Τηγανητές πατάτες: Μόλις 3 μερίδες την εβδομάδα συνδέονται με 20% αύξηση κινδύνου χρόνιας νόσου

Ενώ οι πατάτες είναι μια κοινή βασική τροφή, ο τρόπος παρασκευής τους έχει μεγάλη σημασία. Μια πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη στο The BMJ διαπίστωσε, ότι η κατανάλωση τριών ή περισσότερων μερίδων τηγανητών πατατών την εβδομάδα συνδέεται με κατά 20% αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2.

Αυτό το άρθρο περιγράφει τι έδειξε η έρευνα, εξηγεί τους μηχανισμούς πίσω από τη σύνδεση και παραθέτει πιο υγιεινές εναλλακτικές λύσεις για την μείωση του κινδύνου.

Τι διαπίστωσε η μελέτη για τις τηγανητές πατάτες και τον κίνδυνο διαβήτη

Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από μεγάλες επιμέρους μελέτες κοόρτης στις ΗΠΑ και διαπίστωσαν ότι τα άτομα που έτρωγαν τηγανητές πατάτες τρεις ή περισσότερες φορές την εβδομάδα είχαν σημαντικά υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 σε σύγκριση με εκείνους που τις έτρωγαν σπάνια.

Αυτός ο κίνδυνος παρέμεινε ακόμη και αφότου συνυπολογίστηκαν παράγοντες, όπως το σωματικό βάρος, η σωματική δραστηριότητα και η συνολική ποιότητα της διατροφής, υποδηλώνοντας ότι η καθαυτή κατανάλωση τηγανητής πατάτας παίζει ρόλο.

Γιατί οι τηγανητές πατάτες αυξάνουν τον κίνδυνο διαβήτη;

Η σύνδεση φαίνεται να οφείλεται σε έναν συνδυασμό υψηλού γλυκαιμικού φορτίου, ανθυγιεινών λιπαρών και δυνητικά επιβλαβών ενώσεων, που σχηματίζονται κατά το τηγάνισμα.

• Υψηλό γλυκαιμικό φορτίο: Οι τηγανητές πατάτες προκαλούν απότομες αυξήσεις στη γλυκόζη του αίματος, οι οποίες με την πάροδο του χρόνου μπορούν να επηρεάσουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη.
• Ανθυγιεινά λίπη: Το τηγάνισμα σε έλαια με υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα ή trans λιπαρά μπορεί να προωθήσει τη φλεγμονή και να επιδεινώσει την αντίσταση στην ινσουλίνη.
• Σχηματισμός ακρυλαμιδίου: Το τηγάνισμα σε υψηλή θερμοκρασία παράγει ακρυλαμίδιο, μια χημική ουσία που συνδέεται με το οξειδωτικό στρες και τη φλεγμονή, που και τα δύο συμβάλλουν στον διαβήτη.
• Μέγεθος μερίδας & συχνότητα κατανάλωσης: Οι μεγάλες μερίδες, που καταναλώνονται πολλές φορές την εβδομάδα, επιδεινώνουν το πρόβλημα.

Είναι όλα τα πιάτα με πατάτες εξίσου επικίνδυνα;

Όχι. Η ίδια μελέτη διαπίστωσε ότι οι βραστές και ψητές πατάτες χωρίς υπερβολικό λάδι δεν συνδέονταν σημαντικά με αυξημένο κίνδυνο διαβήτη, όταν καταναλώνονταν με μέτρο. Ο κίνδυνος έγκειται κυρίως στις μεθόδους τηγανίσματος και στα πρόσθετα λίπη.

Σύγκριση γευμάτων πατάτας και κίνδυνος διαβήτη

Ποια συχνότητα κατανάλωσης είναι η “κόκκινη γραμμή”;

Με βάση την τρέχουσα έρευνα, η κατανάλωση τηγανητών πατατών περισσότερο από μία φορά την εβδομάδα μπορεί να αρχίσει να αυξάνει τους κινδύνους για την υγεία, με τρεις ή περισσότερες εβδομαδιαίες μερίδες να συνδέονται με 20% υψηλότερο κίνδυνο διαβήτη. Οι ειδικοί δημόσιας υγείας συνιστούν τον περιορισμό της πρόσληψης τηγανητών πατατών και την αντικατάστασή τους με συνοδευτικά χαμηλότερου γλυκαιμικού δείκτη.

Υγιεινότερες εναλλακτικές για τις τηγανητές πατάτες:

• Ψητές γλυκοπατάτες
• Στον ατμό ή βραστές πατάτες με μυρωδικά
• Ψημένα λαχανικά ρίζας με ελαιόλαδο
• Συνοδευτικά πιάτα με βάση τα όσπρια (φακές, ρεβίθια)
• Φυλλώδεις πράσινες σαλάτες με βινεγκρέτ

Συχνές Ερωτήσεις

Μπορούν οι τηγανητές πατάτες σε air fryer να θεωρηθούν μια πιο υγιεινή επιλογή;

Το τηγάνισμα στον αέρα χρησιμοποιεί σημαντικά λιγότερο λάδι, μειώνοντας την περιεκτικότητα σε λιπαρά και θερμίδες. Αν και το γλυκαιμικό φορτίο παραμένει παρόμοιο με τις παραδοσιακές τηγανητές πατάτες, η χαμηλότερη περιεκτικότητα σε λιπαρά και η απουσία επαναχρησιμοποιημένων λαδιών τηγανίσματος μπορεί να μειώσει μέρος του σχετικού κινδύνου.

Έχει σημασία ο τύπος λαδιού κατά το τηγάνισμα πατατών;

Ναι. Τα έλαια με υψηλή περιεκτικότητα σε μονοακόρεστα λιπαρά (όπως το ελαιόλαδο) είναι πιο υγιεινά από εκείνα με υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα ή trans λιπαρά. Ωστόσο, το τηγάνισμα εξακολουθεί να παράγει ακρυλαμίδιο, επομένως ο περιορισμός των τηγανητών τροφών παραμένει σκόπιμος.

Είναι οι γλυκοπατάτες καλύτερη επιλογή για τον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα;

Οι γλυκοπατάτες έχουν γενικά χαμηλότερο γλυκαιμικό δείκτη από τις λευκές πατάτες και παρέχουν περισσότερες φυτικές ίνες και αντιοξειδωτικά. Ωστόσο, το τηγάνισμά τους αυξάνει τους κινδύνους για την υγεία.

Ποιες άλλες τροφές έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2;

Έρευνες έχουν επανειλημμένως καταδείξει τα ζαχαρούχα ποτά, τα επεξεργασμένα δημητριακά, τα επεξεργασμένα κρέατα και άλλα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα ως σημαντικούς διατροφικούς παράγοντες κινδύνου.

Συμπέρασμα

Τα πρόσφατα στοιχεία ενισχύουν ότι δεν είναι μόνο το είδος της τροφής, αλλά και ο τρόπος παρασκευής της, που επηρεάζει τον κίνδυνο διαβήτη. Οι τηγανητές πατάτες, ειδικά όταν καταναλώνονται αρκετές φορές την εβδομάδα, αυξάνουν σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη τύπου 2.

Πηγές:

healthline.com
harvard.edu
cdc.gov