Τροφές στην εγκυμοσύνη που αυξάνουν τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 1 για το παιδί
Ο διαβήτης τύπου 1 είναι μια αυτοάνοση διαταραχή που χαρακτηρίζεται από την καταστροφή των β-κυττάρων που παράγουν ινσουλίνη στο πάγκρεας και απαιτεί δια βίου θεραπεία με ινσουλίνη.
Οι νέες περιπτώσεις διαβήτη τύπου 1 αυξάνονται σταθερά με μέσο ρυθμό 3-4% κάθε χρόνο, ειδικά στις ανεπτυγμένες χώρες, γεγονός που υποδεικνύει τον σημαντικό ρόλο των περιβαλλοντικών παραγόντων.
Με δεδομένο ότι το ανοσοποιητικό σύστημα αναπτύσσεται στα πρώτα στάδια της ζωής, και σε κάποιο βαθμό πριν από τη γέννηση, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις για τη διερεύνηση του ρόλου της διατροφής της μητέρας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Όπως εξηγούν οι ερευνητές, η διατροφή αποτελεί τροποποιήσιμο παράγοντα που συμβάλλει στη χαμηλού βαθμού συστηματική φλεγμονή.
Μια διατροφή πλούσια σε τρόφιμα που προκαλούν ήπια φλεγμονή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη τύπου 1 στο παιδί.
Τα ευρήματα δείχνουν ότι η συγκεκριμένη διατροφή σχετίζεται με 16% αύξηση του κινδύνου για κάθε μονάδα αύξησης στη διατροφική μέτρηση της πρόσληψης φλεγμονωδών τροφίμων.
Οι ερευνητές μελέτησαν έγκυες από την Εθνική Κοόρτη Γεννήσεων της Δανίας (DNBC) (Ιανουάριος 1996 έως Οκτώβριος 2002).
Υπολόγισαν μια βαθμολογία με βάση το φλεγμονώδες δυναμικό της διατροφής της μητέρας (βαθμολογία EDII) στα μέσα της εγκυμοσύνης. Το ερωτηματολόγιο συχνότητας κατανάλωσης τροφίμων κάλυπτε 38 ομάδες τροφίμων και συμπληρώθηκε περίπου στην 25η εβδομάδα της εγκυμοσύνης.
Τα τρόφιμα που συχνά αναφέρονται ως φλεγμονώδη περιλαμβάνουν: κόκκινα/επεξεργασμένα κρέατα, ποτά με ζάχαρη, έτοιμα αρτοσκευάσματα, προϊόντα από επεξεργασμένα δημητριακά, όπως λευκό ψωμί και ζυμαρικά, τηγανητά, τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε προστιθέμενη ζάχαρη και τρανς λιπαρά που βρίσκονται σε γαλακτοκομικά και ορισμένες μαργαρίνες.
Στην τελική ανάλυση συμπεριλήφθηκαν 67.701 ζεύγη μητέρων-παιδιών.
Οι πληροφορίες σχετικά με τις διαγνώσεις διαβήτη τύπου 1 στα παιδιά λήφθηκαν μέσω σύνδεσης με το Δανικό Μητρώο Διαβήτη Παιδιών και Εφήβων.
Περίπου 281 παιδιά (σχεδόν 0,5%) ανέπτυξαν την πάθηση κατά τη διάρκεια μιας μέσης περιόδου παρακολούθησης 17 ετών. Η μέση ηλικία διάγνωσης ήταν τα 10 έτη.
Οι μέσες βαθμολογίες EDII των μητέρων κυμαίνονταν από −5,3 έως 4,1, με τις υψηλότερες βαθμολογίες να υποδηλώνουν υψηλότερη διατροφική πρόσληψη φλεγμονωδών τροφίμων.
Οι υψηλότερες βαθμολογίες EDII συσχετίζονταν με νεότερη ηλικία της μητέρας, χαμηλότερη κατανάλωση αλκοόλ, συντομότερη περίοδο θηλασμού και λιγότερο ευνοϊκές κοινωνικοοικονομικές συνθήκες. Συσχετίζονταν επίσης με υψηλότερο ΔΜΣ (βάρος) και τάση για κάπνισμα μετά τις πρώτες 12 εβδομάδες της εγκυμοσύνης.
Δεν υπήρχε σημαντική διαφορά στη συνολική ενεργειακή πρόσληψη μεταξύ των γυναικών με τις υψηλότερες και τις χαμηλότερες βαθμολογίες EDII. Ωστόσο, η υψηλότερη ημερήσια πρόσληψη κόκκινου κρέατος, γαλακτοκομικών με χαμηλά λιπαρά, πίτσας, μαργαρίνης, ποτών χαμηλής ενεργειακής αξίας, τηγανητών και αλμυρών σνακ, αντανακλούσε στις υψηλότερες βαθμολογίες EDII.
Η υψηλότερη ημερήσια πρόσληψη κρεμμυδιών και σκόρδων, ντομάτας, δημητριακών ολικής αλέσεως, καφέ, πράσινων φυλλωδών λαχανικών, χυμών φρούτων, ψαριών, τσαγιού και φρούτων, συνδέθηκε με χαμηλότερες βαθμολογίες EDII.
Ο κίνδυνος εμφάνισης διαβήτη τύπου 1 σε ένα παιδί συσχετίστηκε με τη βαθμολογία EDII της μητέρας του, αυξανόμενος κατά 16% για κάθε μονάδα αύξησης της βαθμολογίας μέχρι την ηλικία των 18 ετών, μετά τη συνεκτίμηση παραγόντων που πιθανώς επηρεάζουν τη βαθμολογία.
Ο κίνδυνος δεν επηρεάστηκε από το φύλο ή το βάρος του παιδιού κατά τη γέννηση, αλλά φάνηκε να επηρεάζεται από την πρόσληψη γλουτένης από τη μητέρα και από το αν κάπνιζε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Μια αύξηση κατά 10 g στην εκτιμώμενη πρόσληψη γλουτένης, συσχετίστηκε με 36% αύξηση του κινδύνου.
«Οι ακριβείς μηχανισμοί με τους οποίους η διατροφή ρυθμίζει την ανοσοαπόκριση παραμένουν ασαφείς, αν και μπορούν να δοθούν ορισμένες ενδείξεις για συγκεκριμένα διατροφικά συστατικά. Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι τρεις παράγοντες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης -προφλεγμονώδης διατροφή, γλουτένη και κάπνισμα-, φάνηκαν να προβλέπουν τον κίνδυνο του παιδιού να αναπτύξει διαβήτη τύπου 1. Αυτό υποδηλώνει ότι η μέση εγκυμοσύνη μπορεί να είναι μια κρίσιμη περίοδος κατά την οποία το έμβρυο είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στις επιδράσεις του τρόπου ζωής της μητέρας σε σχέση με τον μετέπειτα κίνδυνο του ατόμου να αναπτύξει διαβήτη τύπου 1 κατά την παιδική ή εφηβική ηλικία», σημειώνουν οι συγγραφείς της μελέτης.
Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση Journal of Epidemiology & Community Health.