ΦΑΡΜΑΚO

Ποια φάρμακα ενέχουν κινδύνους κατά τη διάρκεια καύσωνα;

Μιχάλης Θερμόπουλος

Καθώς οι παγκόσμιες θερμοκρασίες αυξάνονται και τα κύματα καύσωνα γίνονται πιο συχνά, η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο ορισμένα φάρμακα αλληλεπιδρούν με την ακραία ζέστη είναι απαραίτητη, ειδικά για τους ηλικιωμένους και τα άτομα με χρόνιες παθήσεις.

Ποια φάρμακα ενέχουν κινδύνους κατά τη διάρκεια καύσωνα;

Ορισμένα φάρμακα που συνταγογραφούνται συχνά και χωρίς ιατρική συνταγή μπορούν να επηρεάσουν τη φυσική ικανότητα του σώματος να ρυθμίζει τη θερμοκρασία, αυξάνοντας τον κίνδυνο αφυδάτωσης, θερμικής εξάντλησης ή ακόμη και θερμοπληξίας.

Αυτό το άρθρο εξηγεί ποια φάρμακα μπορεί να ενέχουν κινδύνους κατά τη διάρκεια καύσωνα, πώς επηρεάζουν τη θερμορύθμιση του σώματος και ποιες προφυλάξεις ασφαλείας είναι σώφρον να πάρετε.

Πώς μπορούν τα φάρμακα να αυξήσουν τον κίνδυνο κατά τη διάρκεια ενός καύσωνα;

Ορισμένα φάρμακα μπορούν να διαταράξουν τη ρύθμιση της θερμότητας του σώματος, αλλάζοντας την κατάσταση ενυδάτωσης, τη ροή του αίματος, την παραγωγή ιδρώτα και τις νευρολογικές αντιδράσεις. Αυτές οι επιδράσεις μπορεί να περάσουν απαρατήρητες μέχρι οι υψηλές θερμοκρασίες να ασκήσουν πρόσθετη πίεση στο σώμα.

Πώς κάποια φάρμακα προκαλούν αυτές τις επιπλοκές:

  • Μειώνοντας την ικανότητα του σώματος να ιδρώνει
  • Προκαλώντας απώλεια υγρών ή ηλεκτρολυτικές ανισορροπίες
  • Αλλάζοντας την κυκλοφορία και τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης
  • Επηρεάζοντας τη γνωστική λειτουργία ή την ικανότητα αίσθησης/αντίληψης της μεγάλης θερμοκρασίας περιβάλλοντος

Ποια φάρμακα επηρεάζουν την ικανότητα του σώματος να ρυθμίζει τη θερμοκρασία του;

Αρκετά είδη φαρμάκων μπορούν να αυξήσουν τους κινδύνους που σχετίζονται με τη ζέστη. Σε αυτά περιλαμβάνονται φάρμακα για καρδιακές παθήσεις, ψυχικές διαταραχές και αναλγητικά, που χορηγούνται χωρίς ιατρική συνταγή.

Κατηγορίες φαρμάκων αυξημένου κινδύνου κατά τη διάρκεια καύσωνα

Κατηγορία φαρμάκωνΠώς αυξάνεται ο κίνδυνος κατά τον καύσωναΚοινές δραστικές ουσίες
ΔιουρητικάΠροάγουν την απώλεια υγρών, αυξάνοντας τον κίνδυνο αφυδάτωσηςΦουροσεμίδη, υδροχλωροθειαζίδη
ΑντιυπερτασικάΜειώνουν την αρτηριακή πίεση, η οποία μπορεί να επιδεινώσει τη ζάλη ή την λιποθυμίαΛισινοπρίλη, αμλοδιπίνη, βήτα-αναστολείς
ΑντιχολινεργικάΜειώνουν την εφίδρωση μπλοκάροντας την ακετυλοχολίνηΔιφαινυδραμίνη, οξυβουτυνίνη
ΑντικαταθλιπτικάΜεταβάλλουν την αντίληψη θερμότητας και τα επίπεδα σεροτονίνηςSSRIs (σετραλίνη), τρικυκλικά (αμιτριπτυλίνη)
ΑντιψυχωσικάΔιαταράσσουν τη θερμορύθμιση και αυξάνουν τη θερμοκρασία του σώματοςΑλοπεριδόλη, ρισπεριδόνη
ΔιεγερτικάΑυξάνουν τη θερμοκρασία του σώματος και τον μεταβολικό ρυθμόΜεθυλοφαινιδάτη, αμφεταμίνες
ΜΣΑΦΜπορεί να επηρεάσουν τη νεφρική λειτουργία και την ισορροπία υγρώνΙβουπροφαίνη, ναπροξένη
ΑντιισταμινικάΜειώνουν την εφίδρωση και προάγουν την υπνηλίαΔιφαινυδραμίνη, λοραταδίνη
ΑποσυμφορητικάΣυσφίγγουν τα αιμοφόρα αγγεία, αυξάνοντας την αρτηριακή πίεσηΨευδοεφεδρίνη

Εάν λαμβάνετε κάποιο από αυτά τα φάρμακα, μιλήστε με τον γιατρό σας κατά τη διάρκεια καύσωνα, ειδικά εάν είστε μεγαλύτεροι σε ηλικία ή έχετε χρόνιες παθήσεις.

Exhausted-Heat

Ποια συμπτώματα πρέπει να προσέχετε κατά τη διάρκεια ενός καύσωνα;

Ακόμα και η ήπια θερμική καταπόνηση μπορεί να κλιμακωθεί γρήγορα, αν επιδεινωθεί από ορισμένα φάρμακα. Η αναγνώριση πρώιμων σημαδιών είναι κρίσιμη.

Τα συνηθισμένα συμπτώματα που πρέπει να έχετε κατά νου:

  • Κόπωση ή υπερβολική υπνηλία
  • Ζάλη ή λιποθυμία
  • Γρήγορος καρδιακός παλμός ή αναπνοή
  • Μυϊκές κράμπες ή αδυναμία
  • Σύγχυση ή ευερεθιστότητα/εκνευρισμός
  • Ξηροδερμία χωρίς εφίδρωση σε ζεστές συνθήκες
  • Ναυτία ή έμετος

ΠΡΟΣΟΧΗ: Αυτά μπορεί να είναι πρώιμα σημάδια αφυδάτωσης, θερμικής εξάντλησης ή επικείμενης θερμοπληξίας. Ζητήστε άμεση ιατρική βοήθεια εάν τα συμπτώματα επιδεινωθούν ή περιλαμβάνουν νευρολογική βλάβη.

Τι μπορείτε να κάνετε εάν παίρνετε αυτά τα φάρμακα;

Η διαχείριση των κινδύνων που σχετίζονται με τη φαρμακευτική αγωγή εν μέσω καύσωνα περιλαμβάνει τόσο προληπτικά μέτρα όσο και προσαρμογές σε πραγματικό χρόνο κατά τη διάρκεια της μεγάλης ζέστης.

Πρακτικές συμβουλές ασφαλείας:

  • Ενυδατωθείτε τακτικά, ακόμα κι αν δεν διψάτε
  • Αποφύγετε τις εξωτερικές δραστηριότητες κατά τις ώρες αιχμής της ηλιοφάνειας (12 μ.μ.–4 μ.μ.)
  • Να φοράτε ελαφριά ρούχα «που αναπνέουν»
  • Χρησιμοποιήστε ανεμιστήρες ή κλιματιστικό σε εσωτερικούς χώρους
  • Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας σχετικά με προσαρμογές της δόσης κατά τη διάρκεια υπερβολικής ζέστης
  • Παρακολουθήστε το χρώμα των ούρων: το σκούρο κίτρινο μπορεί να υποδηλώνει αφυδάτωση
  • Ποτέ μην διακόπτετε τη φαρμακευτική αγωγή μόνοι σας: συμβουλευτείτε πάντα γιατρό

Τα άτομα άνω των 65 ετών, όσοι έχουν νεφρικά ή καρδιακά προβλήματα και όσοι λαμβάνουν πολλά φάρμακα διατρέχουν ιδιαίτερα υψηλό κίνδυνο.

Heat-hot

Συχνές Ερωτήσεις

Μπορώ να παίρνω ΜΣΑΦ με ασφάλεια κατά τη διάρκεια ενός καύσωνα;

Ναι, αλλά χρειάζεται προσοχή. Τα ΜΣΑΦ μπορεί να επηρεάσουν τη νεφρική λειτουργία και να αυξήσουν την κατακράτηση ή την απώλεια υγρών. Πίνετε άφθονο νερό και αποφύγετε την υπερβολική άσκηση.

Είναι ασφαλές να ασκούμαι εάν παίρνω διουρητικά και κάνει ζέστη έξω;

Δεν συνιστάται κατά τη διάρκεια της αιχμής της ζέστης (12:00-16:00). Τα διουρητικά προάγουν την απώλεια υγρών, επομένως ο συνδυασμός τους με την εφίδρωση κατά τη διάρκεια της άσκησης αυξάνει τον κίνδυνο αφυδάτωσης.

Τα μη συνταγογραφούμενα αντιισταμινικά ενέχουν τους ίδιους κινδύνους με τα συνταγογραφούμενα;

Ναι. Πολλά μη συνταγογραφούμενα αντιισταμινικά (π.χ. διφαινυδραμίνη) έχουν αντιχολινεργικές επιδράσεις, που μειώνουν την εφίδρωση, καθιστώντας την υπερθέρμανση πιο πιθανή.

Πρέπει να αλλάζουν οι δόσεις των φαρμάκων κατά τη διάρκεια ενός καύσωνα;

Μερικές φορές. Πάντα να συμβουλεύεστε τον γιατρό σας πριν κάνετε αλλαγές, αλλά μπορεί -για λόγους ασφαλείας- να συνιστώνται προσωρινές προσαρμογές στον χρονισμό λήψης ή στη δοσολογία.

Μπορούν αυτοί οι κίνδυνοι να επηρεάσουν τα παιδιά ή μόνο τους ενήλικες;

Τα παιδιά που λαμβάνουν φάρμακα -όπως διεγερτικά (για ΔΕΠΥ) ή αντιισταμινικά- μπορεί επίσης να είναι ευάλωτα, ειδικά εάν δραστηριοποιούνται σε εξωτερικούς χώρους. Οι γονείς θα πρέπει να παρακολουθούν στενά την ενυδάτωση και την έκθεση στη θερμότητα.

Συμπέρασμα

Κατά τη διάρκεια ενός καύσωνα, τα φάρμακα που μεταβάλλουν τα σωματικά υγρά, την αρτηριακή πίεση ή την ικανότητα θερμορύθμισης του σώματος μπορούν να αυξήσουν σημαντικά τον κίνδυνο ασθενειών που σχετίζονται με τη θερμότητα. Γνωρίζοντας ποια φάρμακα πρέπει να προσέχετε —και λαμβάνοντας μέτρα για να προστατευτείτε— μπορείτε να παραμείνετε ασφαλείς στον καύσωνα.

Επικοινωνείτε πάντα με τον γιατρό σας, εάν δεν είστε σίγουροι για το πώς τα φάρμακά σας αλληλεπιδρούν με τη θερμότητα και μην κάνετε ποτέ αλλαγές χωρίς επαγγελματική καθοδήγηση.

Πηγές:
bestlifeonline.com
cdc.gov
healthline.com
nhs.uk
clevelandclinic.org