Καρκίνος παχέος εντέρου: Απρόσμενος κίνδυνος για τους δρομείς μεγάλων αποστάσεων

Παραδοσιακά, η άσκηση θεωρείται ισχυρός προστάτης κατά του καρκίνου του παχέος εντέρου, μειώνοντας τη φλεγμονή, βελτιώνοντας την κινητικότητα του εντέρου και βοηθώντας στη ρύθμιση του σωματικού βάρους.

Ωστόσο, νέα έρευνα που παρουσιάστηκε στο πρόσφατο συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Κλινικής Ογκολογίας (ASCO) υποδηλώνει, ότι οι δρομείς μεγάλων αποστάσεων, ιδιαίτερα οι μαραθωνοδρόμοι, μπορεί να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου από τον γενικό πληθυσμό.

Αυτό δεν σημαίνει ότι η άσκηση γίνεται ξαφνικά επιβλαβής! Η έρευνα, εντούτοις, υπογραμμίζει σημαντικές διαφορές μεταξύ της μέτριας -προστατευτικής για την υγεία- άσκησης και της ακραίας προπόνησης αντοχής.

Αυτό το άρθρο εξηγεί τα ευρήματα της μελέτης, διερευνά πιθανούς βιολογικούς μηχανισμούς και παρέχει πρακτικές συμβουλές για το πώς οι δρομείς μπορούν να προστατεύσουν τόσο την απόδοσή τους όσο και την μακροπρόθεσμη υγεία του εντέρου τους.

Τι έδειξε η μελέτη για το τρέξιμο μαραθωνίου και τον καρκίνο του παχέος εντέρου

Η μελέτη διαπίστωσε ότι οι αθλητές αντοχής, ειδικά όσοι προπονούνται για μαραθωνίους, είχαν υψηλότερα ποσοστά καρκίνου του παχέος εντέρου σε σύγκριση με τους μη δρομείς.

Ενώ η αιτιώδης συνάφεια δεν έχει αποδειχθεί, τα ευρήματα υπογραμμίζουν ένα πιθανό μειονέκτημα των ακραίων αθλημάτων αντοχής, που χρήζει περαιτέρω διερεύνησης.

Οι βασικές παρατηρήσεις των ερευνητών ήταν:

• Οι δρομείς μαραθωνίου είχαν στατιστικά υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου από τον μέσο ενήλικα.
• Ο κίνδυνος ήταν πιο έντονος σε αθλητές που διανύουν πολύ υψηλά εβδομαδιαία χιλιόμετρα.
• Ο τρόπος ζωής και οι διατροφικοί παράγοντες που είναι μοναδικοί για τους δρομείς μπορεί επίσης να παίζουν ρόλο.

Γιατί το τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου;

Οι ερευνητές προτείνουν διάφορους μηχανισμούς γι' αυτήν τη συσχέτιση:

1. Μειωμένη ροή αίματος στο έντερο: Το τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων απομακρύνει το αίμα από τα έντερα, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή και μικροσκοπικό τραυματισμό ιστών.
2. Επαναλαμβανόμενο γαστρεντερικό στρες: Οι δρομείς αναφέρουν συχνά συμπτώματα του εντέρου κατά τη διάρκεια της προπόνησης, όπως κράμπες, διάρροια ή αιμορραγία. Με την πάροδο των ετών, αυτό το στρες μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο.
3. Οξειδωτικό στρες: Η άσκηση ακραίας αντοχής παράγει υψηλά επίπεδα ελεύθερων ριζών, οι οποίες μπορεί να βλάψουν τα κύτταρα και το DNA, εάν δεν εξισορροπηθούν από αντιοξειδωτικά.
4. Διατροφικές ανισορροπίες: Μερικοί αθλητές αντοχής βασίζονται σε επεξεργασμένους υδατάνθρακες, ζελέ ή επεξεργασμένα τρόφιμα για ενέργεια, κάτι που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την υγεία του εντέρου.
5. Αλλαγές στο μικροβίωμα: Η χρόνια προπόνηση αντοχής μπορεί να αλλάξει τη σύνθεση των βακτηρίων του εντέρου με τρόπους που επηρεάζουν την υγεία του παχέος εντέρου.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Αυτοί οι κίνδυνοι φαίνεται να συνδέονται με τον όγκο και την ένταση της άσκησης, όχι με το καθαυτό τρέξιμο.

Πώς συγκρίνεται αυτό με την μέτρια άσκηση;

Είναι σημαντικό να διαχωρίσουμε τους κινδύνους της ακραίας προπόνησης αντοχής από τα αποδεδειγμένα οφέλη της μέτριας δραστηριότητας.

Δεκάδες μεγάλες μελέτες επιβεβαιώνουν ότι η μέτρια σωματική δραστηριότητα μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου κατά 20-30%.

Παραδείγματα προστατευτικής δράσης:

• Γρήγορο περπάτημα για 30 λεπτά τις περισσότερες ημέρες
• Ποδηλασία σε ψυχαγωγικό ρυθμό
• Κολύμβηση
• Τζόγκινγκ σε μέτριες αποστάσεις

Γιατί η μέτρια άσκηση προστατεύει το παχύ έντερο:

• Βελτιώνει την πέψη και την κανονικότητα του εντέρου
• Μειώνει το σωματικό λίπος και την αντίσταση στην ινσουλίνη: και τα δύο συνδέονται με τον καρκίνο του παχέος εντέρου
• Μειώνει τη φλεγμονή σε όλο το σώμα
• Ενισχύει την ανοσολογική επιτήρηση, βοηθώντας το σώμα να ανιχνεύει τα ανώμαλα κύτταρα νωρίτερα

Εν ολίγοις, η μέτρια άσκηση παραμένει μια από τις ισχυρότερες άμυνες κατά του καρκίνου του παχέος εντέρου. Η νέα μελέτη δεν το αντικρούει αυτό: υποδηλώνει ότι εξαιρετικά μεγάλοι όγκοι προπόνησης αντοχής μπορεί να έχουν διαφορετικά αποτελέσματα.

Στρατηγικές πρόληψης για αθλητές αντοχής

Για τους δρομείς που απολαμβάνουν μεγάλες αποστάσεις ή μαραθώνιους, η μείωση του κινδύνου είναι εφικτή χωρίς να εγκαταλείψουν το άθλημα:

• Δώστε προτεραιότητα στην ποιότητα της διατροφής: Καταναλώστε τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες, φρούτα, λαχανικά, όσπρια και δημητριακά ολικής αλέσεως. Περιορίστε τα κόκκινα και επεξεργασμένα κρέατα, τα οποία αποτελούν εδραιωμένους κινδύνους για καρκίνο του παχέος εντέρου.
• Μείνετε ενυδατωμένοι: Η επαρκής ενυδάτωση προστατεύει τον βλεννογόνο ιστό του εντέρου κατά τη διάρκεια της προπόνησης.
• Χρησιμοποιήστε τα αντιοξειδωτικά με σύνεση: Συμπεριλάβετε τροφές πλούσιες σε αντιοξειδωτικά (μούρα, φυλλώδη λαχανικά, ξηρούς καρπούς) για την αντιμετώπιση του οξειδωτικού στρες.
• Ισορροπήστε τον όγκο της προπόνησης: Υιοθετήστε διασταυρούμενη προπόνηση και αποφύγετε τη χρόνια υπερβολική προπόνηση χωρίς ξεκούραση.
• Ζητήστε τακτικό έλεγχο: Οι κολονοσκοπήσεις ή ο έλεγχος για καρκίνο με βάση τα κόπρανα είναι ιδιαίτερα σημαντικοί για δρομείς μεγάλων αποστάσεων, ιδιαίτερα άνω των 40 ετών ή με οικογενειακό ιστορικό.
• Προσοχή στα προειδοποιητικά σημάδια: Ο επίμονος κοιλιακός πόνος, η ανεξήγητη κόπωση ή το αίμα στα κόπρανα θα πρέπει πάντα να οδηγούν σε ιατρική αξιολόγηση.

Συχνές Ερωτήσεις

Προκαλεί άμεσα ο μαραθώνιος καρκίνο του παχέος εντέρου;

Όχι, σε καμία περίπτωση. Η μελέτη δείχνει απλά μια συσχέτιση, όχι μια άμεση αιτία. Η πιθανή εξήγηση είναι ένας συνδυασμός εντερικού στρες, διατροφής και μεμονωμένων παραγόντων κινδύνου.

Πρέπει οι άνθρωποι να σταματήσουν την προπόνηση για μαραθώνιους;

Όχι, εφόσον απολαμβάνουν το άθλημα. Τα οφέλη υγείας από το τρέξιμο είναι πολλά, αλλά οι μαραθωνοδρόμοι θα πρέπει να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή στη διατροφή, την ανάρρωση και τον τακτικό έλεγχο για καρκίνο του παχέος εντέρου.

Είναι ασφαλές το τρέξιμο αναψυχής;

Όχι μόνο είναι ασφαλές, αλλά και συστήνεται από όλους τους γιατρούς! Το τζόγκινγκ ή το τρέξιμο μέτριων αποστάσεων προστατεύει έντονα από τον καρκίνο του παχέος εντέρου και άλλες χρόνιες ασθένειες.

Πόση άσκηση θεωρείται προστατευτική;

Οι ειδικοί συνιστούν τουλάχιστον 150 λεπτά μέτριας αερόβιας δραστηριότητας την εβδομάδα. Αυτό το επίπεδο μειώνει σταθερά τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου.

Ποιοι πρέπει να είναι πιο προσεκτικοί;

Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία αθλητές, τα άτομα με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου και τα άτομα με χρόνια γαστρεντερικά συμπτώματα θα πρέπει να συζητήσουν τις στρατηγικές ελέγχου με τον γιατρό τους.

Συμπέρασμα

Η νέα μελέτη που συνδέει το τακτικό τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων με υψηλότερο κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου υπογραμμίζει τη διαφορά μεταξύ της ωφέλιμης μέτριας άσκησης και της δυνητικά επικίνδυνης ακραίας προπόνησης αντοχής. Ενώ η ψυχαγωγική σωματική δραστηριότητα προστατεύει από τον καρκίνο του παχέος εντέρου, το τρέξιμο υπερ-αποστάσεων μπορεί να εκθέσει το έντερο σε μοναδικές καταπονήσεις που αυξάνουν τον κίνδυνο.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Το συμπέρασμα δεν είναι να αποφεύγετε την άσκηση, αλλά να προσεγγίζετε τα αθλήματα αντοχής με ισορροπία: συνδυάστε τα μεγάλα τρεξίματα με σωστή διατροφή, ενυδάτωση, αντιοξειδωτικά και έγκαιρους ιατρικούς ελέγχους. Με αυτόν τον τρόπο, οι αθλητές μπορούν να συνεχίσουν να απολαμβάνουν τα ψυχικά και σωματικά οφέλη του τρεξίματος, προστατεύοντας παράλληλα την μακροπρόθεσμη υγεία του παχέος εντέρου τους.

Πηγές:
health.com
mayoclinic.org
cancer.org