Το ερωτικό στρες αποτελεί κρυφό παράγοντα κινδύνου για καρδιακή νόσο
Οι καρδιακές παθήσεις συχνά συζητούνται σε σχέση με τη χοληστερόλη, την αρτηριακή πίεση, το κάπνισμα και τη γενετική.
Αλλά ένας αυξανόμενος όγκος καρδιαγγειακών ερευνών δείχνει ότι οι πιο στενές μας σχέσεις (ειδικά οι ερωτικές) μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την υγεία της καρδιάς, τόσο θετικά όσο και αρνητικά.
Νέα ευρήματα υποδηλώνουν ότι το ερωτικό άγχος μπορεί να λειτουργήσει ως κρυφός παράγοντας κινδύνου για καρδιακή νόσο, ενώ οι υποστηρικτικές, σταθερές σχέσεις μπορούν να βελτιώσουν ενεργά την ανάρρωση μετά από καρδιακά επεισόδια.
Τι διαπίστωσε η νέα έρευνα
Πρόσφατες μελέτες που εξέτασαν την ποιότητα των σχέσεων και τα καρδιαγγειακά αποτελέσματα έχουν δείξει ένα σαφές μοτίβο:
- Το χρόνιο στρες στις ερωτικές σχέσεις σχετίζεται με υψηλότερο καρδιαγγειακό κίνδυνο
- Οι υποστηρικτικές, συναισθηματικά ασφαλείς, σχέσεις συνδέονται με καλύτερη καρδιακή ανάρρωση και επιβίωση
- Η ένταση στη σχέση επηρεάζει όχι μόνο την ψυχική ευεξία αλλά και την μετρήσιμη καρδιακή λειτουργία
Μια μεγάλη κλινική μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Canadian Journal of Cardiology, παρακολούθησε ασθενείς μετά από καρδιακά επεισόδια και έδειξε ότι άτομα με ισχυρούς, υποστηρικτικούς συντρόφους παρουσίασαν ταχύτερη ανάρρωση, λιγότερες επιπλοκές και βελτιωμένα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα σε σύγκριση με εκείνους που ανέφεραν σύγκρουση στη σχέση ή/και κοινωνική απομόνωση.
Πώς επηρεάζει την καρδιά το ερωτικό στρες
1. Ορμόνες χρόνιου στρες και φλεγμονή
Η επαναλαμβανόμενη σύγκρουση στη σχέση ενεργοποιεί την αντίδραση του σώματος στο στρες, οδηγώντας σε επίμονη αύξηση των ορμονών του στρες, όπως η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό συμβάλλει σε:
- Αυξημένη αρτηριακή πίεση
- Αγγειακή φλεγμονή
- Ενδοθηλιακή δυσλειτουργία
Αυτές οι καταστάσεις επιταχύνουν την αθηροσκλήρωση και αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιακών προσβολών και εγκεφαλικών επεισοδίων.
2. Ανισορροπία του αυτόνομου νευρικού συστήματος
Το ερωτικό στρες μπορεί να διαταράξει την ισορροπία μεταξύ του συμπαθητικού (κατάσταση "μάχης-ή-φυγής") και του παρασυμπαθητικού (κατάσταση "ανάπαυσης-και-αποκατάστασης") νευρικού συστήματος. Αυτή η ανισορροπία σχετίζεται με:
- Μη φυσιολογική μεταβλητότητα του καρδιακού ρυθμού
- Αυξημένο κίνδυνο αρρυθμίας
- Δυσλειτουργία της ανάρρωσης μετά από καρδιακό τραυματισμό
Οι καρδιολόγοι θεωρούν ολοένα και περισσότερο τη δυσλειτουργία του αυτόνομου νευρικού συστήματος ως βασικό σύνδεσμο μεταξύ του ερωτικού στρες και των καρδιακών παθήσεων.
3. Έμμεσες επιπτώσεις σε συμπεριφορές που είναι υγιείς για την καρδιά
Τα άτομα σε τεταμένες σχέσεις είναι πιο πιθανό να:
- Κοιμούνται άσχημα
- Ασκούνται λιγότερο
- Καπνίζουν ή να πίνουν περισσότερο
- Συμμορφώνονται με λιγότερη συνέπεια σε φαρμακευτικές αγωγές
Αυτές οι αλλαγές συμπεριφοράς επιδεινώνουν περαιτέρω τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.
Γιατί οι ισχυρές σχέσεις υποστηρίζουν την καρδιακή ανάρρωση
1. Βελτιωμένη φυσιολογική ανθεκτικότητα
Οι υποστηρικτικές σχέσεις σχετίζονται με χαμηλότερα βασικά επίπεδα ορμονών του στρες και μειωμένους δείκτες φλεγμονής, δημιουργώντας ένα πιο ευνοϊκό βιολογικό περιβάλλον για την επούλωση μετά από καρδιακό τραυματισμό.
2. Καλύτερη συμμόρφωση με την (από)θεραπεία
Οι ασθενείς με συναισθηματικά υποστηρικτικούς συντρόφους είναι πιο πιθανό να:
- Παρακολουθούν στενά την καρδιακή τους αποκατάσταση
- Λαμβάνουν σωστά τα συνταγογραφούμενα φάρμακα
- Τηρούν αυστηρά τις συστάσεις για διατροφή και σωματική δραστηριότητα
Αυτοί οι παράγοντες προβλέπουν έντονα την μακροπρόθεσμη επιβίωση μετά από καρδιακή νόσο.
3. Συναισθηματική ρύθμιση και ψυχολογική ασφάλεια
Οι θετικές ερωτικές σχέσεις βοηθούν στη ρύθμιση των συναισθημάτων κατά τη διάρκεια ασθένειας, μειώνοντας το άγχος και την κατάθλιψη: και τα δύο συνδέονται ανεξάρτητα με χειρότερα καρδιαγγειακά αποτελέσματα.
Ερωτικό στρες έναντι του να είσαι μόνος: Τι έχει μεγαλύτερη σημασία
Οι ερευνητές τονίζουν ότι η ποιότητα της σχέσης έχει μεγαλύτερη σημασία από την κατάσταση της σχέσης. Το να είσαι μόνος δεν είναι εγγενώς επιβλαβές για την υγεία της καρδιάς. Αντίθετα:
- Μια σχέση υψηλής σύγκρουσης μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο
- Μια υποστηρικτική σχέση μπορεί να είναι προστατευτική
- Οι ισχυρές φιλίες και τα κοινωνικά δίκτυα παρέχουν επίσης καρδιαγγειακά οφέλη
Η καρδιά ανταποκρίνεται στην αντιληπτή ασφάλεια και υποστήριξη, όχι μόνο στην τυπική οικογενειακή κατάσταση.
Ποιοι μπορεί να επηρεαστούν περισσότερο
Τα στοιχεία υποδηλώνουν ισχυρότερες επιπτώσεις μεταξύ:
- Ατόμων με υπάρχουσα καρδιακή νόσο
- Ατόμων με χρόνια έκθεση σε στρες
- Ηλικιωμένων ενηλίκων που αναρρώνουν από καρδιακά επεισόδια
- Ατόμων που δεν έχουν ευρύτερη κοινωνική υποστήριξη
Γι’ αυτές τις ομάδες, η αντιμετώπιση του στρες στις σχέσεις μπορεί να αποτελέσει σημαντικό μέρος της μείωσης του καρδιακού κινδύνου.
Τι συνιστούν ολοένα και περισσότερο οι καρδιολόγοι
Αν και η συμβουλευτική σχέσεων δεν αποτελεί τυπική στρατηγική πρόληψης καρδιακής νόσου, οι ειδικοί αναγνωρίζουν πλέον ότι:
- Το ψυχοκοινωνικό στρες θα πρέπει να αξιολογείται στους καρδιοπαθείς
- Η συναισθηματική ευεξία επηρεάζει τη σωματική ανάρρωση
- Η κοινωνική υποστήριξη μπορεί να λειτουργήσει ως προστατευτικός παράγοντας
Ορισμένα προγράμματα καρδιακής αποκατάστασης ενσωματώνουν ήδη τη διαχείριση του στρες και παρεμβάσεις που επικεντρώνονται στις ερωτικές σχέσεις.
Συχνές Ερωτήσεις
Μπορεί το στρες στη σχέση να επηρεάσει πραγματικά την καρδιά σωματικά;
Ναι. Το χρόνιο συναισθηματικό στρες πυροδοτεί βιολογικές αλλαγές, που επηρεάζουν άμεσα την καρδιαγγειακή λειτουργία.
Είναι ένας υποστηρικτικός σύντροφος πιο σημαντικός μετά από καρδιακή προσβολή;
Η έρευνα δείχνει ότι η ισχυρή συναισθηματική υποστήριξη βελτιώνει την ανάρρωση και τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα.
Ισχύει αυτό μόνο για τις ερωτικές σχέσεις;
Όχι. Οι στενές φιλίες και η οικογενειακή υποστήριξη μπορούν να προσφέρουν παρόμοιες προστατευτικές επιδράσεις στην καρδιά.
Πρέπει το άγχος στις σχέσεις να συζητείται με καρδιολόγο;
Όλο και περισσότερο, οι ειδικοί λένε ναι, ειδικά εάν το άγχος στη σχέση είναι συνεχές και σοβαρό.
Συμπέρασμα
Οι καρδιακές παθήσεις δεν επηρεάζονται μόνο από τη βιολογία. Έρευνα δείχνει ότι το ερωτικό στρες μπορεί να αυξήσει αθόρυβα τον καρδιαγγειακό κίνδυνο, ενώ οι ισχυρές, υποστηρικτικές σχέσεις μπορούν να βελτιώσουν ουσιαστικά την καρδιακή ανάρρωση και την ανθεκτικότητα.
Για τους κλινικούς γιατρούς και τους ασθενείς, το μήνυμα είναι σαφές: η συναισθηματική υγεία και η υγεία της καρδιάς είναι βαθιά συνδεδεμένες και η καλλιέργεια υποστηρικτικών σχέσεων μπορεί να είναι εξίσου σημαντική με τη διαχείριση των παραδοσιακών παραγόντων κινδύνου καρδιακής νόσου.