Πόσο επικίνδυνη είναι η απότομη διακοπή των αντικαταθλιπτικών

Νέα μελέτη δείχνει ότι οι άνθρωποι συνήθως δεν παρουσιάζουν σοβαρά συμπτώματα στέρησης και δεν πέφτουν ξανά σε κατάθλιψη αμέσως μετά τη διακοπή της λήψης αντικαταθλιπτικών φαρμάκων.

«Παρά τις προηγούμενες ανησυχίες σχετικά με τη διακοπή των αντικαταθλιπτικών, η έρευνά μας διαπιστώνει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν βιώνουν σοβαρά συμπτώματα στέρησης», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Δρ. Sameer Jauhar, ψυχίατρος και λέκτορας στο Imperial College London.

«Είναι σημαντικό ότι η υποτροπή της κατάθλιψης δεν συνδέθηκε με τη διακοπή των αντικαταθλιπτικών, γεγονός που υποδηλώνει ότι, εάν αυτό συμβεί, οι άνθρωποι θα πρέπει να επισκεφθούν τον γιατρό τους για να αποκλείσουν την επανεμφάνιση της καταθλιπτικής διαταραχής», πρόσθεσε ο Jauhar.

Οι ερευνητές συγκέντρωσαν δεδομένα από 49 κλινικές δοκιμές στις οποίες συμμετείχαν περισσότεροι από 17.800 άνθρωποι, προκειμένου να εξετάσουν τα συμπτώματα που παρατηρήθηκαν όταν οι άνθρωποι σταμάτησαν να παίρνουν αντικαταθλιπτικά.

Στις περισσότερες μελέτες (44), οι άνθρωποι είτε σταμάτησαν απότομα τα φάρμακα είτε τα μείωσαν σταδιακά σε διάστημα μιας εβδομάδας, ανέφεραν οι ερευνητές.

Σε δοκιμές ελεγχόμενες με εικονικό φάρμακο, τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα απόσυρσης των αντικαταθλιπτικών φαρμάκων κατά τις δύο πρώτες εβδομάδες ήταν:

• ζάλη (7,5% έναντι 1,8%)
• ναυτία (4,1% έναντι 1,5%)
• ίλιγγος (2,7% έναντι 0,4%)
• νευρικότητα (3% έναντι 0,8%)

Η ανάλυση μελετών χωρίς εικονικό φάρμακο αύξησε ελαφρώς τα ποσοστά των συμπτωμάτων:

• ζάλη (11,8%)
• εφιάλτες (8,1%)
• νευρικότητα (7,6%)
• ναυτία (5,8%)

Ο μέσος αριθμός συμπτωμάτων στέρησης έπεσε κάτω από το όριο που θα υποδείκνυε κλινικά σημαντικά προβλήματα υγείας για συγκεκριμένους ασθενείς, ανέφεραν οι ερευνητές.

Τα περισσότερα συμπτώματα παρατηρήθηκαν όταν οι άνθρωποι σταμάτησαν να παίρνουν βενλαφαξίνη, ένα είδος φαρμάκου που δρα αυξάνοντας τα επίπεδα της σεροτονίνης, της ορμόνης που ρυθμίζει τη διάθεση. Περίπου το 20% των ατόμων υπέφεραν από ζάλη όταν σταμάτησαν το φάρμακο, σε σύγκριση με λιγότερο από 2% όσων έλαβαν εικονικό φάρμακο.

Δεν παρατηρήθηκαν ωστόσο υποτροπές κατάθλιψης σε άτομα που σταμάτησαν να λαμβάνουν αντικαταθλιπτικά, ακόμη και σε εκείνα που έπασχαν ήδη από κατάθλιψη, σύμφωνα με τους ερευνητές.

«Αυτή η πρωτοποριακή ανασκόπηση αποσαφηνίζει τα επιστημονικά στοιχεία και θα πρέπει να καθησυχάσει όλα τα μέρη σχετικά με τη χρήση και τη διακοπή αυτών των θεραπειών», δήλωσε ο ερευνητής Allan Young, επικεφαλής της ψυχιατρικής στο Imperial College του Λονδίνου. «Πρέπει να αλλάξουν οι επίσημες οδηγίες ώστε να αντικατοπτρίζουν τα στοιχεία», πρόσθεσε.

Κάποιοι ερευνητές επέκριναν τη νέα έκθεση, λέγοντας ότι οι βραχυπρόθεσμες κλινικές δοκιμές δεν μπορούν να αντικατοπτρίσουν τους πιθανούς κινδύνους της διακοπής της λήψης για άτομα που λαμβάνουν αντικαταθλιπτικά για χρόνια.

«Αν εξετάζετε άτομα που λαμβάνουν τα φάρμακα για οκτώ εβδομάδες, δεν θα διαπιστώσετε συμπτώματα απόσυρσης», δήλωσε ο James Davies, αναπληρωτής καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Roehampton της Αγγλίας, στην εφημερίδα The New York Times. «Είναι σαν να λέμε ότι η κοκαΐνη δεν είναι εθιστική επειδή κάναμε μια μελέτη σε άτομα που την έπαιρναν μόνο για οκτώ εβδομάδες».

Ο Davies, ο οποίος ήταν συν-συγγραφέας μιας μελέτης του 2019 που διαπίστωσε υψηλά ποσοστά συμπτωμάτων μετά τη διακοπή των αντικαταθλιπτικών, ανησυχεί ότι η νέα ανασκόπηση θα μπορούσε «να προκαλέσει σημαντική βλάβη, υποβαθμίζοντας σημαντικά τις επιπτώσεις της χρήσης αντικαταθλιπτικών στην πραγματική ζωή».

«Σύμφωνα με τα νέα συμπεράσματα, οι δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι στο διαδίκτυο που παλεύουν με σοβαρά και παρατεταμένα συμπτώματα στέρησης, δεν βρίσκονται πραγματικά σε στέρηση. Υπάρχουν πραγματικοί άνθρωποι εκεί έξω που δεν επινοούν το γεγονός ότι υποφέρουν πολύ από τη διακοπή της χρήσης αυτών των φαρμάκων», κατέληξε.

Τα νέα ευρήματα δημοσιεύονται στην επιστημονική επιθεώρηση JAMA Psychiatry.