Νέα δεδομένα για τον έλεγχο της φλεγμονής σε δύο σοβαρές ρευματικές παθήσεις

Ο πόνος στη μέση διαρκεί για πάνω από τρεις μήνες, βελτιώνεται όμως με την άσκηση; Το πρωί, η δυσκαμψία στο σώμα αργεί να περάσει; Οι αρθρώσεις πρήζονται ή πονούν χωρίς προφανή λόγο;

Τα παραπάνω είναι κάποια από τα σημάδια που δεν πρέπει να αγνοούμε, γιατί ο πόνος στη μέση ή στις αρθρώσεις δεν είναι πάντα «φυσιολογικός». Μπορεί να κρύβει μια φλεγμονώδη ρευματική πάθηση.

Σύμφωνα με την Ελληνική Ρευματολογική Εταιρεία, 1 στους 4 ανθρώπους που πάσχουν από κάποια ρευματοειδή πάθηση δεν το γνωρίζει. Οι ρευματικές παθήσεις αφορούν όλες τις ηλικίες και τα δυο φύλα και η μόνιμη βλάβη των αρθρώσεων αλλά και άλλων οργάνων, συμβαίνει στα πρώτα 1-2 χρόνια από την έναρξη των συμπτωμάτων. Για τον λόγο αυτόν, η έγκαιρη επίσκεψη στον ρευματολόγο είναι κρίσιμη, για την ορθή διαχείριση της πάθησης με την κατάλληλη θεραπεία.

Τι είναι η ψωριασική αρθρίτιδα

Στην Ελλάδα, 26% του πληθυσμού πάσχει από κάποια ρευματική - μυοσκελετική πάθηση. Μία εξ αυτών είναι η ψωριασική αρθρίτιδα, που εμφανίζεται όταν η ψωρίαση εξελίσσεται και στις αρθρώσεις.

Η ψωριασική αρθρίτιδα είναι μια σοβαρή, ιδιαίτερα ετερογενής, χρόνια και συστηματική φλεγμονώδης κατάσταση. Επηρεάζει περίπου το 30% των ατόμων που ζουν με ψωρίαση. Εκδηλώνεται ως πόνος και δυσκαμψία στις αρθρώσεις, πλάκες στο δέρμα, διογκωμένα δάχτυλα χεριών και ποδιών (δακτυλίτιδα) και φλεγμονή στα σημεία όπου οι τένοντες ή οι σύνδεσμοι συνενώνονται με το οστό (ενθεσίτιδα).

Η επιβάρυνση για όσους ζουν με ψωριασική αρθρίτιδα υπερβαίνει τη σωματική ενόχληση και φτάνει στην επιδείνωση της ποιότητας ζωής, καθώς συχνά συνυπάρχει με παθήσεις όπως υπέρταση, καρδιαγγειακή νόσος, άγχος και κατάθλιψη.

Τι είναι η αξονική σπονδυλαρθρίτιδα

Μία άλλη χρόνια φλεγμονώδης πάθηση, είναι η αξονική σπονδυλαρθρίτιδα, η οποία προσβάλλει κυρίως τον αξονικό σκελετό. Είναι μια επώδυνη κατάσταση που επηρεάζει τη σπονδυλική στήλη και τις αρθρώσεις που συνδέουν τη λεκάνη με την κάτω σπονδυλική στήλη (ιερολαγόνιες αρθρώσεις). Η αξονική σπονδυλαρθρίτιδα (axSpA) περιλαμβάνει τόσο τη μη ακτινογραφικά επιβεβαιωμένη axSpA (nr-axSpA) όσο και την αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα (AS). Η nr-axSpA ορίζεται κλινικά από την απουσία ξεκάθαρων ακτινολογραφικών ενδείξεων δομικής βλάβης στη σπονδυλική στήλη και τις ιερολαγόνιες αρθρώσεις.

Το κύριο σύμπτωμα της αξονικής σπονδυλαρθρίτιδας, στην πλειονότητα των ασθενών είναι ο φλεγμονώδης πόνος στη μέση ο οποίος βελτιώνεται με την άσκηση, αλλά όχι με την ανάπαυση. Άλλα συχνά κλινικά χαρακτηριστικά περιλαμβάνουν πρόσθια ραγοειδίτιδα, ενθεσίτιδα, περιφερική αρθρίτιδα, ψωρίαση, φλεγμονώδη νόσο του εντέρου και δακτυλίτιδα. Εμφανίζεται συνήθως πριν από την ηλικία των 45 ετών. Περίπου 10-40% των ασθενών με μη ακτινογραφικά επιβεβαιωμένη αξονική σπονδυλαρθρίτιδα, εξελίσσεται σε αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα μέσα σε 2 έως 10 χρόνια.

Νεότερα θεραπευτικά δεδομένα

Και οι δύο παθήσεις μπορεί να έχουν μεγάλο αντίκτυπο στην καθημερινή ζωή των ασθενών και των οικογενειών τους, στη σωματική και ψυχική ευεξία. Γι’ αυτό έχει σημασία η έγκαιρη διάγνωση και η έναρξη θεραπείας. Με στόχο τη βελτίωση της συνολικής υγείας και της ποιότητας ζωής των ασθενών, σήμερα υπάρχουν εξελιγμένες θεραπευτικές επιλογές που μειώνουν τη φλεγμονή, προλαμβάνουν μόνιμες βλάβες και βελτιώνουν θεαματικά την ποιότητα ζωής.

Στο πρόσφατο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Ρευματολογίας (EULAR 2025), που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Ιούνιο στη Βαρκελώνη, η βιοφαρμακευτική εταιρεία UCB παρουσίασε νέα δεδομένα τριών ετών, από κλινικές μελέτες Φάσης 3 πάνω σε ένα μονοκλωνικό αντίσωμα, την μπιμεκιζουμάμπη. Οι μελέτες BE OPTIMAL, BE COMPLETE, BE MOBILE 1 και BE MOBILE 2 αξιολόγησαν την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια της μπιμεκιζουμάμπης στη θεραπεία ενηλίκων με ενεργή ψωριασική αρθρίτιδα (PsA) και αξονική σπονδυλαρθρίτιδα (axSpA).

Στην περίπτωση της ενεργού ψωριασικής αρθρίτιδας, κύριος θεραπευτικός στόχος είναι ο διαρκής έλεγχος της φλεγμονής, προκειμένου να προληφθεί η μακροχρόνια, μη αναστρέψιμη δομική βλάβη και να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής με ανακούφιση των συμπτωμάτων. Σύμφωνα με την καθηγήτρια Laure Gossec από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Σορβόννης, στο Παρίσι, «τα δεδομένα για τη μπιμεκιζουμάμπη είναι αξιοσημείωτα για τη συνέπειά τους τόσο σε ασθενείς χωρίς προηγούμενη θεραπεία όσο και σε έμπειρους, με εξάλειψη των διογκωμένων αρθρώσεων σε σχεδόν 60% των ασθενών και περίπου τους μισούς να επιτυγχάνουν ελάχιστη ενεργότητα νόσου (MDA) στα τρία έτη — δύο ισχυρές κλινικές αποκρίσεις που υποδηλώνουν πραγματικό έλεγχο της φλεγμονής στην ψωριασική αρθρίτιδα».

Συγκεκριμένα, σε ασθενείς με ενεργή ψωριασική αρθρίτιδα, ανεξάρτητα από προηγούμενη θεραπευτική εμπειρία, τα αποτελέσματα των μελετών έδειξαν ότι η μπικεμιζουμάμπη παρείχε διατηρημένη αποτελεσματικότητα για έως και τρία έτη. Στην τριετία το 59,5% των ασθενών χωρίς προηγούμενη βιολογική θεραπεία και το 59,1% των ασθενών με ανεπαρκή ανταπόκριση σε αναστολείς TNF πέτυχαν εξάλειψη των διογκωμένων αρθρώσεων. Η πλήρης κάθαρση του δέρματος, όπως μετρήθηκε με τον δείκτη PASI100, διατηρήθηκε έως και τα τρία έτη από το 61,9% και 67,5% των ασθενών χωρίς προηγούμενη βιολογική θεραπεία και με ανεπαρκή ανταπόκριση σε αναστολείς TNF, αντίστοιχα.

Η ελάχιστη ενεργότητα νόσου (MDA), ένας συνολικός και κλινικά σημαντικός δείκτης, διατηρήθηκε έως και τα τρία έτη από το 52,9% και 48,8% αντίστοιχα, στις δύο κατηγορίες ασθενών.

Στην περίπτωση της αξονικής σπονδυλαρθρίτιδας παρατηρήθηκαν βελτιώσεις στη σωματική λειτουργία σε όλο το φάσμα των ασθενών. Σύμφωνα με τον καθηγητή Ξενοφώντα Μπαραλιάκο από το Rheumazentrum Ruhrgebiet Herne, Πανεπιστήμιο Ruhr Bochum, στη Γερμανία, «είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό να βλέπει κανείς διατηρημένες αποκρίσεις με θεραπεία με μπιμεκιζουμάμπη στα τρία έτη, με αυστηρά τελικά σημεία όπως το ASAS40 και η χαμηλή ενεργότητα νόσου». Σημειώνεται ότι το ASAS40 είναι ένα σύνθετο τελικό σημείο που καλύπτει βασικούς τομείς όπως η σωματική λειτουργία, η πρωινή δυσκαμψία, η γενική εκτίμηση ασθενούς και ο πόνος. Για να επιτευχθεί ανταπόκριση ASAS40, τρεις από τους τέσσερις τομείς πρέπει να παρουσιάσουν βελτίωση τουλάχιστον κατά 40% και τουλάχιστον δύο μονάδες σε κλίμακα από 1 έως 10. Στον τέταρτο τομέα δεν πρέπει να υπάρχει καμία επιδείνωση. «Αυτά τα τελικά σημεία είναι βασικοί δείκτες διαρκούς ελέγχου της φλεγμονής στην αξονική σπονδυλαρθρίτιδα, και η επίτευξή τους σε αυτό το επίπεδο διαχείρισης της νόσου είναι πιθανό να έχει βαθύ αντίκτυπο στην καθημερινή ζωή των ασθενών», πρόσθεσε ο καθηγητής.

Συνοψίζοντας, τα δεδομένα που παρουσιάστηκαν στο EULAR 2025, «ενισχύουν τον ρόλο της μπιμεκιζουμάμπης στην επίτευξη βαθιών, σταθερών και διατηρημένων αποτελεσμάτων σε όλο το φάσμα των περιπτώσεων ψωριασικής αρθρίτιδας και αξονικής σπονδυλαρθρίτιδας», όπως δήλωσε ο Donatello Crocetta, Chief Medical Officer της UCB. Τέλος, σε όλο το εύρος των τριετών δεδομένων αποτελεσματικότητας και ασφάλειας για PsA και axSpA, η μπιμεκιζουμάμπη ήταν γενικά καλά ανεκτή και δεν παρατηρήθηκαν νέα σήματα ασφάλειας.