Τι είναι οι μυκοτοξίνες; Γιατί υπάρχει ανησυχία γι’ αυτές στη βρώμη;

Αυτές οι φυσικές τοξίνες, που παράγονται από ορισμένους τύπους μούχλας, μπορούν -υπό συγκεκριμένες συνθήκες- να μολύνουν καλλιέργειες, όπως η βρώμη.

Αυτό το άρθρο εξηγεί τι είναι οι μυκοτοξίνες, πώς σχηματίζονται, εάν η βρώμη αποτελεί κίνδυνο υγείας και τι πρέπει να γνωρίζουν οι καταναλωτές.

Τι είναι οι μυκοτοξίνες και πώς σχηματίζονται στα τρόφιμα;

Οι μυκοτοξίνες είναι τοξικές ενώσεις που παράγονται από μούχλες, οι οποίες αναπτύσσονται σε καλλιέργειες όπως η βρώμη, το καλαμπόκι και το σιτάρι υπό ζεστές, υγρές ή ακατάλληλα αποθηκευτικές συνθήκες.

Αυτές οι τοξίνες αναπτύσσονται όταν μύκητες όπως ο Fusarium, ο Aspergillus ή ο Penicillium αποικίζουν πηγές τροφίμων. Ο κίνδυνος αυξάνεται κατά την ανάπτυξη, τη συγκομιδή, την αποθήκευση και την μεταφορά των καλλιεργειών, εάν η θερμοκρασία και η υγρασία δεν ελέγχονται σωστά.

• Παράγεται από ορισμένες μούχλες, που αποικούν δημητριακά, ξηρούς καρπούς και όσπρια
• Μπορεί να σχηματιστεί κατά τη διάρκεια υγρών καλλιεργητικών περιόδων
• Μπορεί να παραμείνει κατά την επεξεργασία τροφίμων
• Συχνά δεν είναι ορατές ή ανιχνεύσιμες με την οσμή ή τη γεύση
• Ορισμένες μυκοτοξίνες είναι σταθερές στη θερμότητα και επιβιώνουν από το μαγείρεμα

Είναι οι μυκοτοξίνες στη βρώμη μια πραγματική ανησυχία για την υγεία;

Ναι, αλλά ο κίνδυνος είναι γενικά χαμηλός λόγω των αυστηρών κανονιστικών ορίων και των ποιοτικών ελέγχων στην εμπορική παραγωγή βρώμης.

Ορισμένες μελέτες έχουν βρει ανιχνεύσιμα επίπεδα μυκοτοξινών -ιδιαίτερα ωχρατοξίνης Α και φουμονισινών- σε προϊόντα με βάση τη βρώμη. Ωστόσο, οι συγκεντρώσεις στη βρώμη που πωλείται στο εμπόριο συνήθως παραμένουν πολύ κάτω από τα όρια κινδύνου για την υγεία, όπως αυτά ορίζονται από τις αρχές ασφάλειας τροφίμων.

• Η χρόνια έκθεση σε υψηλά επίπεδα μπορεί να βλάψει το ήπαρ, τα νεφρά ή το ανοσοποιητικό σύστημα
• Οι μυκοτοξίνες έχουν ταξινομηθεί ως πιθανές καρκινογόνες ουσίες
• Ρυθμιστικές υπηρεσίες όπως ο FDA και η EFSA παρακολουθούν και περιορίζουν τα επίπεδα μυκοτοξινών στα τρόφιμα
• Η βιολογική βρώμη δεν είναι περισσότερο ή λιγότερο επικίνδυνη, καθώς υποβάλλεται σε ίδιους ελέγχους
• Οι καλά ρυθμιζόμενες αλυσίδες εφοδιασμού μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο μόλυνσης

Ποιοι τύποι μυκοτοξινών βρίσκονται στη βρώμη;

Οι κύριοι τύποι μυκοτοξινών που ανιχνεύονται περιστασιακά στη βρώμη είναι αυτοί που παράγονται από μύκητες τους μύκητες Fusarium και Aspergillus.

Αν και η παρουσία αυτών των ενώσεων μπορεί να είναι ανησυχητική, η εμπορική βρώμη στις ΗΠΑ και την Ευρώπη ελέγχεται από ρυθμιστικές Αρχές και διασφαλίζεται ότι εμπίπτει στα όρια ασφαλούς κατανάλωσης.

Πώς μπορείτε να μειώσετε την έκθεση σε μυκοτοξίνες από τη βρώμη;

Αν και τα επίπεδα μόλυνσης στα τρόφιμα είναι συνήθως ελάχιστα, ορισμένα βήματα μπορούν να βοηθήσουν στην μείωση της συνολικής σας έκθεσης σε μυκοτοξίνες.

• Αγοράστε βρώμη από αξιόπιστους παραγωγούς με πιστοποιήσεις ποιότητας
• Ελέγξτε τη συσκευασία για υγρασία ή ζημιές πριν από την αγορά
• Αποθηκεύστε τη βρώμη σε αεροστεγή δοχεία σε δροσερό και ξηρό μέρος
• Αποφύγετε τους κάδους χύμα σε υγρά περιβάλλοντα
• Διαφοροποιήστε την κατανάλωση δημητριακών (π.χ. ρύζι, κινόα, φαγόπυρο)

Πρέπει να σταματήσω να τρώω βρώμη λόγω μυκοτοξινών;

Όχι. Τα οφέλη από την κατανάλωση βρώμης υπερτερούν κατά πολύ του ελάχιστου κινδύνου έκθεσης σε μυκοτοξίνες σε ρυθμιζόμενα συστήματα τροφίμων.

Η βρώμη είναι πλούσια σε βήτα-γλυκάνη, μια διαλυτή ίνα που βοηθά στην μείωση της χοληστερόλης και στην υποστήριξη της υγείας του εντέρου. Οι υγειονομικές αρχές δεν συμβουλεύουν να μην καταναλώνετε βρώμη λόγω μυκοτοξινών και οι τακτικοί έλεγχοι ασφαλείας διατηρούν τα επίπεδα μόλυνσης εντός ασφαλών ορίων.

• Η βρώμη υποστηρίζει την υγεία της καρδιάς και τη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα
• Συστήματα δοκιμών υπάρχουν στις περισσότερες παγκόσμιες αγορές τροφίμων
• Οι μυκοτοξίνες αποτελούν ανησυχία μόνο όταν τα επίπεδα υπερβαίνουν τα κανονιστικά όρια
• Η σωστή αποθήκευση και η εναλλαγή τροφίμων βοηθούν στη διατήρηση της ασφάλειας της βρώμης

Συχνές ερωτήσεις

Είναι οι μυκοτοξίνες στη βρώμη επικίνδυνες για τα παιδιά;

Τα παιδιά είναι πιο ευαίσθητα στις τοξίνες, αλλά τα ρυθμιζόμενα προϊόντα βρώμης θεωρούνται ασφαλή για όλες τις ηλικιακές ομάδες σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία για την ασφάλεια των τροφίμων.

Η βιολογική βρώμη έχει λιγότερες μυκοτοξίνες;

Όχι απαραίτητα. Η μόλυνση από μυκοτοξίνες εξαρτάται περισσότερο από περιβαλλοντικούς παράγοντες και την αποθήκευση παρά από το αν η βρώμη καλλιεργείται βιολογικά ή συμβατικά.

Μπορεί το μαγείρεμα της βρώμης να καταστρέψει τις μυκοτοξίνες;

Όχι. Οι περισσότερες μυκοτοξίνες είναι σταθερές στη θερμότητα και δεν μπορούν να εξαλειφθούν με το μαγείρεμα.

Έχουν και άλλα δημητριακά μυκοτοξίνες;

Ναι. Το καλαμπόκι, το σιτάρι, το κριθάρι και το ρύζι μπορούν επίσης να περιέχουν μυκοτοξίνες εάν καλλιεργηθούν ή αποθηκευτούν ακατάλληλα.

Πόσο συχνά ελέγχονται τα προϊόντα βρώμης για μυκοτοξίνες;

Στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, απαιτούνται τακτικοί έλεγχοι για τη συμμόρφωση με τους κανονισμούς ασφάλειας τροφίμων και την πιστοποίηση προϊόντων.

Συμπέρασμα

Αν και οι μυκοτοξίνες αποτελούν εύλογη ανησυχία στη γεωργία, η βρώμη που διατίθεται σήμερα στα ράφια των σουπερμάρκετ είναι γενικά ασφαλής για κατανάλωση χάρη στους αυστηρούς ελέγχους ασφαλείας.

Πηγές:
wellnesspulse.com
efsa.europa.eu
fda.gov
cdc.gov