ΥΓΕΙΑ

Γιατί κάποιοι πεθαίνουν στον ύπνο τους: Οι πιο πιθανές αιτίες

Μιχάλης Θερμόπουλος

Όταν αναλογιζόμαστε τον θάνατο, η σκέψη του να πεθάνουμε στον ύπνο μας σε μεγάλη ηλικία μοιάζει συχνά ως ο λιγότερο τρομακτικός και πιθανώς ανώδυνος τρόπος.

Γιατί κάποιοι πεθαίνουν στον ύπνο τους: Οι πιο πιθανές αιτίες
Bigstock

Αλλά ο θάνατος στον ύπνο μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε ηλικία και πάντα αποτελεί τεράστιο σοκ για τους φίλους και την οικογένεια.

Αλλά γιατί ακριβώς κάποιοι άνθρωποι πεθαίνουν στον ύπνο τους; Είναι δυνατόν να προληφθούν τέτοιοι θάνατοι;

Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους κάποιος μπορεί να πεθάνει στον ύπνο του, αλλά συνήθως επικεντρώνονται σε τρία από τα πιο σημαντικά όργανά μας:

“Το να πεθάνεις στον ύπνο σου σχετίζεται συνήθως με την καρδιά, τους πνεύμονες ή τον εγκέφαλο”, εξήγησε ο δρ. Milind Sovani, σύμβουλος αναπνευστικής ιατρικής στο Nottingham University Hospitals NHS Trust.

Όταν κοιμόμαστε, είναι λιγότερο πιθανό να είμαστε σε θέση να ανταποκριθούμε στα σήματα που μπορεί να υποδεικνύουν ότι κάτι δεν πάει καλά με αυτά τα όργανα. “Αν σηκωθώ όρθιος και έχω μια παύση 10 δευτερολέπτων στον καρδιακό μου ρυθμό, θα πέσω κάτω και θα λιποθυμήσω, θα κάνω έναν μεγάλο γδούπο και κάποιος θα το ακούσει. Όταν κοιμάσαι, όχι μόνο δεν σε βοηθάει κανείς, αλλά ούτε καν τον εαυτό σου δεν μπορείς να βοηθήσεις αφού δεν αντιλαμβάνεσαι τα συμπτώματα”, είπε ο καρδιολόγος δρ. Jack Flyer.

Θάνατος στον ύπνο λόγω καρδιάς

Η πιο κοινή αιτία σχετίζεται με την καρδιά. Σύμφωνα με τη δρ. Sumeet Chugh, διευθύντρια του Κέντρου Καρδιακού Ρυθμού στο Cedars-Sinai, η ξαφνική καρδιακή ανακοπή είναι υπεύθυνη για το 90% του ξαφνικού και απροσδόκητου θανάτου κατά τη διάρκεια του ύπνου. Τα άτομα με υψηλότερο κίνδυνο περιλαμβάνουν άτομα με στεφανιαία νόσο, μεγεθυμένη καρδιά ή ακανόνιστο καρδιακό παλμό (κοιλιακή μαρμαρυγή).

Από όλους αυτούς τους θανάτους από καρδιακή ανακοπή στον ύπνο, το 22% συμβαίνουν μεταξύ 22:00 και 06:00, με τις γυναίκες να είναι πιο πιθανό να επηρεαστούν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Θάνατος στον ύπνο λόγω αναπνευστικού συστήματος

Η αποφρακτική άπνοια ύπνου μπορεί επίσης να παίξει ρόλο στον θάνατο κατά τη διάρκεια του ύπνου. Τα άτομα με άπνοια έχουν έως και 2,5 φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν αιφνίδιο καρδιακό θάνατο μεταξύ 00:00 και 06:00 σε σχέση με εκείνα χωρίς αποφρακτική άπνοια. Η άπνοια ύπνου περιλαμβάνει τη στένωση των μυών στον αεραγωγό, εμποδίζοντας για λίγο το άτομο να αναπνεύσει. Αυτό προκαλεί έλλειψη οξυγόνου που, με τη σειρά του, αυξάνει τον καρδιακό ρυθμό και την αρτηριακή πίεση, δηλαδή τον κίνδυνο για ανακοπή.

Ωστόσο, η αποφρακτική άπνοια ύπνου σπανίως αποτελεί από μόνη της αιτία θανάτου τη νύχτα. Συχνότερα σχετίζεται με τον νυχτερινό θάνατο όταν επιδεινώνει κάποια άλλη πάθηση, όπως ένα ήδη υπάρχον καρδιακό πρόβλημα.

Θάνατος στον ύπνο λόγω εγκεφάλου

Η επιληψία είναι μια κοινή πάθηση που επηρεάζει τον εγκέφαλο, κατά την οποία οι ασθενείς εμφανίζουν επαναλαμβανόμενες κρίσεις. Για άτομα των οποίων οι κρίσεις δεν μπορούν να ελεγχθούν πλήρως με φαρμακευτική αγωγή, ο ξαφνικός απροσδόκητος θάνατος κατά την επιληψία (SUDEP) είναι η κύρια αιτία θανάτου. Αν και οι λόγοι πίσω από τον SUDEP δεν είναι απολύτως σαφείς, συμβαίνει συχνά τη νύχτα και ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι ο καθαυτός ύπνος ίσως αυξάνει τον κίνδυνο.

Το εγκεφαλικό μπορεί επίσης να ευθύνεται για ξαφνικό νυχτερινό θάνατο. Περίπου το 25% των εγκεφαλικών επεισοδίων συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του ύπνου και καταστάσεις όπως η άπνοια ύπνου μπορεί να αυξήσουν αυτόν τον κίνδυνο. Συμβαίνουν όταν είτε ένας θρόμβος ή ένα ρήγμα σε αιμοφόρο αγγείο εμποδίζει το αίμα να φτάσει στον εγκέφαλο. Χωρίς παροχή οξυγόνου από το αίμα, τα εγκεφαλικά κύτταρα πεθαίνουν.