Ευερέθιστο έντερο ή καρκίνος; Προσοχή στις διαφορές [πίνακας]
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου και το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ) μπορεί να έχουν παρόμοια συμπτώματα στο πεπτικό σύστημα, ωστόσο αποτελούν πολύ διαφορετικές καταστάσεις ως προς την αιτία, τη σοβαρότητα και τον μακροπρόθεσμο κίνδυνο.
Η κατανόηση αυτών των διαφορών είναι απαραίτητη για την έγκαιρη ανίχνευση και την κατάλληλη θεραπεία.
Αυτό το άρθρο εξηγεί πώς το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου και ο καρκίνος του παχέος εντέρου διαφέρουν ως προς τα συμπτώματά τους, τους υποκείμενους μηχανισμούς και τα προειδοποιητικά σημάδια, που θα πρέπει να οδηγήσουν σε άμεση ιατρική φροντίδα.
Τι είναι το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου;
Το ΣΕΕ είναι μια λειτουργική γαστρεντερική διαταραχή, που σημαίνει ότι επηρεάζει τον τρόπο λειτουργίας του εντέρου αντί να προκαλεί ορατή βλάβη. Τα έντερα φαίνονται φυσιολογικά κατά την απεικόνιση ή την κολονοσκόπηση, αλλά οι μυϊκές συσπάσεις και η ευαισθησία των νεύρων αλλοιώνονται.
Επηρεάζει έως και 10-15% των ενηλίκων παγκοσμίως και συχνά αναπτύσσεται στην πρώιμη ενήλικη ζωή. Συνήθως προκαλείται από στρες, ορμονικές διακυμάνσεις ή ορισμένα τρόφιμα.
Τα συνήθη συμπτώματα του ΣΕΕ περιλαμβάνουν:
- Κοιλιακό πόνο ή κράμπες που βελτιώνονται μετά από κένωση
- Εναλλασσόμενη δυσκοιλιότητα και διάρροια
- Φούσκωμα ή υπερβολικά αέρια
- Βλέννα στα κόπρανα (ένα καλοήθες εύρημα)
Το ΣΕΕ δεν οδηγεί σε φλεγμονή, έλκη ή καρκίνο. Η επίδρασή του είναι λειτουργική, όχι δομική, δηλαδή το πεπτικό σύστημα φαίνεται υγιές, αλλά η κινητικότητα και η ευαισθησία του διαταράσσονται.
Τι είναι ο καρκίνος του παχέος εντέρου;
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου συμβαίνει όταν ανώμαλα κύτταρα στο εσωτερικό του παχέος εντέρου αναπτύσσονται ανεξέλεγκτα και σχηματίζουν όγκους. Με την πάροδο του χρόνου, αυτοί οι όγκοι μπορούν να εισβάλουν σε κοντινούς ιστούς και να εξαπλωθούν σε άλλα όργανα.
Οι περισσότεροι καρκίνοι του παχέος εντέρου ξεκινούν ως αδενωματώδεις πολύποδες, οι οποίοι αρχικά είναι καλοήθεις αλλά μπορούν να γίνουν κακοήθεις αν δεν αφαιρεθούν. Η έγκαιρη ανίχνευση είναι ζωτικής σημασίας, καθώς τα ποσοστά επιβίωσης είναι σημαντικά υψηλότερα, όταν η ασθένεια διαγνωστεί πριν εξαπλωθεί.
Τα τυπικά συμπτώματα του καρκίνου του παχέος εντέρου περιλαμβάνουν:
- Επίμονο κοιλιακό άλγος (συχνά εντοπισμένο)
- Αίμα στα κόπρανα (έντονο κόκκινο ή σκούρο χρώμα)
- Ανεξήγητη απώλεια βάρους ή κόπωση
- Αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου, που δεν βελτιώνονται με την πάροδο του χρόνου
- Αίσθημα ότι το έντερο δεν αδειάζει εντελώς
Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου έναντι καρκίνου παχέος εντέρου: Βασικές διαφορές
Παρόλο που το ΣΕΕ και ο καρκίνος του παχέος εντέρου μπορούν να προκαλέσουν πεπτική δυσφορία, διαφέρουν ως προς την προέλευση, την εξέλιξη και τα προειδοποιητικά σημάδια.
Χαρακτηριστικό | Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου | Καρκίνος παχέος εντέρου |
Αιτία | Λειτουργική διαταραχή (χωρίς δομική βλάβη) | Κακοήθης ανάπτυξη όγκου στον ιστό του παχέος εντέρου |
Τυπική ηλικία έναρξης | Συχνά ξεκινά πριν από την ηλικία των 40 ετών | Πιο συχνός μετά την ηλικία των 50 ετών (αν και αυξάνεται τελευταία σε νεότερους ενήλικες) |
Πρότυπα πόνου | Κράμπες που ανακουφίζονται από την κένωση | Επίμονος ή επιδεινούμενος πόνος, που δεν ανακουφίζεται από την κένωση |
Αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου | Εναλλασσόμενη δυσκοιλιότητα και διάρροια | Σταδιακές, διαρκείς αλλαγές στη συχνότητα ή το σχήμα των κοπράνων |
Αίμα στα κόπρανα | Σπάνια, συνήθως από αιμορροΐδες (εάν υπάρχουν) | Σύνηθες και σοβαρό προειδοποιητικό σημάδι |
Απώλεια βάρους | Όχι συχνή | Συχνή, λόγω μεταβολικών επιδράσεων του καρκίνου |
Κόπωση | Σχετίζεται με τον ύπνο και το άγχος | Συχνά λόγω αναιμίας από χρόνια αιμορραγία |
Αποτελέσματα εξετάσεων | Φυσιολογική κολονοσκόπηση και απεικόνιση | Παθολογικά ευρήματα ή ορατός όγκος στην κολονοσκόπηση |
Πότε να αναζητήσετε ιατρική αξιολόγηση
Τα περισσότερα συμπτώματα του ΣΕΕ είναι χρόνια και ποικίλλουν ανάλογα με το στρες και τη διατροφή, αλλά ορισμένα προειδοποιητικά σημάδια δεν πρέπει ποτέ να αποδίδονται σε αυτό χωρίς ιατρική αξιολόγηση. Ζητήστε άμεση ιατρική βοήθεια εάν εμφανίσετε:
- Αίμα στα κόπρανα ή μαύρα, σαν πίσσα κόπρανα
- Ανεξήγητη απώλεια βάρους
- Επίμονες αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου (ειδικά νέα δυσκοιλιότητα ή στενά σε σχήμα κόπρανα)
- Σιδηροπενική αναιμία ή χρόνια κόπωση
- Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου ή πολυπόδων
Αυτά τα προειδοποιητικά σημάδια μπορεί να υποδηλώνουν καρκίνο του παχέος εντέρου ή άλλη δομική ασθένεια, αντί για Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου.
Οι κολονοσκοπήσεις προληπτικού ελέγχου συνιστώνται από την ηλικία των 45 ετών ή και νωρίτερα εάν έχετε παράγοντες κινδύνου, όπως οικογενειακό ιστορικό ή φλεγμονώδη νόσο του εντέρου.
Μπορεί το ΣΕΕ να εξελιχθεί σε καρκίνο του παχέος εντέρου;
Όχι. Το Συνδρόμου Ευερέθιστου Εντέρου δεν προκαλεί καρκίνο του παχέος εντέρου.
Και οι δύο παθήσεις αφορούν το πεπτικό σύστημα μεν, αλλά έχουν εντελώς διαφορετικούς μηχανισμούς, δε. Το ΣΕΕ είναι λειτουργικό και καλοήθες, ενώ ο καρκίνος του παχέος εντέρου προκύπτει από κυτταρικές μεταλλάξεις, που οδηγούν σε ανεξέλεγκτη ανάπτυξη.
Ωστόσο, το ΣΕΕ μπορεί μερικές φορές να επικαλύψει συμπτώματα πιο σοβαρών ασθενειών, εάν οι ασθενείς ή οι γιατροί υποθέσουν ότι εξηγεί νέα ή επιδεινούμενα προβλήματα. Γι' αυτό η συνεχής παρακολούθηση και ο έλεγχος (κολονοσκόπηση) ανάλογα με την ηλικία είναι ζωτικής σημασίας, ειδικά όταν τα συμπτώματα αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου.
Πώς να μειώσετε τον κίνδυνο για καρκίνο του παχέος εντέρου
Ανεξάρτητα από την κατάσταση του Συνδρόμου Ευερέθιστου Εντέρου, ο καθένας μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για καρκίνο του παχέος εντέρου με έναν υγιεινό τρόπο ζωής:
- Πλούσια σε φυτικές ίνες, φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως διατροφή.
- Περιορισμός του κόκκινου και του επεξεργασμένου κρέατος.
- Τακτική σωματική δραστηριότητα και διατήρηση ενός υγιούς βάρους.
- Αποφυγή καπνίσματος και υπερβολικού αλκοόλ.
- Τακτικές προληπτικές εξετάσεις (κολονοσκόπηση) και άμεση αναφορά τυχόν νέων συμπτωμάτων του πεπτικού συστήματος.
Συχνές Ερωτήσεις
Εάν είμαι κάτω των 40 ετών, πρέπει να ανησυχώ για καρκίνο του παχέος εντέρου;
Αν και εξακολουθούν να είναι ασυνήθιστα, τα περιστατικά σε ενήλικες κάτω των 50 ετών αυξάνονται. Τα νέα, ανεξήγητα συμπτώματα του πεπτικού συστήματος σε νεότερους ανθρώπους δεν πρέπει να αγνοούνται.
Το στρες επιδεινώνει το ΣΕΕ, αλλά δεν προκαλεί καρκίνο του παχέος εντέρου;
Σωστά. Το στρες επιδεινώνει τα συμπτώματα του ΣΕΕ, αλλά δεν προκαλεί, ούτε επιταχύνει τον καρκίνο του παχέος εντέρου.
Ποιες εξετάσεις επιβεβαιώνουν τον καρκίνο του παχέος εντέρου;
Η κολονοσκόπηση με βιοψία είναι το χρυσό πρότυπο. Πρόσθετες απεικονιστικές εξετάσεις, όπως αξονική ή μαγνητική τομογραφία, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον έλεγχο της εξάπλωσης.
Πώς μπορώ να καταλάβω εάν το αίμα στα κόπρανα προέρχεται από αιμορροΐδες ή καρκίνο;
Η αιμορροϊδική αιμορραγία είναι συνήθως έντονα κόκκινη και εμφανίζεται στο χαρτί υγείας, ενώ η αιμορραγία που σχετίζεται με τον καρκίνο μπορεί να σκουρύνει τα κόπρανα ή να φαίνεται αναμεμειγμένη. Πάντα να συμβουλεύεστε γιατρό για οποιαδήποτε αιμορραγία.
Συμπέρασμα
Το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου και ο καρκίνος του παχέος εντέρου έχουν κοινά συμπτώματα, αλλά οι αιτίες και οι συνέπειές τους είναι πολύ διαφορετικές. Το ΣΕΕ επηρεάζει την λειτουργία του εντέρου χωρίς να καταστρέφει τον ιστό, ενώ ο καρκίνος του παχέος εντέρου περιλαμβάνει κακοήθη ανάπτυξη, που μπορεί να γίνει απειλητική για τη ζωή, εάν δεν ανιχνευθεί έγκαιρα.
Η γνώση των προειδοποιητικών σημαδιών -ιδιαίτερα των επίμονων αλλαγών στο έντερο, της αιμορραγίας και της ανεξήγητης απώλειας βάρους- μπορεί να κάνει τη διαφορά μεταξύ του καθησυχασμού και της έγκαιρης διάγνωσης. Σε περίπτωση αμφιβολίας, ζητήστε πάντα ιατρική αξιολόγηση και ακολουθήστε τις συνιστώμενες οδηγίες για τον έλεγχο του παχέος εντέρου.
Πηγές:
health.com
clevelandclinic.org
mayoclinic.org
cdc.gov
medicalnewstoday.com