Πάρκινσον: Κατά 52% πιο πιθανό αν έχετε Σύνδρομο Ανήσυχων Ποδιών

Μια νέα μελέτη μεγάλης κλίμακας υποδηλώνει, ότι τα άτομα με Σύνδρομο Ανήσυχων Ποδιών (ΣΑΠ) έχουν σημαντικά υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν νόσο Πάρκινσον, μια προοδευτική νευροεκφυλιστική διαταραχή που επηρεάζει την κίνηση και τον συντονισμό.

Αυτό το άρθρο εξηγεί τι έδειξε η έρευνα, τη βιολογική σύνδεση μεταξύ του ΣΑΠ και της νόσου Πάρκινσον και επισημαίνει τι πρέπει να προσέχουν οι ασθενείς και οι κλινικοί γιατροί όσον αφορά τα συμπτώματα και την έγκαιρη διάγνωση.

Τι αποκάλυψε η μελέτη για το Σύνδρομο Ανήσυχων Ποδιών και τη νόσο Πάρκινσον

Η νέα μελέτη δημοσιεύτηκε στο JAMA Network Open και ανέλυσε δεδομένα από περισσότερους από 80.000 ενήλικες στη Νότια Κορέα για μια περίοδο παρακολούθησης έως και 12 ετών. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι:

• Τα άτομα που διαγνώστηκαν με σύνδρομο ανήσυχων ποδιών είχαν 52% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν αργότερα νόσο Πάρκινσον σε σύγκριση με εκείνα χωρίς ΣΑΠ.
• Ο αυξημένος κίνδυνος παρέμεινε ακόμη και αφότου συνυπολογίστηκε ο ρόλος της ηλικίας, του φύλου, του καπνίσματος και τυχόν υποκείμενων παθήσεων.
• Οι περιπτώσεις νόσου Πάρκινσον μεταξύ των ασθενών με σύνδρομο ανήσυχων ποδιών έτειναν να εμφανίζονται μέσα σε λίγα χρόνια μετά τη διάγνωση του ΣΑΠ, υποδηλώνοντας έναν πιθανό κοινό υποκείμενο μηχανισμό και όχι σύμπτωση.

Τα ευρήματα υποστηρίζουν προηγούμενη έρευνα που συνδέει το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών με νευροεκφυλιστικές διεργασίες, αλλά αυτή η μελέτη παρέχει μία από τις πιο ισχυρές στατιστικές συσχετίσεις μέχρι σήμερα.

Πώς μπορεί να συνδέεται το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών με τη νόσο Πάρκινσον

Τόσο το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών όσο και η νόσος Πάρκινσον περιλαμβάνουν δυσλειτουργία στις ντοπαμινεργικές οδούς: τα εγκεφαλικά συστήματα που βασίζονται στην ντοπαμίνη, έναν νευροδιαβιβαστή κρίσιμο για τη ρύθμιση της κίνησης.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η σύνδεση μπορεί να προέρχεται από:

• Ανεπάρκεια ντοπαμίνης: Και οι δύο διαταραχές περιλαμβάνουν μειωμένη σηματοδότηση ντοπαμίνης σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου.
• Δυσλειτουργία του μεταβολισμού του σιδήρου: Τα χαμηλά επίπεδα σιδήρου στον εγκέφαλο μπορεί να επηρεάσουν την παραγωγή ντοπαμίνης, έναν γνωστό παράγοντα τόσο στο σύνδρομο ανήσυχων ποδιών όσο και στη νόσο Πάρκινσον.
• Γενετική: Ορισμένες γονιδιακές παραλλαγές που σχετίζονται με τους υποδοχείς ντοπαμίνης και τη ρύθμιση του σιδήρου έχουν εμπλακεί και στις δύο παθήσεις.
• Περιβαλλοντικοί κίνδυνοι: Παράγοντες όπως η έκθεση σε τοξίνες και η χρόνια φλεγμονή μπορεί να συμβάλλουν στο νευρωνικό στρες σε ευάλωτα άτομα.

Αυτές οι ομοιότητες υποδηλώνουν ότι το Σύνδρομο Ανήσυχων Ποδιών μπορεί να λειτουργεί ως πρώιμο προειδοποιητικό σημάδι νευροεκφυλισμού σε ορισμένους ασθενείς, αντί για μια εντελώς ξεχωριστή διαταραχή.

Αναγνώριση των συμπτωμάτων του Συνδρόμου Ανήσυχων Ποδιών

Το Σύνδρομο Ανήσυχων Ποδιών χαρακτηρίζεται από μια ακαταμάχητη επιθυμία για κίνηση των ποδιών, η οποία συνήθως συνοδεύεται από δυσάρεστες αισθήσεις, όπως μυρμήγκιασμα. Τα συμπτώματα είναι συνήθως χειρότερα κατά τη διάρκεια περιόδων ανάπαυσης και το βράδυ, διαταράσσουν την ποιότητα του ύπνου.

Βασικά χαρακτηριστικά:

• Δυσάρεστες αισθήσεις στα πόδια (ή μερικές φορές και στα χέρια) κατά την ανάπαυση
• Ανακούφιση κατά την κίνηση ή το τέντωμα
• Επιδείνωση των συμπτωμάτων τη νύχτα
• Δυσκολία στον ύπνο ή στη διατήρηση του ύπνου

Αυτά τα συμπτώματα συχνά προηγούνται της εμφάνισης πιο εμφανών νευρολογικών προβλημάτων, γι' αυτό και η παρακολούθηση των αλλαγών στην ένταση ή τη συχνότητα των συμπτωμάτων είναι σημαντική.

Τι σημαίνει αυτή η μελέτη για τους ασθενείς και τους γιατρούς

Η μελέτη δεν σημαίνει ότι όλοι όσοι πάσχουν από σύνδρομο ανήσυχων ποδιών (ΣΑΠ) θα αναπτύξουν νόσο του Πάρκινσον. Ωστόσο, τονίζει την ανάγκη για αυξημένη κλινική επαγρύπνηση.

Για ασθενείς με χρόνια ή επιδεινούμενα συμπτώματα ΣΑΠ:

• Συνιστώνται τακτικοί νευρολογικοί έλεγχοι.
• Οι γιατροί μπορούν να εξετάσουν το ενδεχόμενο αξιολόγησης της κινητικής λειτουργίας και των μη κινητικών συμπτωμάτων, όπως η μειωμένη αίσθηση της όσφρησης ή η δυσκαμψία, τα οποία μπορούν να σηματοδοτήσουν πρώιμη νόσο του Πάρκινσον.
• Η βελτιστοποίηση της διαχείρισης του ΣΑΠ μέσω τροποποίησης του τρόπου ζωής, συμπληρωμάτων σιδήρου (εάν υπάρχει ανεπάρκεια) και φαρμάκων που σχετίζονται με την ντοπαμίνη μπορεί επίσης να βοηθήσει στην μείωση της δυσφορίας και στη βελτίωση του ύπνου.

Προληπτικές και θεραπευτικές επιπτώσεις

Παρόλο που προς το παρόν δεν υπάρχει γνωστός τρόπος για την πλήρη πρόληψη της νόσου του Πάρκινσον, η έγκαιρη ανίχνευση μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα ζωής και να επιβραδύνει την εξέλιξη με την κατάλληλη φροντίδα.

Για όσους πάσχουν από σύνδρομο ανήσυχων ποδιών, οι στρατηγικές για την υποστήριξη της υγείας του εγκεφάλου και των νεύρων περιλαμβάνουν:

• Εξασφάλιση επαρκούς πρόσληψης σιδήρου και μαγνησίου
• Τακτικές αερόβιες ασκήσεις και ασκήσεις stretching (εκτάσεις, τεντώματα)
• Πρακτικές καλής υγιεινής ύπνου
• Αποφυγή υπερβολικής καφεΐνης, αλκοόλ και νικοτίνης
• Συζήτηση θεραπειών ή εναλλακτικών λύσεων που βασίζονται στην ντοπαμίνη με γιατρό, όταν τα συμπτώματα επηρεάζουν την καθημερινή ζωή

Αυτά τα μέτρα όχι μόνο ανακουφίζουν τα συμπτώματα του συνδρόμου ανήσυχων ποδιών, αλλά μπορούν επίσης να προωθήσουν τη συνολική νευρολογική ανθεκτικότητα.

Συχνές Ερωτήσεις

Το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών σημαίνει ότι σίγουρα θα πάθω νόσο του Πάρκινσον;

Όχι. Οι περισσότεροι με σύνδρομο ανήσυχων ποδιών δεν θα αναπτύξουν νόσο του Πάρκινσον, αλλά η μελέτη δείχνει ότι ο κίνδυνος είναι υψηλότερος από τον μέσο όρο. Η παρακολούθηση των συμπτωμάτων και οι τακτικοί νευρολογικοί έλεγχοι μπορούν να βοηθήσουν στην έγκαιρη ανίχνευση, εάν χρειαστεί.

Μπορεί το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών να είναι ένα πρώιμο σημάδι της νόσου του Πάρκινσον;

Σε ορισμένα άτομα, ναι. Το ΣΑΠ μπορεί να προηγείται των συμπτωμάτων του Πάρκινσον κατά χρόνια, αλλά δεν είναι πάντα προγνωστικό. Η σχέση εξαρτάται από την κοινή χημεία του εγκεφάλου και τη γενετική προδιάθεση.

Είναι παρόμοιες οι θεραπείες για το ΣΑΠ και τη νόσο του Πάρκινσον;

Και οι δύο μπορεί να περιλαμβάνουν φάρμακα που επηρεάζουν τα επίπεδα ντοπαμίνης, όπως αγωνιστές ντοπαμίνης. Ωστόσο, οι στόχοι της θεραπείας διαφέρουν: στο ΣΑΠ στόχος είναι η ανακούφιση της δυσφορίας και η βελτίωση του ύπνου, ενώ στο Πάρκινσον η διαχείριση των κινητικών συμπτωμάτων.

Μπορεί η βελτίωση των επιπέδων σιδήρου να βοηθήσει στο σύνδρομο ανήσυχων ποδιών;

Ναι. Ο σίδηρος παίζει ζωτικό ρόλο στη σύνθεση ντοπαμίνης. Εάν τα επίπεδα σιδήρου στο αίμα ή στον εγκέφαλο είναι χαμηλά, η συμπλήρωση (υπό ιατρική επίβλεψη) μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τα συμπτώματα του ΣΑΠ.

Πρέπει τα άτομα με ΣΑΠ να υποβληθούν σε νευρολογικό έλεγχο;

Εάν τα συμπτώματα είναι σοβαρά, προοδευτικά ή συνοδεύονται από τρόμο ή δυσκαμψία, συνιστάται μια νευρολογική αξιολόγηση, για να αποκλειστούν οι πρώιμες παρκινσονικές αλλαγές.

Συμπέρασμα

Η σύνδεση μεταξύ του συνδρόμου ανήσυχων ποδιών και της νόσου του Πάρκινσον υπογραμμίζει τη σημασία της έγκαιρης αναγνώρισης και της μακροχρόνιας παρακολούθησης. Αν και καθαυτό το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών δεν είναι επικίνδυνο, η παρουσία του θα μπορούσε να υποδηλώνει ανεπαίσθητες αλλαγές στο σύστημα ντοπαμίνης, οι οποίες χρήζουν ιατρικής φροντίδας.

Πηγές:
medpagetoday.com
newsweek.com
healthline.com
mayoclinic.org