Δημιούργησαν τον πληρέστερο "άτλαντα" του ανθρώπινου DNA

Τον καλύτερο έως σήμερα γενετικό χάρτη, που ξεμπλέκει το «κουβάρι» των ανθρωπίνων γονιδίων, παρέχοντας μια πολύ πιο καθαρή εικόνα για το πώς αυτά ρυθμίζονται και αλληλοεπηρεάζονται, ελέγχοντας έτσι τα –τουλάχιστον- 400 διαφορετικά είδη κυττάρων του σώματος, φαίνεται πως κατάφερε να δημιουργήσει μία μεγάλη διεθνής επιστημονική ομάδα.

Σύμφωνα με το περιοδικό «Nature», το «GPS» για την καλύτερη «πλοήγηση» στο ανθρώπινο γονιδίωμα, θα συμβάλει στην πιο ολοκληρωμένη μελέτη των γονιδίων εκείνων, που ευθύνονται για διάφορες παθήσεις, αναπτύσσοντας έτσι νέες γενετικές θεραπείες.

Συνολικά στο πρόγραμμα, που διήρκησε τρία χρόνια και ονομάζεται «FANTOM5», συμμετείχαν 250 ερευνητές από 20 χώρες, με επικεφαλής επιστήμονες του ιαπωνικού ερευνητικού κέντρου «RIKEN».

Κάθε κύτταρο του σώματος περιέχει τον ίδιο γενετικό κώδικα, αλλά δεν «εκφράζονται» όλα με τον ίδιο τρόπο και στον ίδιο χρόνο. Το ποια γονίδια θα «εκφραστούν» κάθε φορά, θα εξαρτηθεί από ορισμένες μικροσκοπικές ρυθμιστικές περιοχές του γονιδιώματος, που αποκαλούνται «υποκινητές» και «ενισχυτές».

Η νέα έρευνα ξεκαθάρισε ποιοι «υποκινητές» και ποιοι «ενισχυτές» χρησιμοποιούνται από τα διαφορετικά κύτταρα.

Αναλύοντας πάνω από 800 δείγματα ανθρώπινων ιστών, οι επιστήμονες βρήκαν συνολικά περίπου 44.000 «ενισχυτές» και 180.000 «υποκινητές», οι οποίοι ελέγχουν κατά περίπτωση την ενεργοποίηση των γονιδίων μέσα στα κύτταρα.

Χρησιμοποιώντας μία αναλογία με την πτήση ενός αεροπλάνου, ο Ντέηβιντ Χιουμ, διευθυντής του Ινστιτούτου Ρόσλιν του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, δήλωσε: «Είχαμε ήδη κάνει ένα άλμα στην κατανόηση για τη λειτουργία όλων των επιμέρους τμημάτων και τώρα πήγαμε πολύ παρά πέρα, κατανοώντας πώς αυτά τα μέρη συνδέονται μεταξύ τους και ελέγχουν τις δομές που καθιστούν δυνατή την πτήση».

Αν και θα απαιτηθούν πολλά ακόμα χρόνια ερευνών για να φωτιστεί περαιτέρω ο «λαβύρινθος» των γονιδίων στο ανθρώπινο σώμα, ήδη το επίτευγμα του προγράμματος FANTOM5 αποτελεί ένα πολύτιμο «άτλαντα», που θα κατευθύνει τους επιστήμονες στην μελέτη του γονιδιώματος και στον εντοπισμό των «ένοχων» γονιδίων πίσω από διάφορες «δύσκολες» ασθένειες, όπως ο καρκίνος και οι ψυχιατρικές παθήσεις.