Μπορεί η κατάθλιψη να σας αρρωστήσει σωματικά;

Έρευνες δείχνουν όλο και περισσότερο ότι η κατάθλιψη μπορεί να επηρεάσει τη σωματική υγεία στα πάντα: από τον ύπνο και την πέψη έως την λειτουργία της καρδιάς και το ανοσοποιητικό σύστημα.

Πώς επηρεάζει η κατάθλιψη το σώμα

Η κατάθλιψη προκαλεί σύνθετες αλλαγές στη σύνδεση εγκεφάλου-σώματος, που περιλαμβάνουν ορμόνες, φλεγμονές και το νευρικό σύστημα. Όταν κάποιος έχει κατάθλιψη, ο εγκέφαλος απελευθερώνει υψηλότερα επίπεδα ορμονών του στρες, όπως η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη, ενώ μειώνει την παραγωγή σεροτονίνης και ντοπαμίνης, νευροδιαβιβαστών που ρυθμίζουν τόσο τη διάθεση όσο και τις σωματικές λειτουργίες.

Με την πάροδο του χρόνου, αυτές οι ανισορροπίες μπορούν να διαταράξουν βασικά συστήματα του σώματος (ιδιαίτερα το ανοσοποιητικό, το πεπτικό, το καρδιαγγειακό και το ενδοκρινικό) οδηγώντας σε σωματικά συμπτώματα που μπορεί να φαίνονται άσχετα με την ψυχική υγεία.

Συνήθεις σωματικές επιπτώσεις της κατάθλιψης:

• Χρόνια κόπωση ή χαμηλή ενέργεια
• Πονοκέφαλοι και πόνοι στο σώμα
• Πεπτικά προβλήματα όπως δυσκοιλιότητα, ναυτία ή αλλαγές στην όρεξη
• Μυϊκή ένταση ή πόνοι στην πλάτη
• Μειωμένη ανοσοαπόκριση και συχνές ασθένειες (π.χ. κρυολογήματα)

Γιατί η κατάθλιψη μπορεί να αποδυναμώσει το ανοσοποιητικό σύστημα

Όταν η κατάθλιψη γίνεται χρόνια, διατηρεί το σώμα σε παρατεταμένη «κατάσταση στρες», αυξάνοντας τα επίπεδα κορτιζόλης και πυροδοτώντας συστηματική φλεγμονή. Αυτό μπορεί να καταστείλει την ανοσολογική λειτουργία, καθιστώντας πιο δύσκολο για τον οργανισμό να καταπολεμήσει τις λοιμώξεις ή να αναρρώσει από ασθένειες.

Μελέτες έχουν δείξει ότι τα άτομα με μείζονα καταθλιπτική διαταραχή συχνά έχουν αυξημένους φλεγμονώδεις δείκτες, όπως η C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP) και η ιντερλευκίνη-6 (IL-6). Αυτή η φλεγμονή μπορεί να συμβάλει στην κόπωση, τους πόνους και ένα γενικό αίσθημα αδιαθεσίας, συμπτώματα που συχνά συγχέονται με ιογενείς ή αυτοάνοσες παθήσεις.

Με τη σειρά της, η κακή σωματική υγεία μπορεί να εντείνει τα καταθλιπτικά συμπτώματα, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο μεταξύ της διάθεσης και της ανοσολογικής δυσλειτουργίας.

Η σύνδεση μεταξύ κατάθλιψης και πόνου

Τα άτομα με κατάθλιψη συχνά αναφέρουν ανεξήγητο πόνο, όπως πονοκεφάλους, δυσφορία στο στομάχι ή δυσκαμψία στις αρθρώσεις. Αυτά τα συμπτώματα δεν είναι υποθετικά: προέρχονται από τον τρόπο με τον οποίο η κατάθλιψη επηρεάζει τις οδούς επεξεργασίας του πόνου στον εγκέφαλο.

Η κατάθλιψη μεταβάλλει τα επίπεδα νευροδιαβιβαστών, όπως η σεροτονίνη και η νορεπινεφρίνη, οι οποίες βοηθούν στη ρύθμιση της αντίληψης του πόνου. Τα μειωμένα επίπεδα μπορούν να αυξήσουν την ευαισθησία στον πόνο.

Αυτό εξηγεί γιατί η κατάθλιψη συνυπάρχει συχνά με χρόνιες παθήσεις πόνου, όπως:

• Ινομυαλγία
• Ημικρανία
• Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ)
• Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης

Η αποτελεσματική αντιμετώπιση της κατάθλιψης (μέσω ψυχοθεραπείας, φαρμακευτικής αγωγής ή και των δύο) μπορεί να βοηθήσει στην μείωση αυτού του είδους πόνου και στη βελτίωση της συνολικής ποιότητας ζωής.

Πώς επηρεάζει η κατάθλιψη την πέψη και την όρεξη

Η κατάθλιψη επηρεάζει σημαντικά τον άξονα εντέρου-εγκεφάλου, τη σύνδεση επικοινωνίας μεταξύ του πεπτικού και του κεντρικού νευρικού συστήματος. Το αποτέλεσμα μπορεί να είναι αλλαγές στην όρεξη, στις συνήθειες του εντέρου ή ακόμα και στην απορρόφηση θρεπτικών συστατικών.

Μερικοί ασθενείς χάνουν το ενδιαφέρον τους για φαγητό, οδηγώντας σε απώλεια βάρους και υποσιτισμό, ενώ άλλοι στρέφονται στη συναισθηματική υπερφαγία, η οποία μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο παχυσαρκίας και μεταβολικού συνδρόμου. Τα γαστρεντερικά συμπτώματα που συνδέονται με την κατάθλιψη περιλαμβάνουν:

• Ναυτία ή κράμπες στο στομάχι
• Δυσκοιλιότητα ή διάρροια
• Φούσκωμα ή δυσπεψία
• Διακυμάνσεις στην όρεξη

Αναδυόμενες έρευνες υποδηλώνουν ότι οι ανισορροπίες στο εντερικό μικροβίωμα μπορούν επίσης να επηρεάσουν τη διάθεση, δημιουργώντας μια αμφίδρομη σχέση μεταξύ ψυχικής υγείας και πέψης.

Κατάθλιψη και καρδιαγγειακή υγεία

Η μακροχρόνια κατάθλιψη σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και υπέρτασης. Οι χρονίως αυξημένες ορμόνες του στρες στενεύουν τα αιμοφόρα αγγεία, αυξάνουν την αρτηριακή πίεση και μπορούν να προάγουν τη συσσώρευση πλάκας στις αρτηρίες.

Επιπλέον, η κατάθλιψη συχνά οδηγεί σε παράγοντες του τρόπου ζωής που επιβαρύνουν την καρδιά, όπως η κακή διατροφή, η αδράνεια, το κάπνισμα και οι διαταραχές του ύπνου. Αυτή η σύνδεση είναι τόσο ισχυρή, ώστε πολλοί καρδιολόγοι εξετάζουν πλέον για κατάθλιψη ασθενείς που αναρρώνουν από καρδιακές προσβολές ή καρδιακή ανεπάρκεια.

Πότε να ζητήσετε ιατρική βοήθεια

Είναι φυσιολογικό να αισθάνεστε σωματικά εξαντλημένοι σε περιόδους άγχους, αλλά η επίμονη κόπωση, ο πόνος ή άλλα συμπτώματα (ειδικά όταν συνοδεύονται από θλίψη ή άγχος) χρήζουν ιατρικής φροντίδας. Θα πρέπει να επικοινωνήσετε με έναν επαγγελματία υγείας εάν αντιμετωπίζετε:

• Συνεχή εξάντληση παρά την επαρκή ανάπαυση
• Συχνούς πονοκεφάλους ή πεπτικά προβλήματα χωρίς σαφή αιτία
• Απώλεια ενδιαφέροντος για καθημερινές δραστηριότητες
• Σημαντικές αλλαγές στην όρεξη ή το βάρος
• Σκέψεις απελπισίας ή αυτοτραυματισμού

Οι γιατροί μπορούν να αξιολογήσουν τόσο την ψυχική όσο και τη σωματική σας υγεία, καθώς η άμεση αντιμετώπιση της κατάθλιψης συχνά βελτιώνει τα σχετικά σωματικά συμπτώματα.

Συχνές Ερωτήσεις

Γιατί αισθάνομαι πόνο όταν είμαι καταθλιπτικός;

Τα χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης και νορεπινεφρίνης μπορούν να αυξήσουν την ευαισθησία στον πόνο, κάνοντας τους φυσιολογικούς πόνους να φαίνονται πιο έντονοι ή εκτεταμένοι.

Μπορεί η θεραπεία της κατάθλιψης να βελτιώσει τη σωματική υγεία;

Απολύτως. Η ψυχοθεραπεία, η άσκηση και τα αντικαταθλιπτικά που εξισορροπούν τους νευροδιαβιβαστές μπορούν να μειώσουν τη φλεγμονή, να αποκαταστήσουν τον ύπνο και να ανακουφίσουν τον πόνο.

Είναι η κόπωση από την κατάθλιψη η ίδια με τη σωματική κόπωση;

Όχι. Η κόπωση που σχετίζεται με την κατάθλιψη συχνά επιμένει ακόμη και μετά την ανάπαυση, επειδή συνδέεται με διαταραγμένους κύκλους ύπνου και ορμονική ανισορροπία, όχι μόνο με άσκηση.

Τι γίνεται αν ο γιατρός μου πει ότι τα σωματικά μου συμπτώματα είναι «απλώς κατάθλιψη»;

Ενώ η κατάθλιψη μπορεί να προκαλέσει σωματικά συμπτώματα, αυτά εξακολουθούν να αξίζουν ιατρική αξιολόγηση. Μια διεπιστημονική προσέγγιση (φροντίδα ψυχικής υγείας συν σωματικός έλεγχος) είναι η καλύτερη.

Συμπέρασμα

Η κατάθλιψη δεν επηρεάζει μόνο το μυαλό. Μπορεί να επηρεάσει σχεδόν κάθε σύστημα οργάνων στο σώμα. Από τον πόνο και την κόπωση μέχρι την υγεία του ανοσοποιητικού και της καρδιάς, ο σωματικός αντίκτυπός της είναι μετρήσιμος και πραγματικός. Η αναγνώριση αυτών των σημαδιών είναι ζωτικής σημασίας, επειδή η έγκαιρη αντιμετώπιση της κατάθλιψης όχι μόνο βελτιώνει τη διάθεση, αλλά βοηθά και στην αποκατάσταση της σωματικής ευεξίας.

Η αναζήτηση επαγγελματικής υποστήριξης είναι το πρώτο βήμα προς την ανάρρωση τόσο του σώματος όσο και του νου.

Πηγές:
verywellhealth.com
mayoclinic.org
healthline.com
cdc.gov
clevelandclinic.org