Γρίπη: Τα πάντα για τo νέο στέλεχος Κ που εξαπλώνεται – Συμπτώματα και προστασία από το εμβόλιο

Οι πρώτες αναφορές επιτήρησης από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ευρώπη και τον Καναδά δείχνουν ότι αυτό το νέο στέλεχος γρίπης εμφανίζεται νωρίτερα από το συνηθισμένο για την εποχή, εγείροντας ανησυχίες για αυξημένη μετάδοση, πιθανή αναντιστοιχία εμβολίων και ισχυρότερη πίεση στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης.

Γρίπη: Τι είναι ο υποκλάδος Κ του ιού H3N2 και γιατί τραβάει την προσοχή;

Ο υποκλάδος ή στέλεχος Κ είναι μια μετατοπισμένη μορφή του ιού της γρίπης Α H3N2. Όπως όλοι οι ιοί γρίπης, ο H3N2 μεταλλάσσεται συνεχώς, ιδιαίτερα στις επιφανειακές πρωτεΐνες, που τον βοηθούν να αποφύγει την ανοσία και τα εμβόλια σε κάποιο ποσοστό. Το νέο στέλεχος Κ φέρει αρκετές νέες μεταλλάξεις σε βασικές αντιγονικές περιοχές σε σύγκριση με το στέλεχος H3N2 που επιλέχθηκε πριν μήνες για το τρέχον εποχικό εμβόλιο γρίπης.

Λόγω αυτών των μεταλλάξεων, οι ειδικοί παρακολουθούν εάν ο υποκλάδος Κ εξαπλώνεται πιο εύκολα, διαφεύγει της ανοσίας σε μεγαλύτερο βαθμό ή αποδυναμώνει την αντιστοιχία του φετινού εμβολίου. Εξακολουθεί να είναι η ίδια οικογένεια ιών H3N2 (όχι ένας νέος υποτύπος), αλλά είναι γενετικά αρκετά διαφορετικός, ώστε να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο εξελίσσεται η φετινή περίοδος εποχικής γρίπης.

Πόσο γρήγορα εξαπλώνεται το νέο στέλεχος Κ;

Η τρέχουσα επιτήρηση υποδηλώνει ότι ο υποκλάδος (subclade) Κ εξαπλώνεται ασυνήθιστα γρήγορα και νωρίτερα από το αναμενόμενο:

• Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η πλειονότητα των εντοπισμένων κρουσμάτων H3N2 είναι ήδη υποκλάδου Κ.
• Αρκετές ευρωπαϊκές χώρες αναφέρουν μια ταχύτερη από το συνηθισμένο αύξηση στις επισκέψεις σε εξωτερικά ιατρεία και νοσηλείες.
• Τα δεδομένα της Βόρειας Αμερικής δείχνουν έγκαιρη ανίχνευση με παρόμοια ανοδική πορεία.
• Οι υπηρεσίες δημόσιας υγείας σημειώνουν ότι η εποχή της γρίπης φαίνεται να ξεκινά αρκετές εβδομάδες νωρίτερα από το συνηθισμένο.

Τα πρώιμα δεδομένα δείχνουν ότι ο υποκλάδος Κ είναι πιθανό να γίνει, ή μπορεί ήδη να είναι, το κυρίαρχο στέλεχος H3N2 για την εποχή.

Πόσο σοβαρή είναι η γρίπη που προκαλείται από το νέο στέλεχος Κ;

Με βάση τα τρέχοντα στοιχεία, η ασθένεια από τον υποκλάδο Κ δεν φαίνεται να είναι εγγενώς πιο σοβαρή ανά λοίμωξη σε σύγκριση με τα προηγούμενα στελέχη H3N2. Ωστόσο, οι ιοί H3N2 γενικά σχετίζονται με:

• Υψηλότερα ποσοστά επιπλοκών σε ηλικιωμένους ενήλικες
• Πιο σοβαρή αναπνευστική νόσο σε σύγκριση με τον H1N1
• Μεγαλύτερη επιβάρυνση στα νοσοκομεία όταν η κυκλοφορία είναι έντονη

Επειδή ο υποκλάδος Κ εξαπλώνεται νωρίτερα και ενδεχομένως ταχύτερα, ο συνολικός αντίκτυπος μπορεί να είναι υψηλότερος ακόμη και χωρίς αυξημένη λοιμογόνο δράση. Πρώιμες εξάρσεις σημαίνουν:

• Περισσότερες μολύνσεις προτού η εμβολιαστική κάλυψη φτάσει στο αποκορύφωμά της
• Πιο σοβαρές επιπτώσεις στις ομάδες υψηλού κινδύνου
• Μεγαλύτερη πίεση στα τμήματα επειγόντων περιστατικών και στα νοσοκομεία

Εν ολίγοις: ο καθαυτός ιός δεν είναι απαραίτητα πιο επικίνδυνος, αλλά ο χρονισμός (ήρθε πιο σύντομα από το αναμενόμενο) και η ταχύτητα εξάπλωσης αυξάνουν τον συνολικό κίνδυνο της εποχής.

Ποια συμπτώματα πρέπει να προσέχετε;

Τα συμπτώματα του νέου στελέχους Κ παραμένουν σύμφωνα με την τυπική γρίπη H3N2. Έχετε τον νου σας για:

• Ξαφνικό υψηλό πυρετό
• Ρίγη και εφίδρωση
• Επίμονο, συχνά ξηρό βήχα
• Πονόλαιμο
• Ρινική συμφόρηση
• Πόνους στο σώμα
• Πονοκεφάλους
• Έντονη κόπωση ή αδυναμία
• Περιστασιακό έμετο ή διάρροια (πιο συχνό σύμπτωμα στα παιδιά)

Λόγω της ταχείας εξάπλωσης αυτή την εποχή, όποιος έχει ξαφνικά συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο έγκαιρης ιατρικής αξιολόγησης, ειδικά οι ηλικιωμένοι, οι έγκυες, τα μικρά παιδιά και τα άτομα με χρόνιες παθήσεις.

Πόσο καλά προστατεύει το τρέχον αντιγριπικό εμβόλιο από το στέλεχος Κ;

Αν και ο υποκλάδος Κ περιέχει μεταλλάξεις που δεν υπάρχουν (ήταν αδύνατο να προβλεφθούν) στη σύνθεση του τρέχοντος εμβολίου, τα πρώιμα εποχικά δεδομένα δείχνουν ότι το τρέχον εμβόλιο γρίπης εξακολουθεί να παρέχει:

• Ουσιαστική προστασία από σοβαρή ασθένεια
• Καλύτερη προστασία στα παιδιά από τους ενήλικες
• Μειωμένη αλλά εξακολουθεί να είναι σημαντική προστασία στους ενήλικες

Ακόμα και με την αντιγονική μετατόπιση, η μερική προστασία που παρέχει το αντιγριπικό εμβόλιο βοηθά στην μείωση των νοσηλειών, των ποσοστών επιπλοκών και μετάδοσης του ιού στην κοινότητα. Οι ειδικοί τονίζουν ότι το εμβόλιο παραμένει το πιο σημαντικό εργαλείο για την μείωση των επιπτώσεων του νέου στελέχους Κ.

Επειδή η φετινή περίοδος εποχικής γρίπης ξεκίνησε νωρίς, συνιστάται ιδιαίτερα ο εμβολιασμός το συντομότερο δυνατό.

Συχνές Ερωτήσεις

Είναι το νέο στέλεχος Κ ένας εντελώς νέος ιός γρίπης;

Όχι. Είναι μια μετατοπισμένη μορφή του γνωστού ιού H3N2, όχι ένας νέος υποτύπος.

Προκαλεί πιο σοβαρή ασθένεια;

Τα τρέχοντα δεδομένα υποδηλώνουν παρόμοια σοβαρότητα με άλλα στελέχη H3N2, αλλά η ταχύτερη εξάπλωση αυξάνει τον συνολικό κίνδυνο.

Βοηθάει ακόμα το εμβόλιο;

Ναι. Η προστασία είναι μειωμένη αλλά εξακολουθεί να είναι αποτελεσματική στην πρόληψη σοβαρών ασθενειών.

Γιατί ξεκινάει αυτή η περίοδος νωρίτερα;

Ο υποκλάδος Κ του Η2Ν2 φαίνεται να εξαπλώνεται πιο αποτελεσματικά και αρκετές περιοχές αναφέρουν μια νωρίτερα από το συνηθισμένο έξαρση.

Συμπέρασμα

Το νέο στέλεχος Κ του H3N2 είναι ένα μετατοπισμένο στέλεχος γρίπης, που εξαπλώνεται ταχέως στην αρχή της περιόδου 2025-26. Ενώ δεν φαίνεται ακόμη πιο μολυσματικό, η ταχύτητα εξάπλωσής του και η μερική αναντιστοιχία του φετινού αντιγριπικού εμβολίου εγείρουν ανησυχίες για ένα βαρύτερο συνολικό φορτίο γρίπης. Η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων, ο έγκαιρος εμβολιασμός και η εφαρμογή βασικών προληπτικών μέτρων παραμένουν οι καλύτεροι τρόποι για την μείωση του κινδύνου.

Πηγές:
newsnationnow.com
everydayhealth.com
independent.co.uk
gavi.org