Άπνοια ύπνου: Πόσο επιδεινώνεται από την ατμοσφαιρική ρύπανση
Η αποφρακτική υπνική άπνοια είναι μια διαταραχή στην οποία η αναπνοή σταματά ή επιβραδύνεται επανειλημμένα κατά τη διάρκεια του ύπνου, προκαλώντας έντονο ροχαλητό και κακής ποιότητας ύπνο.
Η πάθηση συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο υπέρτασης, εγκεφαλικού, καρδιοπάθειας και σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.
Νέα διεθνής μελέτη αναδεικνύει τη σύνδεση ανάμεσα στην ποιότητα του αέρα και τη σοβαρότητα της νόσου.
Όπως ανακοίνωσαν οι ερευνητές στο συνέδριο της European Respiratory Society, που πραγματοποιείται στο Άμστερνταμ, η ατμοσφαιρική ρύπανση ενδέχεται να καθιστά πιο σοβαρή την υπνική άπνοια.
Τα άτομα με υπνική άπνοια εμφανίζουν περισσότερα επεισόδια διακοπής ή μείωσης της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου όταν ζουν σε περιοχές με αυξημένα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Μάλιστα, όσο πιο επιβαρυμένη είναι η ποιότητα του αέρα, τόσο συχνότερα καταγράφονται τα επεισόδια άπνοιας.
«Διαπιστώσαμε μια στατιστικά σημαντική θετική συσχέτιση μεταξύ της μακροχρόνιας έκθεσης σε ατμοσφαιρική ρύπανση -ιδίως στα αιωρούμενα σωματίδια PM10- και της βαρύτητας της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας», δήλωσε ο Martino Pengo, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Milano-Bicocca της Ιταλίας.
Τα σωματίδια PM10 έχουν διάμετρο μικρότερη από 10 μικρόμετρα. Μια ανθρώπινη τρίχα έχει πλάτος περίπου 50-70 μικρόμετρα.
Οι ερευνητές παρακολούθησαν πάνω από 19.000 ασθενείς με υπνική άπνοια σε 25 πόλεις και 14 χώρες. Τα δεδομένα από μελέτες ύπνου συγκρίθηκαν με τα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης στις περιοχές όπου διέμεναν οι συμμετέχοντες.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι για κάθε αύξηση κατά μία μονάδα στη συγκέντρωση PM10, τα αναπνευστικά επεισόδια (διακοπή ή επιβράδυνση της αναπνοής) αυξάνονταν κατά 0,41 επεισόδια ανά ώρα ύπνου.
«Αν και η επίδραση αυτή μπορεί να φαίνεται μικρή σε ατομικό επίπεδο, σε πληθυσμιακή κλίμακα είναι σημαντική, καθώς μπορεί να οδηγήσει πολλούς ασθενείς σε βαρύτερες κατηγορίες νόσου», εξήγησε ο Pengo.
Περιβαλλοντικοί παράγοντες και ποιότητα ύπνου
Η συσχέτιση μεταξύ ατμοσφαιρικής ρύπανσης και υπνικής άπνοιας διέφερε από πόλη σε πόλη. Οι κάτοικοι της Λισαβόνας, του Παρισιού και της Αθήνας επηρεάζονταν περισσότερο, ενώ σε ορισμένες περιοχές η επίδραση ήταν ασθενέστερη ή και μη ανιχνεύσιμη. Οι διαφορές αυτές ενδέχεται να οφείλονται στο κλίμα, στο είδος της ρύπανσης ή ακόμη και στον τρόπο διάγνωσης της πάθησης από τα τοπικά συστήματα υγείας.
Η καθηγήτρια Πνευμονολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και επικεφαλής της ομάδας της ERS για τις διαταραχές αναπνοής στον ύπνο, Σοφία Σχίζα, σημείωσε:
«Για τα άτομα με αποφρακτική υπνική άπνοια, ιδιαίτερα όσους ζουν σε πόλεις με υψηλά επίπεδα ρύπανσης, η μελέτη αυτή είναι σημαντική, καθώς δείχνει ότι η ρύπανση μπορεί να επιδεινώνει την κατάστασή τους».
Τα ευρήματα αναδεικνύουν τη στενή σχέση μεταξύ περιβαλλοντικής υγείας και ιατρικής του ύπνου:
«Μας υπενθυμίζουν ότι η αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης δεν είναι μόνο ζήτημα προστασίας του πλανήτη, αλλά και ουσιαστική προϋπόθεση για την υγεία των πνευμόνων και την ποιότητα του ύπνου μας», πρόσθεσε η κ. Σχίζα.