Αναπνευστικός Συγκυτιακός Ιός (RSV): Επεξήγηση συμπτωμάτων, κινδύνων και θεραπείας

Ενώ οι περισσότεροι υγιείς ενήλικες και μεγαλύτερα παιδιά τον βιώνουν ως ήπιο κρυολόγημα, ο RSV μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ασθένεια σε βρέφη, ηλικιωμένους και άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.

Επειδή ο Αναπνευστικός Συγκυτιακός Ιός είναι η κύρια αιτία βρογχιολίτιδας και πνευμονίας σε μικρά παιδιά, η κατανόηση του τρόπου εξάπλωσής του, των συμπτωμάτων του και των διαθέσιμων θεραπευτικών επιλογών είναι κρίσιμη για τη δημόσια υγεία.

Αυτό το άρθρο εξηγεί τα αίτια, τη διάγνωση και τις στρατηγικές πρόληψης του RSV.

Τι είναι και πώς μεταδίδεται ο Αναπνευστικός Συγκυτιακός Ιός (RSV);

Ο RSV είναι ένας μεταδοτικός ιός που μολύνει την αναπνευστική οδό, ιδιαίτερα τους μικρούς αεραγωγούς των πνευμόνων.

Ο ιός εξαπλώνεται μέσω σταγονιδίων από βήχα, φτέρνισμα ή άμεση επαφή με μολυσμένες επιφάνειες. Οι περισσότεροι προσβάλλονται από RSV μέχρι την ηλικία των δύο ετών και οι επαναμολύνσεις συμβαίνουν καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής. Ενώ συνήθως είναι ήπιος, ο RSV μπορεί να προκαλέσει σοβαρή αναπνευστική νόσο σε βρέφη κάτω των 6 μηνών, πρόωρα βρέφη, ηλικιωμένους ενήλικες και άτομα με χρόνιες καρδιακές ή πνευμονικές παθήσεις.

Ποια είναι τα συμπτώματα του RSV;

Τα συμπτώματα του RSV συνήθως εμφανίζονται 4 έως 6 ημέρες μετά την έκθεση στον ιό και συχνά μοιάζουν με εκείνα του κοινού κρυολογήματος.

• Ήπιες περιπτώσεις: Ρινική καταρροή, συμφόρηση, βήχας, πονόλαιμος, ήπιος πυρετός, ευερεθιστότητα στα βρέφη.
• Σοβαρές περιπτώσεις: Συριγμός, γρήγορη αναπνοή, δυσκολία στη σίτιση (βρέφη), υψηλός πυρετός και σημάδια αφυδάτωσης.

Σε βρέφη και ευάλωτους ενήλικες, ο RSV μπορεί να εξελιχθεί σε βρογχιολίτιδα (φλεγμονή των μικρών αεραγωγών) ή πνευμονία, απαιτώντας ιατρική φροντίδα.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;

Αν και ο RSV μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε, ορισμένες ομάδες αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο επιπλοκών.

• Βρέφη κάτω των 6 μηνών, ειδικά εκείνα που γεννιούνται πρόωρα
• Ηλικιωμένοι ενήλικες, ιδιαίτερα άνω των 65 ετών
• Άτομα με χρόνιες παθήσεις όπως άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) και καρδιακή ανεπάρκεια
• Ανοσοκατεσταλμένα άτομα που λαμβάνουν χημειοθεραπεία, μεταμοσχεύσεις οργάνων ή ανοσοκατασταλτικά φάρμακα

Αυτές οι ομάδες πληθυσμού χρήζουν στενότερης παρακολούθησης και -σε ορισμένες περιπτώσεις- νοσηλείας, εάν επιδεινωθούν τα συμπτώματά τους.

Πώς διαγιγνώσκεται ο Αναπνευστικός Συγκυτιακός Ιός;

Η διάγνωση του RSV βασίζεται σε κλινικά συμπτώματα και -όταν χρειάζεται- σε εργαστηριακές εξετάσεις.

Οι γιατροί μπορούν να χρησιμοποιήσουν:

• Φυσική εξέταση για τον έλεγχο αναπνευστικών ήχων και επιπέδων οξυγόνου.
• Ρινικό δείγμα ή εξετάσεις αναρρόφησης για την άμεση ανίχνευση του ιού.
• Ακτινογραφίες θώρακος ή εξετάσεις αίματος εάν υπάρχουν υποψίες για επιπλοκές όπως πνευμονία.

Ποιες θεραπείες είναι διαθέσιμες για τον RSV;

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεραπεία ίασης για τον RSV, αλλά η αντιμετώπιση επικεντρώνεται στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και στην υποστήριξη της αναπνοής.

• Ήπιες περιπτώσεις: Ανάπαυση, λήψη πολλών υγρών, ρινικές σταγόνες με φυσιολογικό ορό και αντιπυρετικά, όπως η ακεταμινοφαίνη.
• Σοβαρές περιπτώσεις: Νοσοκομειακή περίθαλψη με οξυγονοθεραπεία, ενδοφλέβια χορήγηση υγρών ή/και μηχανικός αερισμός σε κρίσιμες καταστάσεις.

Προληπτική φαρμακευτική αγωγή: Σε βρέφη υψηλού κινδύνου, μπορεί να συνταγογραφηθεί ένεση μονοκλωνικού αντισώματος (παλιβιζουμάμπη) για την μείωση του κινδύνου σοβαρής λοίμωξης.

Τα αντιβιοτικά δεν είναι αποτελεσματικά επειδή ο Αναπνευστικός Συγκυτιακός Ιός είναι ιογενής λοίμωξη.

Πώς μπορεί να προληφθεί ο Αναπνευστικός Συγκυτιακός Ιός;

Ο Αναπνευστικός Συγκυτιακός Ιός εξαπλώνεται εύκολα, αλλά κάποια προληπτικά μέτρα μπορούν να μειώσουν την μετάδοση.

• Πλένετε συχνά τα χέρια σας και ενθαρρύνετε τα παιδιά να κάνουν το ίδιο.
• Απολυμάνετε τις επιφάνειες και τα παιχνίδια που αγγίζονται συχνά και από πολλά άτομα.
• Αποφύγετε τη στενή επαφή με άρρωστα άτομα.
• Καλύπτετε το στόμα σας όταν βήχες ή φτερνίζεστε.
• Περιορίστε την έκθεση των βρεφών σε πολυσύχναστα μέρη κατά τη διάρκεια της περιόδου έξαρσης RSV (συνήθως από το φθινόπωρο έως την άνοιξη).

Διαθέσιμο εμβόλιο RSV για ηλικωμένους ενήλικες

Η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών έχει εγκρίνει προσφάτως εμβόλιο κατά του του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV). Χορηγείται μια δόση του εμβολίου σε άτομα που ανήκουν στις παρακάτω ομάδες αυξημένου κινδύνου:

1. Άτομα ηλικίας 75 ετών και άνω.

2. Άτομα που διαμένουν σε ιδρύματα χρονίως πασχόντων και μονάδες φιλοξενίας ηλικιωμένων.

3. Άτομα που πάσχουν από άλλη χρόνια νόσο ή κατάσταση που κατά την κρίση του θεράποντος ιατρού ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός μπορεί να προκαλέσει σοβαρή νόσο ή επιπλοκές.

4. Άτομα ηλικίας 60 ως 74 ετών με έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα:

• Χρόνιες σοβαρές καρδιαγγειακές παθήσεις (π.χ. συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια ισχαιμικής ή άλλης αιτιολογίας, μυοκαρδιοπάθεια, συγγενής καρδιοπάθεια, αλλά όχι απλή αρτηριακή υπέρταση).
• Χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις (άσθμα ή χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια σε χρόνια αγωγή, εμφύσημα, κυστική ίνωση, διάμεση πνευμονοπάθεια υπό αγωγή).
• Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια σταδίου 4 ή 5 (υπό εξωνεφρική κάθαρση).
• Σακχαρώδης διαβήτης με βλάβες οργάνων στόχος (διαβητική νεφροπάθεια, νευροπάθεια, αμφιβληστροειδοπάθεια, καρδιαγγειακή νόσος).
• Σοβαρή νοσογόνος παχυσαρκία με ΔΜΣ ≥40 kg/m2.
• Καταστάσεις μέτριας ή σοβαρής ανοσοκαταστολής (φαρμακευτική ή λόγω νόσου).
• Νευρολογικές ή νευρομυϊκές καταστάσεις που επηρεάζουν τον μηχανισμό της κατάποσης ή το αντανακλαστικό του βήχα, ή προκαλούν αδυναμία των μυών της αναπνοής.
• Χρόνια ηπατική ανεπάρκεια (π.χ. κίρρωση).
• Σοβαρές αιμοσφαιρινοπάθειες (π.χ. δρεπανοκυτταρική νόσος, θαλασσαιμία).

Προς το παρόν δε συστήνεται η συγχορήγηση του εμβολίου έναντι του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού μαζί με τα εμβόλια έναντι της γρίπης και του κορονοϊού SARS-CoV-2.

Συχνές Ερωτήσεις

Είναι ο Αναπνευστικός Συγκυτιακός Ιός ίδιος με τη γρίπη ή την COVID-19;

Όχι. Ο RSV, η γρίπη και η COVID-19 προκαλούνται από διαφορετικούς ιούς, αλλά έχουν παρόμοια αναπνευστικά συμπτώματα, καθιστώντας τις εξετάσεις σημαντικές για την ακριβή διάγνωση.

Μπορούν οι ενήλικες να κολλήσουν RSV περισσότερες από μία φορές;

Ναι. Οι ενήλικες μπορούν να μολυνθούν ξανά πολλές φορές, αν και τα συμπτώματα είναι συνήθως ηπιότερα μετά την πρώτη μόλυνση.

Πώς μπορώ να ξέρω αν το μωρό μου χρειάζεται ιατρική φροντίδα για RSV;

Αναζητήστε φροντίδα εάν το παιδί έχει γρήγορη αναπνοή ή δύσπνοια, μπλε απόχρωση στα χείλη, υψηλό πυρετό ή δυσκολία στη σίτιση, καθώς αυτά μπορεί να υποδηλώνουν σοβαρή λοίμωξη.

Υπάρχουν εμβόλια για τον Αναπνευστικό Συγκυτιακό Ιό;

Ναι, πρόσφατα έχουν αναπτυχθεί εμβόλια για ηλικιωμένους ενήλικες και για έγκυες γυναίκες (για την προστασία των νεογνών), σηματοδοτώντας μια σημαντική πρόοδο στην πρόληψη του RSV.

Συμπέρασμα

Ο Αναπνευστικός Συγκυτιακός Ιός είναι μια από τις πιο συχνές αναπνευστικές λοιμώξεις παγκοσμίως και, ενώ πολλές περιπτώσεις παραμένουν ήπιες, η πιθανή σοβαρότητά του σε βρέφη, ηλικιωμένους και ομάδες υψηλού κινδύνου τον καθιστά σημαντικό πρόβλημα υγείας.

Η αναγνώριση των συμπτωμάτων, η αναζήτηση έγκαιρης διάγνωσης και η εφαρμογή προληπτικών μέτρων είναι οι καλύτεροι τρόποι για την μείωση του αντίκτυπου του RSV.

Πηγές:
webmd.com
cdc.gov
mayoclinic.org
nhs.uk
healthline.com