Μπορούν οι τροφικές αλλεργίες να προκαλέσουν στοματικά έλκη;

Ενώ είναι κάτι κοινό και συχνά συνδέονται με ερεθισμό ή λοίμωξη, πολλοί αναρωτιούνται αν μπορεί να προκληθούν και από τροφικές αλλεργίες. Η κατανόηση της σύνδεσης είναι σημαντική, καθώς η αιτία επηρεάζει τόσο την πρόληψη όσο και τη θεραπεία.

Αυτό το άρθρο εξηγεί πώς οι τροφικές αλλεργίες μπορούν να προκαλέσουν στοματικά έλκη, τους υποκείμενους μηχανισμούς, πώς να τις διακρίνετε από άλλα στοματικά προβλήματα και ποια βήματα πρέπει να κάνετε εάν υποψιάζεστε ότι εμπλέκεται η διατροφή σας.

Πώς μπορούν οι τροφικές αλλεργίες να οδηγήσουν σε στοματικά έλκη;

Ναι, ορισμένες τροφικές αλλεργίες μπορούν να προκαλέσουν στοματικά έλκη, αλλά ο μηχανισμός είναι η ανοσολογικά προκαλούμενη φλεγμονή και όχι ο άμεσος τραυματισμός.

Όταν κάποιος με τροφική αλλεργία καταναλώνει μια ερεθιστική για εκείνον τροφή, το ανοσοποιητικό του σύστημα αντιδρά παράγοντας αντισώματα (IgE) κατά των πρωτεϊνών σε αυτήν την τροφή. Αυτό πυροδοτεί την απελευθέρωση ισταμίνης και άλλων φλεγμονωδών μεσολαβητών, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα στοματικής αλλεργίας όπως πρήξιμο, αίσθημα καύσου και -σε ορισμένες περιπτώσεις- αλλοιώσεις που μοιάζουν με έλκη.

Συνήθεις οδοί που συνδέονται με αλλεργίες:

• Σύνδρομο στοματικής αλλεργίας: Συχνά προκαλείται από ωμά φρούτα, λαχανικά ή ξηρούς καρπούς σε άτομα αλλεργικά στη γύρη. Μπορεί να προκαλέσει κνησμό, μυρμήγκιασμα και μικρά στοματικά έλκη.
• Αντιδράσεις καθυστερημένης υπερευαισθησίας: Ορισμένα αλλεργιογόνα τροφίμων μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή, που αναπτύσσεται ώρες αργότερα, οδηγώντας σε διάσπαση του βλεννογόνου.
• Δυσαπορρόφηση θρεπτικών συστατικών από χρόνια αλλεργική φλεγμονή: Με την πάροδο του χρόνου, οι τροφικές αλλεργίες μπορούν να επηρεάσουν την απορρόφηση θρεπτικών συστατικών (π.χ. βιταμίνη Β12, φυλλικό οξύ, σίδηρο), καθιστώντας τον βλεννογόνο ιστό του στόματος πιο ευάλωτο σε πληγές.

Ποιες τροφές είναι πιο πιθανό να προκαλέσουν στοματικά έλκη που σχετίζονται με αλλεργίες;

Οι τροφές που εμπλέκονται ποικίλλουν ανά άτομο, αλλά υπάρχουν ορισμένα πρότυπα, ιδιαίτερα σε άτομα με διασταυρούμενη αντιδραστικότητα σε ίχνη γύρης.

Πώς φαίνεται αν τα στοματικά έλκη σχετίζονται με τροφική αλλεργία ή με άλλη αιτία

Πολλά στοματικά έλκη δεν σχετίζονται με τροφικές αλλεργίες: το στρες, ο τραυματισμός, οι μολύνσεις και οι αυτοάνοσες παθήσεις είναι επίσης συνήθεις ένοχοι.

Βασικές διαφορές μπορούν να βοηθήσουν στον εντοπισμό της αιτίας:

1. Χρονισμός: Οι πληγές που σχετίζονται με τροφικές αλλεργίες μπορεί να εμφανιστούν μέσα σε λίγα λεπτά έως λίγες ώρες μετά την κατανάλωση μιας τροφής που προκαλεί αλλεργία.
2. Συναφή συμπτώματα: Προσέξτε για κνησμό, πρήξιμο στα χείλη/γλώσσα, κνίδωση ή ρινική συμφόρηση παράλληλα με τα στοματικά έλκη.
3. Πρότυπο επανεμφάνισης: Εάν οι πληγές επανεμφανιστούν μετά το ίδιο φαγητό, η αλλεργία είναι πιο πιθανή.
4. Απόκριση στην αποφυγή: Η πλήρης εξάλειψη της ύποπτης τροφής από τη διατροφή συχνά οδηγεί σε βελτίωση των συμπτωμάτων εντός ημερών έως εβδομάδων.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Εάν τα στοματικά έλκη επιμένουν ή συνοδεύονται από πυρετό, εκτεταμένο εξάνθημα ή δυσκολία στην κατάποση, ζητήστε αμέσως ιατρική βοήθεια.

Πώς αντιμετωπίζονται τα στοματικά έλκη λόγω τροφικών αλλεργιών;

Η θεραπεία επικεντρώνεται στην εξάλειψη του παράγοντα που προκαλεί και στον έλεγχο της φλεγμονής.

• Εντοπισμός και αποφυγή αλλεργιογόνων: Ένας αλλεργιολόγος μπορεί να κάνει τεστ IgE με τσίμπημα δέρματος ή λήψη δείγματος αίματος, για να επιβεβαιώσει τους παράγοντες που προκαλούν αλλεργία.
• Ανακούφιση από τα συμπτώματα: Τα αντισταμινικά μπορεί να μειώσουν την αλλεργική φλεγμονή. Τα τοπικά κορτικοστεροειδή ή τα μουδιαστικά τζελ μπορούν να ανακουφίσουν τον πόνο.
• Διατροφική υποστήριξη: Η διόρθωση των ελλείψεων (σίδηρος, φυλλικό οξύ, Β12) μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη των υποτροπιαζόντων πληγών.
• Ιατρική παρακολούθηση: Εάν τα συμπτώματα είναι σοβαρά ή περιλαμβάνουν δυσκολία στην αναπνοή, απαιτείται επείγουσα φροντίδα.

Μπορούν οι τροφικές ευαισθησίες (όχι αλλεργίες) να προκαλέσουν επίσης στοματικές πληγές;

Ναι, αλλά μέσω διαφορετικής οδού. Οι τροφικές ευαισθησίες (π.χ. σε όξινα ή πικάντικα τρόφιμα) δεν περιλαμβάνουν αντισώματα IgE, αλλά μπορούν να ερεθίσουν άμεσα τον στοματικό βλεννογόνο ή να συμβάλουν σε φλεγμονή χαμηλού βαθμού.

Για παράδειγμα, τα εσπεριδοειδή και οι σάλτσες με βάση την ντομάτα μπορεί να επιδεινώσουν υπάρχοντα στοματικά έλκη ακόμη και χωρίς πραγματική αλλεργική αντίδραση.

Συχνές Ερωτήσεις

Μπορούν οι τροφικές αλλεργίες να προκαλέσουν άφθες;

Ναι. Αν και οι περισσότερες άφθες δεν σχετίζονται με αλλεργίες, οι τροφικές αλλεργίες μπορούν να προκαλέσουν παρόμοιες αλλοιώσεις μέσω ανοσολογικής φλεγμονής.

Είναι μεταδοτικά τα στοματικά έλκη από τροφικές αλλεργίες;

Όχι. Είναι μια φλεγμονώδης αντίδραση, όχι μια λοίμωξη, επομένως δεν μπορούν να μεταδοθούν από άτομο σε άτομο.

Μπορούν τα παιδιά να αναπτύξουν στοματικά έλκη από τροφικές αλλεργίες;

Ναι, ειδικά από γάλα, αυγά ή φιστίκια. Στα παιδιά, τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν παράλληλα με έκζεμα ή πεπτικές διαταραχές.

Πρέπει να σταματήσω να τρώω ένα τρόφιμο μετά από μία αντίδραση;

Ναι, μέχρι να αξιολογηθείτε από γιατρό. Η επανέκθεση μπορεί να προκαλέσει χειρότερες αντιδράσεις, συμπεριλαμβανομένης της αναφυλαξίας.

Μπορούν τα αντισταμινικά να αποτρέψουν τις στοματικά έλκη, που σχετίζονται με αλλεργίες;

Μπορεί να μειώσουν τη φλεγμονή και την ενόχληση, αλλά δεν θα αντικαταστήσουν την αποφυγή αλλεργιογόνων ως κύριο προληπτικό μέτρο.

Συμπέρασμα

Οι τροφικές αλλεργίες μπορούν πράγματι να προκαλέσουν στοματικά έλκη, ειδικά μέσω του συνδρόμου στοματικής αλλεργίας ή ευρύτερων αλλεργικών αντιδράσεων που φλεγμαίνουν τον βλεννογόνο του στόματος. Η αναγνώριση του χρονισμού, των σχετικών συμπτωμάτων και των προτύπων υποτροπής μπορεί να βοηθήσει στη διάκρισή τους από άλλες αιτίες.

Η ακριβής διάγνωση από έναν αλλεργιολόγο είναι απαραίτητη, τόσο για την επιβεβαίωση των αιτιών, όσο και για την πρόληψη δυνητικά σοβαρών αλλεργικών αντιδράσεων.

Πηγές:
healthline.com
mayoclinic.org
aaaai.org
clevelandclinic.org