλο νευρολογικό επεισόδιο – κάτι που μπορεί να συμβεί μετά από χρόνια ανεξήγητων συμπτωμάτων.

Από την αντίδραση στην πρόληψη

Οι ερευνητές εργάζονται ήδη πάνω σε εργαλεία πρόγνωσης κινδύνου που θα μπορούσαν να εντοπίσουν άτομα με υψηλό κίνδυνο και να τα παρακολουθούν στενότερα ή να τα παραπέμπουν για περαιτέρω εξετάσεις. Στόχος είναι να μετατραπεί η αντιμετώπιση της πολλαπλής σκλήρυνσης από αντιδραστική σε προληπτική.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Annals of Clinical and Translational Neurology.