Στοματική υγεία χωρίς λάθη: Οδηγός για σωστό βούρτσισμα

Η στοματική υγεία επηρεάζεται σημαντικά όχι μόνο από το αν βουρτσίζει κάποιος τα δόντια του, αλλά και από το πώς τα βουρτσίζει.

Η τεχνική, ο εξοπλισμός, η διάρκεια και η πίεση παίζουν ρόλο στην απομάκρυνση της μικροβιακής πλάκας, στην πρόληψη της τερηδόνας και της ουλίτιδας. Ας δούμε ποια είναι τα πιο συνηθισμένα λάθη και πώς μπορούμε να τα αποφύγουμε.

Βούρτσισμα με δύναμη

Ίσως το πιο συχνό λάθος είναι το υπερβολικά δυνατό βούρτσισμα. Ο στόχος δεν είναι να βουρτσίσουμε τα δόντια με δύναμη, αλλά να απομακρύνουμε τα υπολείμματα τροφών με αποτελεσματικές κινήσεις.

Το δυνατό τρίψιμο μπορεί να φθείρει την αδαμαντίνη των δοντιών (δηλαδή την εξωτερική, προστατευτική τους στοιβάδα) και να προκαλέσει υφίζηση των ούλων, δηλαδή να υποχωρήσουν τα ούλα και να εκτεθούν οι ρίζες των δοντιών. Αυτό οδηγεί σε ευαισθησία και αυξημένο κίνδυνο τερηδόνας.

Αν δε ή δύναμη συνδυαστεί και με μια σκληρή οδοντόβουρτσα τότε το αποτέλεσμα είναι πολύ χειρότερο. Και εδώ έρχεται το δεύτερο λάθος που είναι η επιλογή της οδοντόβουρτσας.

Χρήση σκληρής οδοντόβουρτσας

Πολλοί επιλέγουν σκληρή οδοντόβουρτσα πιστεύοντας ότι έτσι επιτυγχάνουν καλύτερο καθαρισμό. Ωστόσο, οι σκληρές τρίχες είναι επιθετικές τόσο για τα δόντια όσο και για τα ούλα.

Η σωστή επιλογή είναι μια μαλακή οδοντόβουρτσα αν βάζουμε δύναμη, μια μέτρια αν βουρτσίζουμε πολύ απαλά και μια εξαιρετικά μαλακή σε ειδικές περιπτώσεις, όπως π.χ. το πρώτο χρονικό διάστημα μετά από χειρουργική επέμβαση στα ούλα ή σε μια προχωρημένη μορφή περιοδοντίτιδας, στην οποία έχουμε μεγάλη κινητικότητα και πόνο στα δόντια και στα ούλα μέχρι να επέμβει ο οδοντίατρος.

Το μέγεθος επίσης της οδοντόβουρτσας παίζει σημαντικό ρόλο. Η κεφαλή της βούρτσας πρέπει να είναι μικρή για να μπορεί να φτάνει και να απομακρύνει τα υπολείμματα των τροφών από τα οπίσθια δόντια τους 2ους ή 3ους γομφίους (αν υπάρχουν).

Βούρτσισμα με λανθασμένη φορά

Η σωστή τεχνική είναι απαλές, κυκλικές κινήσεις σταθερά στο σημείο σαν να κάνουμε «μασάζ», κρατώντας την οδοντόβουρτσα υπό γωνία 45 μοιρών προς τα ούλα. Είναι σημαντικό να βουρτσίζουμε όλες τις επιφάνειες του δοντιού και την περιοχή γύρω από το δόντι. Τα μόνα σημεία όπου κάνουμε οριζόντιες κινήσεις, είναι οι μασητικές επιφάνειες των δοντιών.

Ο χρόνος που αφιερώνουμε στο βούρτσισμα είναι εξίσου σημαντικός με την τεχνική. Πολλοί άνθρωποι βουρτσίζουν για λιγότερο από ένα λεπτό. Το βιαστικό βούρτσισμα δεν επιτρέπει την αποτελεσματική απομάκρυνση της πλάκας από όλες τις επιφάνειες των δοντιών, έτσι αυξάνεται ο κίνδυνος τερηδόνας, ουλίτιδας και περιοδοντίτιδας (σε συνδυασμό βέβαια και με άλλους παράγοντες).

Το βούρτσισμα πρέπει να διαρκεί για τουλάχιστον δύο λεπτά και να γίνεται δύο με τρεις φορές την ημέρα μετά τα γεύματα και φυσικά πάντα πριν τον βραδινό ύπνο.

Οι τρίχες της οδοντόβουρτσας φθείρονται με την πάροδο του χρόνου και χάνουν την αποτελεσματικότητά τους. Μια φθαρμένη οδοντόβουρτσα δεν καθαρίζει σωστά και, επιπλέον, μπορεί να συσσωρεύει βακτήρια. Αλλάζουμε λοιπόν την οδοντόβουρτσα κάθε 3-4 μήνες ή νωρίτερα, αν παρατηρήσουμε ότι οι τρίχες της είναι φθαρμένες και λυγισμένες. Επίσης, την διατηρούμε σε ένα περιβάλλον καθαρό, προστατευμένη χωρίς καπάκι για να στεγνώνει και να μην κρατά υγρασία.

Και εδώ έρχεται το ερώτημα: ποια οδοντόβουρτσα τελικά πρέπει να διαλέξουμε;

Χειροκίνητη ή ηλεκτρική οδοντόβουρτσα;

Εδώ δεν υπάρχει μία σωστή απάντηση. Και οι δύο τύποι, αν χρησιμοποιηθούν σωστά, μπορούν να προσφέρουν εξίσου καλό καθαρισμό. Ωστόσο, έχουν διαφορετικά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα:

Η χειροκίνητη οδοντόβουρτσα είναι πιο οικονομική και εύκολα διαθέσιμη. Έχεις τον πλήρη έλεγχο της πίεσης και της κίνησης, κάτι που είναι σημαντικό, αν έχεις ευαίσθητα ούλα. Είναι ιδανική για ταξίδια, καθώς δεν χρειάζεται φόρτιση. Όμως απαιτεί σωστή τεχνική για να είναι αποτελεσματική. Ενδέχεται να μην καθαρίζεις για τον συνιστώμενο χρόνο (2 λεπτά).

Η ηλεκτρική οδοντόβουρτσα είναι πιο αποτελεσματική στην απομάκρυνση της πλάκας, καθώς κάνει χιλιάδες δονήσεις ή παλμικές κινήσεις ανά λεπτό. Πολλά μοντέλα διαθέτουν χρονοδιακόπτη (timer) για να εξασφαλίσεις ότι βουρτσίζεις για 2 λεπτά. Πολλές έχουν αισθητήρα πίεσης που σε προειδοποιεί αν πιέζεις πολύ δυνατά, προστατεύοντας έτσι δόντια και ούλα. Είναι ιδανική για άτομα με περιορισμένη επιδεξιότητα στα χέρια ή για παιδιά που δεν έχουν ακόμα αναπτύξει τη σωστή τεχνική. Έχει όμως υψηλότερο κόστος αγοράς και συντήρησης (λόγω των ανταλλακτικών κεφαλών). Επίσης, χρειάζεται φόρτιση.

Η στοματική κοιλότητα και τα δόντια χρειαζονται μια απλή εύκολη και συνεχή φροντίδα για να είναι υγιή. Κάνοντας, λοιπόν, μικρές αλλαγές στην καθημερινή μας ρουτίνα, μπορούμε να αποφύγουμε σοβαρά προβλήματα και να διατηρήσουμε τα δόντια και τα ούλα μας σε άριστη κατάσταση.