Γρίπη: Τι ανακοίνωσε ο ΠΟΥ για τον κίνδυνο πανδημίας από το νέο στέλεχος Κ που σαρώνει τον κόσμο

Πρόσφατες ειδήσεις από το Ηνωμένο Βασίλειο κάνουν λόγο για ένα είδος "υπεργριπικής περιόδου" που σαρώνει τη χώρα και κατακλύζει τα νοσοκομεία. Η πίεση στα εθνικά συστήματα Υγείας είναι δεδομένη κάθε τέτοια εποχή, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι διανύουμε κάποιου τύπου "πανδημία".

Οι περισσότεροι κυκλοφορούντες ιοί γρίπης παραμένουν εντός των αναμενόμενων εποχικών προτύπων, αλλά η έκθεση του ΠΟΥ δίνει ιδιαίτερη έμφαση στο στέλεχος Κ (subclade K) των ιών A(H3N2), το οποίο έχει δείξει αξιοσημείωτη γεωγραφική εξάπλωση.

Ποια είναι η τρέχουσα παγκόσμια κατάσταση της εποχικής γρίπης;

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, η εποχική δραστηριότητα της γρίπης αυξάνεται σε διάφορες περιοχές και ιδιαίτερα σε μέρη:

• του Βόρειου Ημισφαιρίου
• των εύκρατων περιοχών που εισέρχονται στην κορύφωση της περιόδου γρίπης

Βασικά σημεία της έκθεσης:

1. Οι ιοί της γρίπης Α κυριαρχούν παγκοσμίως, με τον ιό A(H3N2) να αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό ποσοστό των ανιχνευόμενων κρουσμάτων.
2. Οι ιοί της γρίπης Β συνεχίζουν να κυκλοφορούν σε χαμηλότερα επίπεδα.
3. Οι νοσηλείες και οι επισκέψεις σε εξωτερικά ιατρεία για γριπώδη συμπτώματα αυξάνονται σύμφωνα με τις εποχιακές προσδοκίες.
4. Η σοβαρή νόσος συνεχίζει να επηρεάζει δυσανάλογα τους ηλικιωμένους, τα μικρά παιδιά, τις εγκύους και τα άτομα με υποκείμενα νοσήματα.

Ο ΠΟΥ τονίζει ότι, συνολικά, η τρέχουσα δραστηριότητα της γρίπης παραμένει εντός του εύρους που αναμένεται για την εποχική γρίπη, με βάση τα ιστορικά δεδομένα επιτήρησης.

Τι είναι το στέλεχος Κ του ιού A(H3N2)

Οι ιοί A(H3N2) είναι ένας υποτύπος της γρίπης Α γνωστοί για:

• ταχεία γενετική εξέλιξη
• συχνή αντιγονική μετατόπιση
• συσχέτιση με πιο σοβαρές επιπτώσεις, ιδιαίτερα σε ηλικιωμένους ενήλικες

Το στέλεχος ή υποκλάδος (subclade) Κ είναι μια γενετικά διακριτή υποομάδα εντός των ιών A(H3N2), η οποία εντοπίστηκε μέσω της παγκόσμιας γονιδιωματικής επιτήρησης. Η έκθεση του ΠΟΥ επισημαίνει ότι αυτή η υποκατηγορία έχει:

• ανιχνευθεί σε πολλές χώρες σε διαφορετικές περιοχές
• εκπροσωπείται όλο και περισσότερο μεταξύ των δειγμάτων A(H3N2) που λαμβάνονται απ' όλον τον κόσμο

Η εξάπλωσή της έχει εγείρει ερωτήματα σχετικά με το εάν αποτελεί μια αναδυόμενη απειλή πέρα ​​από την κανονική δυναμική της εποχικής γρίπης.

Γρίπη: Δείχνει το στέλεχος Κ σημάδια πανδημικής πιθανότητας;

Με βάση τα τρέχοντα στοιχεία, ο ΠΟΥ δεν θεωρεί ότι η υποομάδα Κ έχει πανδημική δυναμική αυτήν τη στιγμή.

Οι βασικοί λόγοι είναι:

1. Δεν υπάρχουν ενδείξεις εμφάνισης νέου ιού

Η πανδημική γρίπη συνήθως εμφανίζεται, όταν αναδύεται ένας νέος ιός γρίπης Α, στον οποίο οι άνθρωποι έχουν ελάχιστη ή καθόλου προϋπάρχουσα ανοσία, συχνά λόγω μετάδοσης από ζώο σε άνθρωπο.

Το στέλεχος Κ:

• εξελίχθηκε μέσω αντιγονικής μετατόπισης, όχι μετάλλαξης
• σχετίζεται γενετικά με προηγουμένως κυκλοφορούντες ιούς A(H3N2)
• δεν αντιπροσωπεύει νέο υποτύπο γρίπης

2. Υπάρχουσα ανοσία πληθυσμού

Επειδή το στέλεχος Κ είναι μέρος της ευρύτερης γενεαλογίας A(H3N2):

• πολλοί άνθρωποι πιθανότατα διατηρούν μερική ανοσία από προηγούμενες λοιμώξεις ή εμβολιασμούς
• η ανοσία ίσως να μην αποτρέψει πλήρως την μόλυνση, αλλά μπορεί να μειώσει τη σοβαρότητα

Αυτό το επίπεδο υποβάθρου ανοσίας μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο πανδημίας.

3. Δεν υπάρχουν ενδείξεις αυξημένης σοβαρότητας ή μεταδοτικότητας

Τα δεδομένα επιτήρησης του ΠΟΥ:

• δεν δείχνουν καμία σαφή αύξηση στη σοβαρότητα της νόσου που συνδέεται ειδικά με την υποκατηγορία Κ
• δεν δείχνουν καμία ένδειξη ασυνήθιστης δυναμικής μετάδοσης σε σύγκριση με άλλους εποχικούς ιούς A(H3N2)
• δεν δείχνουν καμία δυσανάλογη αύξηση σε σοβαρές ασθένειες, που να αποδίδεται σε αυτό το στέλεχος

4. Δεν υπάρχουν ενδείξεις άλματος νέας μετάλλαξης από τα ζώα

Ο κίνδυνος πανδημίας αυξάνεται όταν οι ιοί της γρίπης κυκλοφορούν ευρέως στα ζώα και στη συνέχεια προσαρμόζονται στους ανθρώπους.

Η έκθεση δεν σημειώνει καμία ένδειξη ότι το στέλεχος Κ προέρχεται ή κυκλοφορεί εκτενώς σε ζωικούς πληθυσμούς.

Γιατί ο ΠΟΥ παρακολουθεί στενά το στέλεχος Κ;

Αν και δεν αποτελεί επί του παρόντος απειλή πανδημίας, ο ΠΟΥ το παρακολουθεί στενά για διάφορους σημαντικούς λόγους:

1. Η ταχεία γενετική αλλαγή στην A(H3N2) μπορεί να επηρεάσει την αντιστοιχία μελλοντικών εμβολίων.
2. Η συνεχής εξάπλωση επιτρέπει στους επιστήμονες να παρακολουθούν για:

• αλλαγές στην αντιγονικότητα
• αντοχή στα αντιικά
• μεταβολές στα πρότυπα ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία

Αυτή η στενή παρακολούθηση διασφαλίζει την έγκαιρη ανίχνευση εάν αλλάξουν τα χαρακτηριστικά κινδύνου.

Τι σημαίνει αυτό για τα εμβόλια γρίπης;

Ο ΠΟΥ σημειώνει ότι:

• Τα τρέχοντα εμβόλια έχουν σχεδιαστεί για να προστατεύουν από τα κυκλοφορούντα εποχικά στελέχη, συμπεριλαμβανομένων των ιών τύπου A(H3N2).
• Η αποτελεσματικότητα του εμβολίου μπορεί να διαφέρει από έτος σε έτος, ειδικά για τον A(H3N2), λόγω της ταχείας εξέλιξης του ιού.
• Ο εμβολιασμός παραμένει το πιο αποτελεσματικό εργαλείο για την μείωση των σοβαρών ασθενειών, των νοσηλειών και των θανάτων.

Ο ΠΟΥ συνεχίζει να χρησιμοποιεί δεδομένα παγκόσμιας επιτήρησης, για να ενημερώνει για την επιλογή της σύνθεσης μελλοντικών εμβολίων.

Ποιος πρέπει να είναι πιο προσεκτικός αυτήν την περίοδο γρίπης;

Όπως και με άλλες εποχιακές επιδημίες γρίπης, οι ομάδες υψηλότερου κινδύνου είναι:

• άτομα 65 ετών και άνω
• βρέφη και μικρά παιδιά
• έγκυες
• άτομα με χρόνιες καρδιακές, πνευμονικές, μεταβολικές ή ανοσολογικές παθήσεις

Για αυτές τις ομάδες, ο εμβολιασμός και η έγκαιρη ιατρική περίθαλψη είναι ιδιαίτερα σημαντικά.

Συχνές Ερωτήσεις

Υπάρχει πανδημία γρίπης αυτήν τη στιγμή;

Όχι. Ο ΠΟΥ δεν αναφέρει στοιχεία για πανδημικό ιό γρίπης.

Η εκτεταμένη παγκόσμια εξάπλωση σημαίνει ότι ένας ιός είναι επικίνδυνος;

Όχι απαραίτητα. Οι εποχικοί ιοί γρίπης συχνά εξαπλώνονται παγκοσμίως χωρίς να αποτελούν απειλή πανδημίας.

Είναι ο ιός A(H3N2) πιο σοβαρός από άλλους τύπους γρίπης;

Μπορεί να σχετίζεται με πιο σοβαρές εποχές, ειδικά σε ηλικιωμένους ενήλικες, αλλά η σοβαρότητα ποικίλλει από έτος σε έτος.

Πρέπει να ανησυχώ ειδικά για το στέλεχος Κ;

Ο ΠΟΥ συμβουλεύει επαγρύπνηση, όχι συναγερμό. Δεν υπάρχουν στοιχεία αυξημένου κινδύνου αυτήν τη στιγμή.

Πρέπει οι άνθρωποι να εξακολουθούν να κάνουν το εμβόλιο της γρίπης;

Ναι. Ο εμβολιασμός εξακολουθεί να συνιστάται έντονα, ειδικά για ομάδες υψηλού κινδύνου.

Συμπέρασμα

Η τελευταία έκθεση του ΠΟΥ επιβεβαιώνει ότι η εποχική δραστηριότητα της γρίπης αυξάνεται παγκοσμίως, με τους ιούς A(H3N2) και ιδιαίτερα το στέλεχος Κ, να παίζουν εξέχοντα ρόλο. Αν και έχει εξαπλωθεί σε πολλές περιοχές, τα τρέχοντα δεδομένα δεν δείχνουν σημάδια πανδημικής πιθανότητας, ασυνήθιστη σοβαρότητα και καμία ένδειξη εμφάνισης ενός νέου ιού.

Ο ΠΟΥ συνεχίζει τη στενή παρακολούθηση μέσω παγκόσμιων δικτύων επιτήρησης, αλλά προς το παρόν, η κατάσταση αντικατοπτρίζει την αναμενόμενη εποχική δυναμική της γρίπης και όχι μια αναδυόμενη πανδημική απειλή.

Πηγή: who.int