ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Κόλα: Ο ξηρός καρπός με τόση καφεΐνη που είναι «σαν να μασάς καφέ»

Μιχάλης Θερμόπουλος

Οι ξηροί καρποί κόλα (kola nuts) είναι σπόροι πλούσιοι σε καφεΐνη, που συλλέγονται από δέντρα στη Δυτική Αφρική.

Κόλα: Ο ξηρός καρπός με τόση καφεΐνη που είναι «σαν να μασάς καφέ»

Χρησιμοποιούνται εδώ και αιώνες σε πολιτιστικές τελετουργίες και στην παραδοσιακή ιατρική. Αυτοί οι ξηροί καρποί με πικρή γεύση βρίσκονται τώρα σε συμπληρώματα ενέργειας, αναψυκτικά και φυτικά φάρμακα. Αλλά ενώ οι ξηροί καρποί κόλα μπορεί να προσφέρουν ορισμένα οφέλη υγείας, έχουν επίσης πιθανές παρενέργειες, ειδικά λόγω της περιεκτικότητάς τους σε διεγερτικά.

Αυτό το άρθρο παραθέτει τις επιστημονικά τεκμηριωμένες επιπτώσεις των ξηρών καρπών κόλα στην υγεία, το προφίλ καφεΐνης τους και τους συγκρίνει με τους κόκκους καφέ.

Ποια είναι τα βασικά οφέλη υγείας των ξηρών καρπών κόλα;

Οι ξηροί καρποί κόλα μπορούν να βοηθήσουν στην ενίσχυση της εγρήγορσης και της κυκλοφορίας του αίματος ενώ υποστηρίζουν την πέψη λόγω της φυσικής τους περιεκτικότητας σε διεγερτικά και αντιοξειδωτικά.

Αυτές οι επιδράσεις προέρχονται κυρίως από την καφεΐνη και άλλες βιοδραστικές ενώσεις που βρίσκονται στους ξηρούς καρπούς κόλα, οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν το καρδιαγγειακό, νευρικό και γαστρεντερικό σύστημα.

Πιθανά οφέλη:

  • Αυξημένη πνευματική εγρήγορση και μειωμένη κόπωση
  • Βελτιωμένη κυκλοφορία αίματος, λόγω αγγειοδιαστολής
  • Πιθανή υποστήριξη της πέψης μέσω αυξημένης παραγωγής οξέος στομάχου
  • Παρουσία αντιοξειδωτικών που μπορούν να βοηθήσουν στην καταπολέμηση της φλεγμονής
  • Παραδοσιακή χρήση για την καταστολή της όρεξης

Ωστόσο, αυτά τα οφέλη είναι μέτρια και ως επί το πλείστον βραχυπρόθεσμα, με περιορισμένη κλινική έρευνα για την υποστήριξη ευρύτερων ισχυρισμών υγείας.

Ποιες είναι οι πιθανές παρενέργειες;

Οι παρενέργειες των καρπών κόλα συνδέονται κυρίως με την υψηλή περιεκτικότητά τους σε καφεΐνη, η οποία μπορεί να επηρεάσει την καρδιά, τον ύπνο και την πέψη σε ευαίσθητα άτομα.

Η κατανάλωση υπερβολικής ποσότητας καρπών κόλα -ή η χρήση της σε μορφή συμπληρώματος χωρίς ιατρική καθοδήγηση- μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο επιπλοκών που σχετίζονται με διεγερτικές ουσίες.

Πιθανές παρενέργειες:

  • Αϋπνία ή ανησυχία
  • Αυξημένη αρτηριακή πίεση και αίσθημα παλμών
  • Πεπτικά προβλήματα, όπως ναυτία ή στομαχικές διαταραχές
  • Άγχος ή νευρικότητα
  • Εξάρτηση ή συμπτώματα στέρησης (με τακτική χρήση σε μεγάλες ποσότητες)

Τα άτομα με καρδιακές παθήσεις, αγχώδεις διαταραχές, αϋπνία ή ευαισθησία στην καφεΐνη θα πρέπει να αποφεύγουν τα προϊόντα με ξηρούς καρπούς κόλα ή να τα χρησιμοποιούν με προσοχή.

Whole single Kola nut

Ένας ξηρός καρπός Κόλα

Bigstock

Πόση καφεΐνη περιέχουν οι ξηροί καρποί κόλα σε σύγκριση με τους κόκκους καφέ;

Οι ξηροί καρποί κόλα έχουν φυσικά υψηλή περιεκτικότητα σε καφεΐνη, αν και η περιεκτικότητά τους είναι γενικά χαμηλότερη από εκείνη των καβουρδισμένων κόκκων καφέ.

Σύγκριση καφεΐνης:

ΠηγήΜέση καφεΐνη (ανά γραμμάριο)Κύρια χρήσηΔιεγερτική ισχύς (ανά μερίδα)
Ξηροί καρποί κόλα2 έως 3 γραμμάρια καφεΐνης ανά 100gΦυτικά φάρμακα, συμπληρώματα, αναψυκτικάΜέτρια
Κόκκοι καφέ10 έως 12 γραμμάρια καφεΐνης ανά 100gΦιλτραρισμένος καφέςΥψηλή
Φιλτραρισμένος καφές*~95 mg ανά 240 ml (1 φλιτζάνι)Ημερήσιο ρόφημαΥψηλή (ανάλογα με την ένταση)

*Οι τιμές του φιλτραρισμένου καφέ εξαρτώνται από την μέθοδο παρασκευής και την ένταση των κόκκων.

Ενώ οι καρποί κόλα παρέχουν λιγότερη καφεΐνη ανά γραμμάριο, η διεγερτική τους δράση εξακολουθεί να είναι σημαντική και μπορεί να αλληλεπιδράσει με άλλες πηγές καφεΐνης στη διατροφή.

Είναι οι καρποί κόλα ασφαλείς για καθημερινή χρήση;

Η καθημερινή κατανάλωση δεν συνιστάται γενικά χωρίς μέτρο, ειδικά για άτομα με προβλήματα υγείας που επηρεάζονται από διεγερτικές ουσίες.

Οι περιστασιακές μικρές ποσότητες μπορεί να είναι ασφαλείς για υγιείς ενήλικες, αλλά η τακτική χρήση -ειδικά μέσω εκχυλισμάτων ή συμπληρωμάτων- μπορεί να οδηγήσει σε υπερδιέγερση ή παρενέργειες.

Να είστε προσεκτικοί εάν:

  • Καταναλώνετε άλλες πηγές καφεΐνης (καφές, τσάι, ενεργειακά ποτά)
  • Έχετε καρδιαγγειακά ή γαστρεντερικά προβλήματα
  • Είστε έγκυος, θηλάζετε ή λαμβάνετε διεγερτικά φάρμακα
Kola Nut (cola).

Συχνές ερωτήσεις

Μπορούν οι ξηροί καρποί κόλα να βοηθήσουν στην απώλεια βάρους;

Δεν υπάρχουν ισχυρές κλινικές ενδείξεις για απώλεια βάρους, αλλά οι επιδράσεις διέγερσης και καταστολής της όρεξης μπορεί να μειώσουν προσωρινά την πείνα. Αυτή δεν είναι μια βιώσιμη ή συνιστώμενη στρατηγική για την μακροπρόθεσμη διαχείριση του βάρους.

Χρησιμοποιούνται ξηροί καρποί κόλα σε αναψυκτικά;

Ναι, εκχύλισμα κόλα χρησιμοποιείται ιστορικά σε ποτά τύπου… κόλα, για να παρέχει γεύση και καφεΐνη. Τα σύγχρονα αναψυκτικά μπορεί να εξακολουθούν να χρησιμοποιούν τεχνητά αρώματα εμπνευσμένα από τους ξηρούς καρπούς κόλα, αλλά συχνά δεν περιέχουν πλέον το φυσικό εκχύλισμα.

Είναι η καφεΐνη των ξηρών καρπών κόλα διαφορετική από την καφεΐνη του καφέ;

Χημικά, η καφεΐνη είναι η ίδια, αλλά η επίδραση μπορεί να διαφέρει λόγω άλλων ενώσεων στους ξηρούς καρπούς κόλα, όπως η θεοβρωμίνη και οι τανίνες, οι οποίες μπορούν να μεταβάλουν την απορρόφηση και τη διέγερση.

Μπορούν οι ξηροί καρποί κόλα να επηρεάσουν την αρτηριακή πίεση;

Ναι. Οι ξηροί καρποί κόλα μπορούν να προκαλέσουν αύξηση της αρτηριακής πίεσης λόγω της περιεκτικότητάς τους σε καφεΐνη. Τα άτομα με υπέρταση θα πρέπει να τους αποφεύγουν ή να τους καταναλώνουν μόνο κατόπιν ιατρικής καθοδήγησης.

Υπάρχουν εγκεκριμένες ιατρικές χρήσεις για τους ξηρούς καρπούς κόλα;

Όχι. Αν και χρησιμοποιούνται στην παραδοσιακή ιατρική και σε ορισμένα συμπληρώματα, δεν εγκεκριμένες υπάρχουν ιατρικές χρήσεις ή θεραπείες που να αφορούν τους ξηρούς καρπούς κόλα.

Συμπέρασμα

Οι ξηροί καρποί κόλα προσφέρουν μια φυσική πηγή καφεΐνης και μπορούν να προσφέρουν βραχυπρόθεσμες ενισχύσεις στην ενέργεια και την πνευματική συγκέντρωση. Ωστόσο, τα οφέλη τους για την υγεία είναι περιορισμένα και συνοδεύονται από γνωστούς κινδύνους που σχετίζονται με τα διεγερτικά. Σε σύγκριση με τον καφέ, προσφέρουν μια ηπιότερη δόση καφεΐνης, αλλά θα πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή, ειδικά από άτομα με υπάρχοντα προβλήματα υγείας.

Όπως συμβαίνει με κάθε φυτικό συμπλήρωμα, η μετριοπάθεια και η ιατρική συμβουλή είναι το κλειδί για την ασφαλή χρήση.

Πηγές:
clevelandclinic.org
mountsinai.org
medicalnewstoday.com
nih.gov