Όλα τα σημάδια ανευρύσματος που πρέπει οπωσδήποτε να ξέρετε

Επειδή πολλά ανευρύσματα αναπτύσσονται σταδιακά και χωρίς εμφανή συμπτώματα, συχνά περνούν απαρατήρητα μέχρι να φτάσουν σε σημείο επείγουσας ιατρικής κατάστασης.

Αυτό το άρθρο περιγράφει τα βασικά προειδοποιητικά σημάδια των ανευρυσμάτων τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες, βοηθώντας σας να αναγνωρίσετε πότε ένας πονοκέφαλος ή πόνος στο στομάχι θα μπορούσε να σηματοδοτήσει κάτι πολύ πιο σοβαρό.

Τι είναι το ανεύρυσμα

Το ανεύρυσμα είναι ένα «μπαλονάκι» ή εξόγκωμα σε ένα εξασθενημένο τμήμα ενός τοιχώματος αρτηρίας. Αν και τα ανευρύσματα μπορούν να σχηματιστούν σε οποιαδήποτε αρτηρία, οι πιο συνηθισμένοι τύποι είναι:

• Ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής – στην μείζονα αρτηρία που διατρέχει την κοιλιά
• Ανεύρυσμα θωρακικής αορτής – στο θωρακικό τμήμα της αορτής
• Εγκεφαλικό ανεύρυσμα – στις αρτηρίες που τροφοδοτούν τον εγκέφαλο
• Περιφερικά ανευρύσματα – σε αρτηρίες των ποδιών, του λαιμού ή άλλων περιοχών

Εάν ένα ανεύρυσμα σκάσει, μπορεί να οδηγήσει σε εσωτερική αιμορραγία, εγκεφαλικό επεισόδιο ή θάνατο. Αλλά ακόμη και τα μη ραγισμένα ανευρύσματα μπορούν να διογκωθούν, να προκαλέσουν συμπτώματα και να συμπιέσουν τις κοντινές δομές.

Πρώιμα σημάδια ανευρυσμάτων

1. Εγκεφαλικό ανεύρυσμα

Τα περισσότερα μικρά ανευρύσματα εγκεφάλου δεν προκαλούν συμπτώματα μέχρι να σπάσουν. Ωστόσο, ένα μεγάλο εγκεφαλικό ανεύρυσμα ή διαρροή μπορεί να εκδηλωθεί με:

• Ξαφνικό, σοβαρό πονοκέφαλο (οι παθόντες τον περιγράφουν σαν «τον χειρότερο πονοκέφαλο της ζωής τους»)
• Ναυτία ή έμετο
• Θολή ή διπλή όραση (διπλωπία)
• Βλεφαρόπτωση
• Δυσκαμψία του αυχένα
• Ευαισθησία στο φως (φωτοφοβία)
• Σύγχυση ή δυσκολία στην ομιλία
• Επιληπτικές κρίσεις ή απώλεια συνείδησης

Ένα ρήγμα εγκεφαλικού ανευρύσματος προκαλεί υπαραχνοειδή αιμορραγία, μια επείγουσα ιατρική κατάσταση που απαιτεί άμεση παρέμβαση.

2. Ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής

Είναι πιο συχνό στους ηλικιωμένους άνδρες, ιδιαίτερα στους καπνιστές, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και στις γυναίκες. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Βαθύ, επίμονο πόνο στην κοιλιά ή την πλάτη
• Παλλόμενη αίσθηση κοντά στον αφαλό
• Ξαφνικός, έντονος πόνος στην κοιλιά ή στην μέση (πιθανό σημάδι ρήξης του ανευρύσματος)
• Χαμηλή αρτηριακή πίεση ή λιποθυμία σε περίπτωση εσωτερικής αιμορραγίας

Επειδή τα περισσότερα ανευρύσματα κοιλιακής αορτής είναι ασυμπτωματικά μέχρι να μεγαλώσουν ή να σπάσουν, συνιστάται τακτικός έλεγχος για άτομα υψηλού κινδύνου.

3. Ανεύρυσμα θωρακικής αορτής

Τα συμπτώματα ποικίλλουν ανάλογα με τη θέση και το μέγεθος του ανευρύσματος. Μπορεί να παρατηρήσετε:

• Πόνο στο στήθος ή στο πάνω μέρος της πλάτης
• Βήχα ή βραχνάδα
• Δύσπνοια
• Δυσκολία στην κατάποση
• Ξαφνικό οξύ πόνο στο στήθος, εάν συμβεί ρήξη

Αυτά τα σημάδια είναι κοινά με εκείνα των καρδιακών παθήσεων, καθιστώντας την έγκαιρη διάγνωση δύσκολη χωρίς απεικόνιση.

4. Περιφερικά ανευρύσματα

Λιγότερο συχνά αλλά ακόμα σοβαρά, αυτά μπορεί να προκαλέσουν:

• Ένα αξιοσημείωτο εξόγκωμα ή μάζα σε ένα χέρι ή πόδι
• Πόνο ή μούδιασμα στο προσβεβλημένο άκρο
• Κακή κυκλοφορία ή αποχρωματισμό του δέρματος

Διαφέρουν τα συμπτώματα σε άνδρες και γυναίκες;

Ναι. Αν και τα συμπτώματα του ανευρύσματος είναι σε μεγάλο βαθμό παρόμοια μεταξύ των φύλων, στις γυναίκες μπορεί να παρουσιάζονται διαφορετικά, ειδικά στα εγκεφαλικά ανευρύσματα. Οι γυναίκες είναι επίσης πιο πιθανό να εμφανίσουν δυσκαμψία στον αυχένα, ναυτία ή λιποθυμία ως κύρια συμπτώματα και διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ρήξης ανευρύσματος.

Επιπλέον:

• Οι άνδρες είναι πιο πιθανό να διαγνωστούν με κοιλιακά ανευρύσματα μέσω προληπτικού ελέγχου
• Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να έχουν εγκεφαλικά ανευρύσματα που δεν εντοπίζονται μέχρι τη ρήξη

Η επίγνωση αυτών των λεπτών διαφορών μπορεί να οδηγήσει σε προηγούμενη αξιολόγηση και να βελτιώσει τα αποτελέσματα.

Παράγοντες κινδύνου που πρέπει να προσέξετε

• Κάπνισμα (που συμβάλλει σημαντικά στην αρτηριακή βλάβη)
• Υπέρταση
• Οικογενειακό ιστορικό ανευρυσμάτων
• Αθηροσκλήρωση
• Προχωρημένη ηλικία (ειδικά άνω των 65 ετών)
• Ορισμένες διαταραχές του συνδετικού ιστού (π.χ. σύνδρομο Marfan)

Εάν έχετε έναν ή περισσότερους από αυτούς τους παράγοντες κινδύνου, οι συνήθεις έλεγχοι και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να κάνουν μια κρίσιμη διαφορά.

Πότε να αναζητήσετε άμεση ιατρική βοήθεια

Καλέστε αμέσως τις Πρώτες Βοήθειες εάν αντιμετωπίσετε:

• Έναν ξαφνικό, εκρηκτικό πονοκέφαλο
• Ξαφνική απώλεια όρασης ή ομιλίας
• Έντονο πόνο στην κοιλιά ή στην πλάτη
• Μια παλλόμενη μάζα στο στομάχι
• Λιποθυμία ή κατάρρευση

Αυτά μπορεί να υποδηλώνουν ρήξη ανευρύσματος και να απαιτούν επείγουσα παρέμβαση για την πρόληψη θανατηφόρων εκβάσεων.

Συχνές Ερωτήσεις

Θα αισθανθώ το ανεύρυσμα πριν σπάσει;

Μερικές φορές. Τα μεγαλύτερα ανευρύσματα -ειδικά στην κοιλιά ή τον εγκέφαλο- μπορεί να προκαλέσουν δυσφορία, οπτικές αλλαγές ή αισθήσεις πίεσης. Ωστόσο, πολλά ανευρύσματα παραμένουν «σιωπηλά» μέχρι να φτάσουν σε κρίσιμο σημείο. Γι' αυτό ο προληπτικός έλεγχος και η απεικόνιση είναι τόσο σημαντικά για τα άτομα υψηλού κινδύνου.

Πώς γίνεται η διάγνωση των ανευρυσμάτων;

Τα ανευρύσματα εντοπίζονται συνήθως μέσω απεικονιστικών εξετάσεων, όπως:

• Αξονική ή μαγνητική τομογραφία για ανευρύσματα εγκεφάλου ή θώρακα
• Υπερηχογράφημα για ανευρύσματα κοιλιακής αορτής
• Αγγειογραφία εάν υπάρχει υποψία ρήξης ή απόφραξης

Αυτές οι εξετάσεις βοηθούν στον προσδιορισμό του μεγέθους, της θέσης και της επείγουσας θεραπείας.

Μπορούν να προληφθούν τα ανευρύσματα;

Αν και δεν μπορούν να προληφθούν όλα τα ανευρύσματα, μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο μέσω:

• Διακοπής του καπνίσματος
• Φροντίδα για αρτηριακή πίεση υπό έλεγχο
• Διαχείρισης της χοληστερόλης
• Τακτικής σωματικής δραστηριότητας
• Ελέγχου για το εάν έχετε οικογενειακό ιστορικό

Τι συμβαίνει εάν εντοπιστεί ανεύρυσμα;

Η θεραπεία εξαρτάται από το μέγεθος και τον κίνδυνο ρήξης:

• Τα μικρά ανευρύσματα μπορούν απλώς να παρακολουθούνται με τακτικές σαρώσεις
• Τα μεγαλύτερα ή συμπτωματικά ανευρύσματα μπορεί να απαιτούν χειρουργική αποκατάσταση ή τοποθέτηση στεντ
• Σε επείγουσες περιπτώσεις, η επείγουσα χειρουργική επέμβαση είναι η μόνη σωτήρια επιλογή

Είναι τα ανευρύσματα κληρονομικά;

Ναι, σε ορισμένες περιπτώσεις. Τα άτομα με οικογενειακό ιστορικό ανευρυσμάτων εγκεφάλου ή αορτής διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο. Γενετικές διαταραχές, όπως το σύνδρομο Ehlers-Danlos ή Marfan, αυξάνουν επίσης την ευαισθησία.

Σύνοψη

Τα ανευρύσματα είναι συχνά «σιωπηλά» αλλά δυνητικά θανατηφόρα, καθιστώντας κρίσιμο να γνωρίζετε τα προειδοποιητικά σημάδια, ειδικά σε άτομα υψηλού κινδύνου. Συμπτώματα όπως ξαφνικός πολύ δυνατός πονοκέφαλος, πόνος στο στήθος ή ανεξήγητος πόνος στην πλάτη δεν πρέπει ποτέ να αγνοούνται. Αν και τα πρώιμα ανευρύσματα μπορεί να είναι ασυμπτωματικά, μπορούν να εξελιχθούν γρήγορα και με απρόβλεπτο τρόπο.

Πηγές:
health.com
mayoclinic.org
cdc.gov
cedars-sinai.org
nhlbi.nih.gov