Τι οφέλη υγείας έχει ο βελονισμός; Τι επισημαίνουν γιατροί

Σήμερα, χρησιμοποιείται ευρέως ως συμπληρωματική θεραπεία στη διαχείριση του πόνου, στην ψυχική υγεία και στην υποστήριξη χρόνιων παθήσεων.

Αυτό το άρθρο εξηγεί πώς λειτουργεί ο βελονισμός, σε ποιες παθήσεις μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση και τι λένε οι νευρολόγοι και οι κλινικοί εμπειρογνώμονες για τον πιθανό ρόλο του στη σύγχρονη υγειονομική περίθαλψη. Είτε εξερευνάτε εναλλακτικές λύσεις αντί φαρμακευτικής αγωγής είτε αναζητάτε πρόσθετη ανακούφιση από τον πόνο, η κατανόηση των μηχανισμών και των ορίων του βελονισμού μπορεί να σας βοηθήσει να κάνετε ενημερωμένες επιλογές.

Τι είναι ο βελονισμός και πώς λειτουργεί;

Ο βελονισμός είναι μια θεραπευτική πρακτική όπου πολύ λεπτές βελόνες εισάγονται σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος για να επηρεάσουν τα νεύρα, τους ιστούς και τις βιοχημικές οδούς.

Με βαθιές ρίζες στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική, ο βελονισμός στοχεύει στην εξισορρόπηση της ροής ενέργειας του σώματος (το λεγόμενο «τσι»). Με όρους σύγχρονης Δυτικής Ιατρικής, πιστεύεται ότι διεγείρει τα νεύρα, τους μύες και τους συνδετικούς ιστούς, ενεργοποιώντας την απελευθέρωση ενδορφινών και προωθώντας την κυκλοφορία και την επούλωση.

Μηχανισμοί που προτείνονται από τη σύγχρονη επιστήμη:

• Διεγείρει τα αισθητήρια νεύρα για την απελευθέρωση φυσικών παυσίπονων (π.χ. ενδορφίνες, σεροτονίνη)
• Ενισχύει τη ροή του αίματος και μειώνει τη φλεγμονή σε στοχευμένες περιοχές
• Ρυθμίζει τη δραστηριότητα του κεντρικού νευρικού συστήματος για την μείωση της αντίληψης του πόνου
• Ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα και τα συστήματα απόκρισης στο στρες στον εγκέφαλο και το σώμα

Σε ποιες παθήσεις μπορεί να βοηθήσει ο βελονισμός;

Ο βελονισμός χρησιμοποιείται συχνότερα για τη διαχείριση του πόνου, αλλά η έρευνα υποστηρίζει τα οφέλη του σε μια ποικιλία σωματικών και ψυχικών παθήσεων.

Παραβάσεις με μέτρια έως ισχυρά αποδεδειγμένα οφέλη:

• Χρόνιος πόνος στην μέση
• Οστεοαρθρίτιδα (ειδικά πόνος στο γόνατο)
• Πονοκέφαλοι τάσης και ημικρανίες
• Πόνος στον αυχένα και δυσκαμψία στους ώμους
• Μετεγχειρητικός πόνος

Άλλα πιθανά οφέλη:

• Μείωση της ναυτίας (ειδικά σχετιζόμενη με τη χημειοθεραπεία)
• Βελτίωση του ύπνου σε άτομα με αϋπνία
• Ανακούφιση από το άγχος και το στρες
• Υποστήριξη θεραπειών γονιμότητας
• Ανακούφιση από τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, όπως οι εξάψεις

Είναι ασφαλής ο βελονισμός; Υπάρχουν κίνδυνοι;

Ναι, ο βελονισμός θεωρείται γενικά ασφαλής αρκεί να εκτελείται από εκπαιδευμένο και αδειούχο επαγγελματία.

Οι σοβαρές επιπλοκές είναι σπάνιες, αλλά όπως συμβαίνει με κάθε σωματική παρέμβαση, υπάρχουν κίνδυνοι ειδικά όταν εκτελείται ακατάλληλα ή υπό μη στείρες συνθήκες.

Πιθανές παρενέργειες:

• Προσωρινός πόνος, μώλωπες ή αιμορραγία στα σημεία τρυπήματος
• Ζάλη ή κόπωση μετά από τη συνεδρία
• Σπάνιες επιπλοκές όπως λοίμωξη ή τρυπημένα όργανα (εξαιρετικά ασυνήθιστη περίπτωση)

Προφυλάξεις:

• Τα άτομα με αιμορραγικές διαταραχές ή όσοι λαμβάνουν αντιπηκτικά θα πρέπει να ενημερώνουν πρώτα τον γιατρό τους προτού κάνουν βελονισμό
• Οι έγκυες θα πρέπει να συμβουλεύονται γυναικολόγο, καθώς ορισμένα σημεία βελονισμού μπορεί να διεγείρουν συσπάσεις της μήτρας
• Να επιλέγετε πάντα πιστοποιημένους επαγγελματίες που ακολουθούν τεχνικές με αποστειρωμένες πάντα βελόνας και κατάλληλα πρωτόκολλα ασφαλείας.

Πόσες συνεδρίες βελονισμού χρειάζονται συνήθως;

Ο αριθμός των συνεδριών εξαρτάται από την πάθηση, τη σοβαρότητά της και τον τρόπο με τον οποίο το σώμα σας ανταποκρίνεται στη θεραπεία.

Για οξέα προβλήματα (όπως μυϊκή διάταση), μερικές συνεδρίες μπορεί να αρκούν. Οι χρόνιες παθήσεις συχνά απαιτούν συνεχείς θεραπείες για τη διατήρηση των οφελών ή την πρόληψη υποτροπών.

Τυπικά χρονοδιαγράμματα θεραπείας:

Ένας αδειούχος βελονιστής θα προσαρμόσει το θεραπευτικό σχέδιο με βάση την ατομική ανταπόκριση και τους κλινικούς στόχους.

Συχνές ερωτήσεις

Μπορεί ο βελονισμός να αντικαταστήσει τη φαρμακευτική αγωγή;

Όχι, σε καμία περίπτωση. Ο βελονισμός είναι μια συμπληρωματική θεραπεία: μπορεί να μειώσει σε έναν βαθμό την εξάρτηση από τα φάρμακα, αλλά δεν πρέπει να αντικαθιστά αυθαίρετα -χωρίς ιατρική συμβουλή- τις συνταγογραφούμενες θεραπείες.

Πονάει ο βελονισμός;

Οι περισσότεροι αναφέρουν ελάχιστο έως καθόλου πόνο. Οι βελόνες είναι λεπτές σαν τρίχα και οι αισθήσεις είναι συνήθως ήπιες: περιγράφονται ως μυρμήγκιασμα, ζεστασιά ή ένας θαμπός πόνος.

Υπάρχουν επιστημονικές αποδείξεις ότι ο βελονισμός λειτουργεί;

Ναι, ιδιαίτερα για χρόνιους πόνους, πονοκεφάλους τάσης και οστεοαρθρίτιδα. Η έρευνα συνεχίζεται σε τομείς όπως η γονιμότητα, ο ύπνος και το άγχος.

Πόσο σύντομα θα νιώσω τα οφέλη;

Κάποια άτομα αισθάνονται άμεση ανακούφιση, ενώ άλλα μπορεί να χρειαστούν αρκετές συνεδρίες, για να παρατηρήσουν βελτίωση. Τα αποτελέσματα ποικίλλουν ανάλογα με την πάθηση και την ατομική ανταπόκριση.

Συμπέρασμα

Ο βελονισμός προσφέρει έναν ιατρικά αναγνωρισμένο τρόπο υποστήριξης της υγείας μέσω μιας φυσικής, ελάχιστα επεμβατικής προσέγγισης. Υποστηριζόμενος από αυξανόμενα επιστημονικά στοιχεία, μπορεί να ανακουφίσει τον πόνο, να βελτιώσει την ανθεκτικότητα στο στρες και να υποστηρίξει τη συνολική ευεξία, όταν χρησιμοποιείται παράλληλα με τη συμβατική ιατρική φροντίδα.

Όπως συμβαίνει με κάθε θεραπεία, η αποτελεσματικότητα εξαρτάται από το άτομο και η επιτυχία είναι πιθανότερη όταν χορηγείται από έναν εξειδικευμένο επαγγελματία. Εάν σκέφτεστε να κάνετε βελονισμό, συζητήστε το πρώτα με τον γιατρό σας, για να διαπιστώσετε εάν είναι κατάλληλος για τις ανάγκες σας.

Πηγές:
clevelandclinic.org
nccih.nih.gov
mayoclinic.org
nhs.uk
hopkinsmedicine.org