Γιατί τα περιττά κιλά είναι ο Νο 1 παράγοντας κινδύνου για Αλτσχάιμερ

Η νόσος παρουσιάζει αυξητικές τάσεις σε παγκόσμιο επίπεδο: στοιχεία που δημοσιεύτηκαν στην επιθεώρηση Frontiers δείχνουν ότι από το 1990 έως το 2019, οι νέες περιπτώσεις Αλτσχάιμερ και άλλων μορφών άνοιας αυξήθηκαν κατά περίπου 148%, ενώ οι συνολικές περιπτώσεις κατά περίπου 161%.

Αυτό δεν οφείλεται μόνο στη ρύπανση του αέρα, αλλά και στην ταχεία γήρανση του παγκόσμιου πληθυσμού.

Οι επιστήμονες βρίσκονται ένα βήμα πιο κοντά σε μια σημαντική ιατρική ανακάλυψη, αφού κατάφεραν να εντοπίσουν γιατί η παχυσαρκία μπορεί να αυξάνει δραματικά τον κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου Αλτσχάιμερ.

Εδώ και χρόνια προειδοποιούν ότι η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο σοβαρών προβλημάτων υγείας, όπως η υπέρταση και ορισμένες μορφές καρκίνου, ενώ μελέτες έχουν δείξει ότι μπορεί επίσης να προκαλέσει γνωστική εξασθένηση.

Τώρα, όμως, Αμερικανοί ερευνητές πιστεύουν ότι μπορεί να έχουν ανακαλύψει τον μηχανισμό με τον οποίο η παχυσαρκία επιταχύνει την ανάπτυξη της νόσου Αλτσχάιμερ.

Διαπίστωσαν ότι υψηλότερα επίπεδα μικροσκοπικών μορίων αποθήκευσης λίπους σε άτομα με παχυσαρκία, τα καθιστούν πιο ευάλωτα στη διάδοση του βήτα αμυλοειδούς, μιας τοξικής πρωτεΐνης, στον εγκέφαλο.

Οι υψηλές συγκεντρώσεις αυτής της πρωτεΐνης, καθώς και μιας άλλης -της ταυ (tau)- μπορούν να σχηματίσουν πλάκες και συσσωματώματα, τα οποία πιστεύεται ότι ευθύνονται για την εκδήλωση των συμπτωμάτων της νόσου Αλτσχάιμερ.

Οι ειδικοί, που χαρακτήρισαν την έρευνα «πρώτη στο είδος της», ανέφεραν ότι η στόχευση αυτών των μορίων θα μπορούσε να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης Αλτσχάιμερ σε άτομα με παχυσαρκία.

Ωστόσο, προειδοποίησαν ότι απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να αποδειχθεί αν τα μόρια αυτά «συμβάλλουν άμεσα» στη συσσώρευση αμυλοειδούς.

Ο Δρ. Stephen Wong, ειδικός στην ιατρική απεικόνιση και τη βιολογία των νευρολογικών διαταραχών στο Houston Methodist Academic Institute και συν-συγγραφέας της μελέτης, δήλωσε:
«Όπως έχουν δείξει πρόσφατες μελέτες, η παχυσαρκία αναγνωρίζεται πλέον ως ο σημαντικότερος τροποποιήσιμος παράγοντας κινδύνου για την άνοια».

Τι αποκάλυψε η μελέτη

Στη μελέτη, οι ερευνητές συνέλεξαν δείγματα από άτομα με φυσιολογικό βάρος και άτομα με παχυσαρκία για να εξετάσουν τα επίπεδα υποδόριου και σπλαχνικού λίπους.

• Ο υποδόριος λιπώδης ιστός είναι η στρώση λίπους κάτω από το δέρμα.

• Ο σπλαχνικός λιπώδης ιστός είναι βαθύτερος και περιβάλλει τα εσωτερικά όργανα.

Με βάση επιπλέον εξετάσεις που είχαν ήδη πραγματοποιήσει οι συμμετέχοντες, όπως ανάλυση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού, αξιολόγησαν τα επίπεδα αμυλοειδούς στον εγκέφαλο.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι τύποι και τα επίπεδα των λιπιδίων στα μόρια αποθήκευσης λίπους διέφεραν σημαντικά μεταξύ των δύο ομάδων.

Υψηλότερα επίπεδα ορισμένων λιπιδίων στους παχύσαρκους ασθενείς επηρέαζαν την ταχύτητα με την οποία το βήτα αμυλοειδές σχηματίζει συσσωματώματα.

Τα μικροσκοπικά αυτά μόρια μπορούν επίσης να διαπεράσουν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, επιτρέποντας τη δράση τους μέσα στον εγκέφαλο.

Οι ερευνητές τόνισαν ότι η στόχευση αυτών των μορίων και η διακοπή της επικοινωνίας τους, που μπορεί να οδηγεί στη δημιουργία πλακών, θα μπορούσε να μειώσει τον κίνδυνο Αλτσχάιμερ σε άτομα με παχυσαρκία.

Ωστόσο, πρόσθεσαν ότι, αν και η μελέτη παρείχε σημαντικές γνώσεις για τη σύνδεση αυτών των μορίων με τη συσσώρευση αμυλοειδούς, δεν αποδεικνύει ότι συμβάλλουν άμεσα.

Μελλοντικές μελέτες θα εξερευνήσουν πιθανούς παράγοντες που θα μπορούσαν να έχουν επηρεάσει τα ευρήματα και για να εξακριβώσουν αν υπάρχει οριστική αιτιώδης σχέση.

Αν αυτά τα μόρια αποδειχθούν θεραπευτικός στόχος, οι θεραπείες που τα στοχεύουν θα μπορούσαν να αποτελέσουν «πιθανές θεραπείες για νευροεκφυλιστικές ασθένειες», κατέληξαν οι ερευνητές.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Alzheimer’s & Dementia.