Καρκίνος παχέος εντέρου: Ο νο.1 προγνωστικός παράγοντας για τους κάτω των 50 ετών

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι νέοι ενήλικες με αιμορραγία από το ορθό είχαν 8,5 φορές περισσότερες πιθανότητες να διαγνωστούν με καρκίνο του παχέος εντέρου σε σύγκριση με εκείνους που δεν είχαν αυτό το σύμπτωμα, καθιστώντας το τον ισχυρότερο προγνωστικό παράγοντα της νόσου σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα.

Αυτό το άρθρο εξηγεί τα βασικά ευρήματα της μελέτης, γιατί ο καρκίνος του παχέος εντέρου με πρώιμη έναρξη αυξάνεται και τι λένε οι ειδικοί για το πότε η αιμορραγία από το ορθό θα πρέπει να οδηγήσει σε ιατρική αξιολόγηση.

Τι αποκάλυψε η μελέτη για την αιμορραγία από το ορθό και τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου

Η μελέτη ανέλυσε ιατρικά δεδομένα από περισσότερους από 25.000 ενήλικες ηλικίας 18 έως 49 ετών, οι οποίοι είχαν υποβληθεί σε κολονοσκοπήσεις για διάφορους λόγους. Οι ερευνητές συνέκριναν συμπτώματα -που αναφέρονταν συνήθως πριν από τη διάγνωση- όπως κοιλιακό άλγος, ανεξήγητη απώλεια βάρους, αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου και αιμορραγία από το ορθό.

Τα αποτελέσματα ήταν σαφή:

• Η αιμορραγία από το ορθό συσχετίστηκε με 8,5 φορές υψηλότερο κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου.
• Άλλα συμπτώματα, όπως η σιδηροπενική αναιμία και η ανεξήγητη απώλεια βάρους, συνδέθηκαν επίσης με αυξημένο κίνδυνο, αλλά σε πολύ μικρότερο βαθμό.
• Οι ασθενείς που αγνόησαν την αιμορραγία για περισσότερο από 6 μήνες είχαν πιο προχωρημένους καρκίνους κατά τη διάγνωση.

Οι επικεφαλής ερευνητές τόνισαν ότι πολλοί νέοι ενήλικες, ακόμη και οι γιατροί πρωτοβάθμιας περίθαλψης, υποτιμούν την αιμορραγία από το ορθό, αποδίδοντάς την σε καλοήθεις αιτίες όπως οι αιμορροΐδες. Τα ευρήματα της μελέτης αμφισβητούν αυτήν την υπόθεση και απαιτούν μεγαλύτερη επαγρύπνηση και έγκαιρες διαγνωστικές εξετάσεις.

Γιατί ο καρκίνος του παχέος εντέρου αυξάνεται μεταξύ των νέων ενηλίκων

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου, που κάποτε θεωρούνταν μια ασθένεια που επηρεάζει κυρίως άτομα άνω των 50 ετών, έχει αυξηθεί ραγδαία τις τελευταίες δεκαετίες μεταξύ των ενηλίκων ηλικίας 30 και 40 ετών. Σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου, τα ποσοστά πρώιμης έναρξης καρκίνου του παχέος εντέρου έχουν σχεδόν διπλασιαστεί τα τελευταία 20 χρόνια.

Οι ερευνητές επισημαίνουν διάφορους αιτιακούς παράγοντες, όπως:

• Διατροφικά πρότυπα: Η υψηλή κατανάλωση επεξεργασμένων κρεάτων και οι δίαιτες με χαμηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες μπορεί να έχουν αυξήσει τον κίνδυνο.
• Καθιστικός τρόπος ζωής: Η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας επιβραδύνει την πέψη και αυξάνει τη φλεγμονή.
• Αλλαγές στο μικροβίωμα του εντέρου: Αλλαγές στα εντερικά βακτήρια λόγω διατροφής, αντιβιοτικών ή παχυσαρκίας.
• Καθυστερημένος έλεγχος: Οι νέοι ενήλικες συχνά δεν διαγιγνώσκονται προτού να επιδεινωθούν τα συμπτώματα.

Αυτά τα ευρήματα έχουν ωθήσει πολλούς οργανισμούς υγείας να μειώσουν την συνιστώμενη ηλικία ελέγχου για τον καρκίνο του παχέος εντέρου στα 45 έτη, και ακόμη νωρίτερα για όσους έχουν οικογενειακό ιστορικό.

Πώς η αιμορραγία από το ορθό μπορεί να υποδηλώνει καρκίνο του παχέος εντέρου

Η αιμορραγία από το ορθό συμβαίνει όταν το αίμα περνάει από τον πρωκτό, εμφανίζεται στα κόπρανα, στο χαρτί υγείας ή στην λεκάνη της τουαλέτας. Αν και η πιο συνηθισμένη αιτία είναι οι αιμορροΐδες, η αιμορραγία μπορεί επίσης να προκληθεί από πολύποδες, φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, έλκη ή κακοήθεια.

Στον καρκίνο του παχέος εντέρου, η αιμορραγία συμβαίνει συνήθως επειδή:

• Όγκοι ή μεγάλοι πολύποδες ερεθίζουν ή διαβρώνουν την επένδυση του παχέος εντέρου ή του ορθού.
• Η αιμορραγία μπορεί να είναι έντονα κόκκινη (από το κάτω κόλον) ή σκούρα/καφέ (από το ψηλότερο).
• Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να μην είναι ορατή, αλλά με την πάροδο του χρόνου να οδηγεί σε αναιμία λόγω έλλειψης σιδήρου.

Επειδή οι όγκοι του παχέος εντέρου αναπτύσσονται αργά, η πρώιμη αιμορραγία μπορεί να είναι διαλείπουσα και ανεπαίσθητη, γεγονός που καθιστά εύκολο να την παραβλέψουμε. Η επίμονη ή ανεξήγητη αιμορραγία απαιτεί πάντα ιατρική αξιολόγηση, ακόμη και σε νέους ενήλικες.

Άλλα πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια που πρέπει να ξέρετε

Αν και η αιμορραγία από το ορθό είναι ο ισχυρότερος δείκτης, και άλλα συμπτώματα μπορεί να σηματοδοτούν καρκίνο του παχέος εντέρου, ειδικά όταν εμφανίζονται ταυτόχρονα. Αυτά περιλαμβάνουν:

• Ανεξήγητη απώλεια βάρους
• Αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου, όπως επίμονη δυσκοιλιότητα ή διάρροια
• Κοιλιακές κράμπες ή φούσκωμα
• Κόπωση ή αδυναμία, συχνά λόγω αναιμίας
• Στενά ή σαν κορδέλα κόπρανα

Εάν κάποιο από αυτά επιμένει για περισσότερο από μερικές εβδομάδες, οι γιατροί συνιστούν άμεσο έλεγχο, συμπεριλαμβανομένων εξετάσεων αίματος κοπράνων, κολονοσκόπησης και απεικόνισης.

Διάγνωση και επιλογές θεραπείας

Όταν υπάρχει υποψία καρκίνου του παχέος εντέρου, το χρυσό διαγνωστικό πρότυπο είναι η κολονοσκόπηση, η οποία επιτρέπει την άμεση απεικόνιση και αφαίρεση ύποπτων πολυπόδων.

Εάν επιβεβαιωθεί ότι υπάρχει κακοήθης πολύποδας ή όγκος, η θεραπεία εξαρτάται από το στάδιο και το σημείο που εντοπίστηκε:

• Νόσος σε πρώιμο στάδιο: Συχνά αντιμετωπίζεται επιτυχώς μόνο με χειρουργική επέμβαση.
• Προχωρημένα στάδια: Μπορεί να απαιτηθεί συνδυασμός χειρουργικής επέμβασης, χημειοθεραπείας, ακτινοβολίας και -σε ορισμένες περιπτώσεις- ανοσοθεραπείας.
• Παρακολούθηση: Περιλαμβάνει τακτικές κολονοσκοπήσεις και απεικονιστικές εξετάσεις για την έγκαιρη ανίχνευση υποτροπής.

Είναι σημαντικό ότι η έγκαιρη ανίχνευση βελτιώνει δραματικά τα ποσοστά επιβίωσης: πάνω από το 90% των εντοπισμένων καρκίνων του παχέος εντέρου θεραπεύονται όταν διαγνωστούν έγκαιρα.

Πρόληψη: Τι προτείνουν οι ειδικοί

Οι ειδικοί τονίζουν ότι η αιμορραγία από το ορθό δεν πρέπει ποτέ να υποτιμάται, ακόμη και σε νέους -κατά τ’ άλλα υγιείς- ενήλικες. Τα προληπτικά μέτρα για την μείωση του κινδύνου καρκίνου του παχέος εντέρου περιλαμβάνουν:

• Προληπτικό έλεγχο από την ηλικία των 45 ετών (ή και νωρίτερα εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό ή συμπτώματα)
• Τήρηση μιας διατροφής υψηλής σε φυτικές ίνες, πλούσιας σε φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως
• Περιορισμός της κατανάλωσης κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος
• Τακτική άσκηση
• Αποφυγή καπνίσματος και υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ

Συχνές Ερωτήσεις

Είναι η αιμορραγία από το ορθό πάντα σημάδι καρκίνου του παχέος εντέρου;

Όχι βέβαια. Οι περισσότερες περιπτώσεις προκαλούνται από καλοήθεις παθήσεις, όπως αιμορροΐδες ή πρωκτικές ραγάδες. Ωστόσο, δεν πρέπει ποτέ να υποτιμάται, ειδικά εάν είναι επίμονη, καθώς μπορεί επίσης να είναι ένα πρώιμο προειδοποιητικό σημάδι καρκίνου.

Πόση αιμορραγία από το ορθό θεωρείται σοβαρή;

Ακόμα και μικρές ή περιστασιακές ποσότητες αίματος μπορεί να είναι ανησυχητικές, εάν δεν είναι εξηγήσιμες. Η επίμονη αιμορραγία, τα σκούρα κόπρανα ή τυχόν συνοδευτικά συμπτώματα (πόνος, κόπωση, απώλεια βάρους κ.α.) χρήζουν ιατρικής αξιολόγησης.

Μπορεί ο καρκίνος του παχέος εντέρου να αναπτυχθεί χωρίς αιμορραγία;

Δυστυχώς, ναι. Μερικοί ασθενείς έχουν μη αιμορραγούντες όγκους, γι' αυτό και ο τακτικός έλεγχος (κολονοσκόπηση) παραμένει απαραίτητος για την έγκαιρη ανίχνευση.

Τι πρέπει να κάνω εάν εμφανίσω αιμορραγία από το ορθό;

Κλείστε έγκαιρα ένα ραντεβού με γιατρό. Εκείνος θα παραγγείλει εξετάσεις κοπράνων, εξετάσεις αίματος ή θα σας παραπέμψει για κολονοσκόπηση, για να εντοπίσει την αιτία.

Γιατί οι νέοι ενήλικες διαγιγνώσκονται πλέον συχνότερα;

Οι ειδικοί υποψιάζονται έναν συνδυασμό διατροφής, καθιστικών συνηθειών και αλλαγών στο μικροβίωμα, αν και κανένας μεμονωμένος παράγοντας δεν εξηγεί πλήρως την αύξηση των περιπτώσεων πρώιμης έναρξης.

Συμπέρασμα

Η νέα μελέτη υπογραμμίζει ένα κρίσιμο μήνυμα τόσο για τους ασθενείς όσο και για τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης: η αιμορραγία από το ορθό είναι το ισχυρότερο σημάδι πρώιμης προειδοποίησης για καρκίνο του παχέος εντέρου σε άτομα κάτω των 50 ετών, αυξάνοντας τον κίνδυνο πάνω από 8 φορές! Σε μια εποχή όπου οι νέοι ενήλικες διαγιγνώσκονται συχνότερα, η επαγρύπνηση και ο έγκαιρος έλεγχος μπορούν να κάνουν τη διαφορά.

Η αναγνώριση του συμπτώματος και η έγκαιρη αναζήτηση ιατρικής φροντίδας μπορεί να σώσει ζωές, μια υπενθύμιση πως -όσον αφορά τον καρκίνο του παχέος εντέρου- η έγκαιρη ανίχνευση είναι η καλύτερη προστασία.

Πηγές:
facs.org
everydayhealth.com
mayoclinic.org
cdc.gov
cancer.org