Χριστουγεννιάτικη συνήθεια μπορεί να σας αφήσει φαλακρούς - Εξαιρετικά μεταδοτικός μύκητας

Αλλά οι δερματολόγοι εφιστούν προσοχή: με την κοινή χρήση σκουφιών και καπέλων μπορεί να κολλήσετε ringworm του τριχωτού της κεφαλής (tinea capitis), μια μεταδοτική μυκητιασική λοίμωξη που μπορεί να προκαλέσει εστιασμένη τριχόπτωση, μερικές φορές αρκετά σοβαρή ώστε να αφήσει φαλακρά σημεία.

Επειδή ο μύκητας ringworm ευδοκιμεί σε ζεστά, υγρά περιβάλλοντα και εξαπλώνεται εύκολα μέσω κοινών υφασμάτων, η εορταστική περίοδος προσφέρει τις ιδανικές συνθήκες για μετάδοση από τα κοινής χρήσης καπέλα, στολές και αξεσουάρ.

Γιατί η κοινή χρήση χριστουγεννιάτικων αξεσουάρ μπορεί να οδηγήσει σε τριχόπτωση

Η μυκητίαση tinea capitis προκαλείται από μύκητες που ονομάζονται δερματόφυτα, οι οποίοι ζουν στους βλαστούς των τριχών και στο δέρμα του κρανίου. Αυτοί οι μύκητες επιβιώνουν σε αποβληθέντα/νεκρά κύτταρα του δέρματος και ευδοκιμούν σε ζεστά, υγρά περιβάλλοντα. Τα χειμωνιάτικα καπέλα (ειδικά τα χοντρά και γούνινα) δημιουργούν το ιδανικό περιβάλλον για τα σπόρια του μύκητα.

Πώς γίνεται η μετάδοση

Ο μύκητας ringworm μεταδίδεται μέσω:

• Άμεσης επαφής με μολυσμένο άτομο
• Έμμεσης επαφής μέσω μολυσμένων αντικειμένων, όπως καπέλα, σκουφιά, χτένες, μαξιλάρια και πετσέτες
• Κατοικίδια (ειδικά γάτες και σκύλοι) με μυκητιασικές λοιμώξεις

Όταν πολλά άτομα φορούν το ίδιο καπέλο η σκουφί κατά τη διάρκεια των γιορτών, τα σπόρια των μυκήτων μπορούν να μεταφερθούν από το ένα τριχωτό της κεφαλής στο άλλο μέσα σε δευτερόλεπτα.

Επειδή οι μύκητες προσκολλώνται στις ίνες των υφασμάτων, τα καπέλα σπάνια φαίνονται βρώμικα ή μυρίζουν ασυνήθιστα, καθιστώντας δύσκολη την ανίχνευση της μόλυνσης.

Πώς μοιάζει ο μύκητας ringworm (tinea capitis)

Παρά την ονομασία του, ο μύκητας δεν είναι κάποιου είδους σκουλήκι (worm). Είναι μια μυκητιασική λοίμωξη που μπορεί να εμφανιστεί ανεπαίσθητα στην αρχή.

Συνήθη συμπτώματα:

• Στρογγυλές, φολιδωτές περιοχές τριχόπτωσης
• Φαλακρά σημεία με σπασμένες τρίχες
• Κνησμός ή ευαίσθητο τριχωτό της κεφαλής
• Ερυθρότητα ή φλεγμονή
• Δέρμα με υφή σαν λέπια, η οποία μοιάζει με πιτυρίδα
• Μαύρες κουκκίδες (σπασμένα στελέχη τρίχας)
• Επώδυνες, πρησμένες περιοχές σε σοβαρές λοιμώξεις

Τα παιδιά επηρεάζονται συχνότερα, αλλά και οι ενήλικες μπορούν να την κολλήσουν, ειδικά όταν μοιράζονται καπέλα, σκουφιά και άλλα αξεσουάρ μαλλιών.

Γιατί η tinea capitis μπορεί να προκαλέσει φαλάκρα

Η λοίμωξη εισβάλλει στον άξονα της τρίχας, αποδυναμώνοντάς την μέχρι να σπάσει η τρίχα στην επιφάνεια. Σε προχωρημένες περιπτώσεις, μπορεί να αναπτυχθεί μια φλεγμονώδης μορφή που ονομάζεται κερίο (kerion), προκαλώντας:

• Οίδημα
• Πυώδεις αλλοιώσεις
• Σημαντική τριχόπτωση

Οι σοβαρές ή μη θεραπευμένες λοιμώξεις μπορούν να οδηγήσουν σε ουλές, με αποτέλεσμα μόνιμες φαλακρές περιοχές.

Η έγκαιρη διάγνωση και η αντιμυκητιασική θεραπεία μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο μόνιμης τριχόπτωσης.

Γιατί η εορταστική περίοδος αυξάνει τον κίνδυνο

Αρκετές συμπεριφορές που είναι συνηθισμένες στις χριστουγεννιάτικες και χειμερινές συγκεντρώσεις καθιστούν πιο πιθανή την μετάδοση:

1. Κοινή χρήση καπέλων, σκουφιών και άλλων αξεσουάρ σε μαλλιά/κεφάλι

• Σκουφιά Άγιου Βασίλη
• Καπέλα ξωτικών
• Κέρατα ταράνδου

Αυτά τα είδη σπανίως πλένονται μεταξύ των χρήσεων.

2. Δοκιμή καπέλων στα καταστήματα

Οι εορταστικές αγορές και τα καταστήματα δώρων συχνά ενθαρρύνουν τους πελάτες να δοκιμάσουν χειμωνιάτικα καπέλα ή πρωτότυπα είδη.

3. Ο ζεστός χειμερινός εξοπλισμός σπάνια πλένεται

Τα καπέλα και τα κασκόλ φοριούνται συχνά κι επανειλημμένα χωρίς καθάρισμα, καθιστώντας τα εύκολα μεταφορείς μυκητιασικών σπόρων.

4. Αυξημένες συγκεντρώσεις σε εσωτερικούς χώρους

Τα πολυσύχναστα, ζεστά περιβάλλοντα αυξάνουν την υγρασία και κάνουν την κοινή χρήση αντικειμένων πιο συχνή.

Πότε να ανησυχήσετε

Ζητήστε αξιολόγηση από δερματολόγο εάν εσείς ή το παιδί σας εμφανίσετε οποιοδήποτε από τα ακόλουθα μετά την κοινή χρήση καπέλων/σκουφιών:

• Στρογγυλά φαλακρά σημεία
• Επίμονη φαγούρα στο τριχωτό της κεφαλής
• Κόκκινες, φολιδωτές κηλίδες
• Ευαίσθητα ή πρησμένα εξογκώματα
• Λευκές νιφάδες που δεν βελτιώνονται με σαμπουάν
• Σπασμένες τρίχες ή «μαύρες κουκκίδες»

Η έγκαιρη θεραπεία αποτρέπει την εξάπλωση και σας προστατεύει από την μακροχρόνια τριχόπτωση.

Πώς να προστατεύσετε τον εαυτό σας κατά τη διάρκεια των διακοπών

1. Αποφύγετε την κοινή χρήση καπέλων/σκουφιών: Αυτή είναι η πιο αποτελεσματική πρόληψη.
2. Πλένετε τακτικά τα χειμερινά καπέλα: Χρησιμοποιήστε ζεστό νερό όταν είναι δυνατόν. Τα μυκητιακά σπόρια μπορούν να επιβιώσουν στο ύφασμα για εβδομάδες εάν δεν καθαριστούν σωστά.
3. Να είστε προσεκτικοί με τα αξεσουάρ: Εάν τα καπέλα πρέπει να μοιράζονται (π.χ., σχολικές θεατρικές παραστάσεις), ψεκάστε με απολυμαντικό μεταξύ των χρήσεων και πλύντε τα όποτε είναι δυνατόν.
4. Διδάξτε στα παιδιά να μην ανταλλάσσουν καπέλα στο σχολείο: Η tinea capitis εξαπλώνεται γρήγορα στα μικρά παιδιά.
5. Ελέγξτε τα κατοικίδια για σημάδια τριχόπτωσης: Οι φαλακρές περιοχές ή η υπερβολική περιποίηση στα κατοικίδια μπορεί να υποδηλώνουν μυκητιασική λοίμωξη.
6. Αποφύγετε να δοκιμάζετε καπέλα στα καταστήματα, εκτός εάν είναι απαραίτητο: Εάν ναι, σκεφτείτε να χρησιμοποιήσετε ένα προστατευτικό μιας χρήσης.

Συχνές Ερωτήσεις

Μπορούν οι ενήλικες να κολλήσουν tinea capitis;

Ναι. Αν και είναι πιο συχνή στα παιδιά, οι ενήλικες μπορούν να την κολλήσουν, ειδικά από κοινά καπέλα ή μολυσμένα αντικείμενα.

Πόσο καιρό μετά την έκθεση εμφανίζονται τα συμπτώματα;

Τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως εντός 1-3 εβδομάδων.

Είναι η tinea capitis μεταδοτική πριν εμφανιστούν τα συμπτώματα;

Ναι. Ένα άτομο μπορεί να μεταδώσει τον μύκητα ringworm πριν παρατηρήσει τριχόπτωση ή κνησμό.

Μπορεί η tinea capitis να αντιμετωπιστεί με κρέμες άνευ ιατρικής συνταγής;

Όχι. Η τριχοφυΐα του τριχωτού της κεφαλής απαιτεί συνταγογραφούμενη αντιμυκητιασική φαρμακευτική αγωγή.

Συμπέρασμα

Το να μοιράζεστε εορταστικά σκουφιά μπορεί να φαίνεται ακίνδυνο, αλλά μπορεί εύκολα να μεταδώσει την tinea capitis: μια μυκητιασική λοίμωξη που μπορεί να οδηγήσει σε εντοπισμένη τριχόπτωση ή ακόμα και σε μόνιμη φαλάκρα εάν δεν αντιμετωπιστεί.

Αποφεύγοντας τα κοινά χειμωνιάτικα καπέλα, διατηρώντας τα δικά σας καθαρά και προσέχοντας για πρώιμα συμπτώματα, μπορείτε να απολαύσετε τη διασκέδαση των γιορτών χωρίς να διακινδυνεύσετε μόλυνση του τριχωτού της κεφαλής.

Πηγές:
dailymail.co.uk
mayoclinic.org
clevelandclinic.org
healthline.com
aad.org