Πόνος στο γόνατο: Πότε οφείλεται σε αρθρίτιδα και πότε σε χονδροπάθεια;

Δύο από τις συνηθέστερες αιτίες είναι η αρθρίτιδα γόνατος και η χονδροπάθεια γόνατος. Παρότι μοιράζονται παρόμοια κλινικά σημεία, πρόκειται για διαφορετικές παθήσεις με ξεχωριστή πορεία και αντιμετώπιση. Η σωστή διάγνωση από εξειδικευμένο ορθοπαιδικό χειρουργό είναι το κλειδί για την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας και την πρόληψη επιπλοκών.

Πόνος στο γόνατο λόγω αρθρίτιδας

Η αρθρίτιδα γόνατος είναι μια εκφυλιστική πάθηση που προκαλείται από τη σταδιακή φθορά του αρθρικού χόνδρου, του «μαξιλαριού» που καλύπτει τα οστά μέσα στην άρθρωση. Καθώς ο χόνδρος λεπταίνει και χάνει την ελαστικότητά του, τα οστά αρχίζουν να τρίβονται μεταξύ τους, προκαλώντας πόνο, δυσκαμψία και περιορισμό της κινητικότητας.

Συνήθως εμφανίζεται σε άτομα μέσης και μεγαλύτερης ηλικίας, αν και μπορεί να προκύψει νωρίτερα σε περιπτώσεις τραυματισμών, παραμορφώσεων ή υπερβολικής καταπόνησης της άρθρωσης. Ο πόνος αρχικά είναι ήπιος και εμφανίζεται κυρίως μετά από έντονη δραστηριότητα, αλλά με τον χρόνο γίνεται εντονότερος, επηρεάζοντας ακόμη και την ξεκούραση ή τον ύπνο.

Τα βασικά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Δυσκαμψία, ιδιαίτερα το πρωί ή μετά από παρατεταμένη ακινησία.
• Πρήξιμο στην περιοχή του γόνατος.
• Μείωση του εύρους κίνησης, δυσκολία σε κινήσεις όπως το ανέβασμα σκάλας ή το κάθισμα σε χαμηλή καρέκλα.
• Αίσθηση «τριξίματος» ή «κλικ» κατά την κίνηση.

Πόνος στο γόνατο λόγω χονδροπάθειας

Η χονδροπάθεια γόνατος είναι μια πάθηση που επηρεάζει τον αρθρικό χόνδρο, κυρίως πίσω από την επιγονατίδα. Πρόκειται για φθορά ή μαλάκυνση του χόνδρου, η οποία προκαλεί πόνο και δυσφορία κατά την κίνηση. Σε αντίθεση με την αρθρίτιδα, που εμφανίζεται συχνότερα σε μεγαλύτερες ηλικίες, η χονδροπάθεια συναντάται συχνά σε νέους, ιδιαίτερα σε αθλητές ή άτομα που επιβαρύνουν επαναλαμβανόμενα την άρθρωση του γόνατος.

Ο πόνος είναι χαρακτηριστικός: εμφανίζεται κατά την άνοδο ή την κάθοδο σκάλας, όταν κάποιος κάθεται για πολλή ώρα με λυγισμένα γόνατα («σημείο του κινηματογράφου») ή μετά από έντονη σωματική δραστηριότητα, όπως τρέξιμο ή άλματα. Συχνά συνοδεύεται από αίσθηση «τριξίματος» ή μικρού «κλικ» μέσα στην άρθρωση, ενώ σε πιο προχωρημένα στάδια μπορεί να εμφανιστεί πρήξιμο.

Η χονδροπάθεια, αν και συνήθως δεν εξελίσσεται σε βαριά εκφυλιστική νόσο όπως η αρθρίτιδα, μπορεί να προκαλέσει χρόνιο πόνο και περιορισμούς στην καθημερινότητα ή την αθλητική απόδοση.

Πώς ξεχωρίζουμε τις δύο καταστάσεις

Παρόλο που τόσο η αρθρίτιδα όσο και η χονδροπάθεια προκαλούν πόνο στο γόνατο, υπάρχουν ορισμένα χαρακτηριστικά που βοηθούν στη διάκρισή τους. Η αρθρίτιδα εμφανίζεται συχνότερα σε μεγαλύτερες ηλικίες και ο πόνος συνοδεύεται από δυσκαμψία, πρήξιμο και σταδιακή απώλεια κινητικότητας, ακόμα και σε κατάσταση ηρεμίας. Αντίθετα, η χονδροπάθεια είναι πιο συνηθισμένη σε νεότερους και αθλητές, με τον πόνο να εκδηλώνεται κυρίως σε συγκεκριμένες κινήσεις, όπως η άνοδος σκάλας ή το κάθισμα για πολλή ώρα.

Η αρθρίτιδα έχει προοδευτική πορεία και τείνει να επιδεινώνεται με τον χρόνο, οδηγώντας σε σοβαρή φθορά της άρθρωσης. Η χονδροπάθεια, αν και επώδυνη, συχνά βελτιώνεται με συντηρητικά μέτρα, χωρίς να εξελίσσεται απαραίτητα σε πιο βαριά μορφή εκφυλιστικής νόσου. Σε κάθε περίπτωση, μόνο η κλινική εξέταση από ορθοπαιδικό και οι κατάλληλες απεικονιστικές εξετάσεις (π.χ. ακτινογραφία, μαγνητική τομογραφία) μπορούν να δώσουν σαφή διάγνωση και να καθοδηγήσουν στη σωστή θεραπεία.

Θεραπευτικές επιλογές

Αρθροσκόπηση γόνατος: Ελάχιστα επεμβατική λύση

Η αρθροσκόπηση γόνατος είναι μια σύγχρονη, ελάχιστα επεμβατική μέθοδος που χρησιμοποιείται τόσο για τη διάγνωση όσο και για τη θεραπεία διαφόρων παθήσεων, όπως η αρθρίτιδα και η χονδροπάθεια. Μέσα από μικρές τομές, ο ορθοπαιδικός εισάγει ειδική κάμερα και εργαλεία στην άρθρωση, με στόχο να εξετάσει και να αποκαταστήσει τις βλάβες.

Στη χονδροπάθεια μπορεί να βοηθήσει στην εξομάλυνση ή αφαίρεση φθαρμένων τμημάτων χόνδρου, ενώ στην αρθρίτιδα συμβάλλει στην ανακούφιση από συμπτώματα μέσω καθαρισμού της άρθρωσης. Το μεγάλο της πλεονέκτημα είναι η ταχεία ανάρρωση, με μικρή μετεγχειρητική ενόχληση και γρήγορη επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες.

Αρθροπλαστική γόνατος: Η σύγχρονη οριστική λύση

Η αρθροπλαστική γόνατος εφαρμόζεται όταν οι βλάβες στην άρθρωση είναι προχωρημένες και οι συντηρητικές μέθοδοι δεν επαρκούν. Κατά την επέμβαση, η φθαρμένη άρθρωση αντικαθίσταται με τεχνητή πρόθεση υψηλής αντοχής. Αποτελεί την πιο αποτελεσματική θεραπεία για προχωρημένη αρθρίτιδα. Χάρη στις σύγχρονες τεχνικές, οι ασθενείς απαλλάσσονται από τον χρόνιο πόνο, αποκτούν ξανά καλή κινητικότητα και επιστρέφουν σε υψηλά επίπεδα λειτουργικότητας με σημαντική βελτίωση στην ποιότητα ζωής.

Ο ρόλος του Ορθοπαιδικού Χειρουργού

Η διάγνωση και η αντιμετώπιση του πόνου στο γόνατο απαιτεί πάντα την εκτίμηση από έναν εξειδικευμένο ορθοπαιδικό χειρουργό. Είναι ο μόνος που μπορεί να αξιολογήσει με ακρίβεια αν τα συμπτώματα οφείλονται σε αρθρίτιδα, σε χονδροπάθεια ή σε κάποια άλλη πάθηση της άρθρωσης, μέσα από λεπτομερή κλινική εξέταση και τις κατάλληλες απεικονιστικές εξετάσεις.

Ο ορθοπαιδικός χειρουργός είναι αυτός που θα καθοδηγήσει τον ασθενή σε εξατομικευμένο πλάνο θεραπείας, ξεκινώντας συνήθως από συντηρητικές μεθόδους και, αν χρειαστεί, προχωρώντας σε επεμβατικές λύσεις. Παράλληλα, παρέχει πολύτιμες συμβουλές πρόληψης και σωστής αποκατάστασης, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος υποτροπών και να επιτευχθεί η καλύτερη δυνατή ποιότητα ζωής.

Στην Ελλάδα, ο Δρ. Ανδρέας Λεωνίδου έχει αναγνωριστεί για την εμπειρία του στην αντιμετώπιση παθήσεων του γόνατος, προσφέροντας εξατομικευμένη φροντίδα που βασίζεται στις σύγχρονες επιστημονικές εξελίξεις. Η προσέγγισή του συνδυάζει την ακρίβεια στη διάγνωση με την ασφάλεια στη θεραπεία, δίνοντας στους ασθενείς τη δυνατότητα να επιστρέψουν γρηγορότερα στις καθημερινές τους δραστηριότητες.