Φρικτός ο πονόδοντος της προϊστορικής τερηδόνας
Φρικτά σημάδια τερηδόνας είχαν ανθρώπινα δόντια της Εποχής του Λίθου που ανακαλύφθηκαν στο Μαρόκο. Τα ευρήματα των αρχαιολόγων μαρτυρούν ότι ο άνθρωπος υπέφερε από πονόδοντο πριν και από την εποχή της γεωργίας και των άφθονων υδατανθράκων.
Οι ερευνητές του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου εξέτασαν τα οστά κυνηγών-τροφοσυλλεκτών που βρέθηκαν στο Σπήλαιο των Περιστεριών στο ανατολικό Μαρόκο, μια σπηλιά που κατοικήθηκε για δεκάδες χιλιάδες χρόνια.
Οι επιστήμονες εξέτασαν την κατάσταση των δοντιών σε 52 σκελετούς που χρονολογούνται στα 13.700 έως τα 15.000 χρόνια. Μόνο 3 σκελετοί δεν παρουσίαζαν σημάδια τερηδόνας, ενώ στους υπόλοιπους σκελετούς τα περισσότερα δόντια είχαν μεγάλες τρύπες.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, πολλοί από τους προϊστορικούς κατοίκους της σπηλιάς πρέπει να υπέφεραν από φρικτούς πόνους όταν η τερηδόνα έφτανε στη ρίζα του δοντιού και προκαλούσε απόστημα στο κόκαλο. Το οστό της σιαγόνας τελικά τρυπά και το απόστημα αποστραγγίζεται στους γύρω ιστούς, όμως ο πόνος παραμένει μέχρι το νεύρο του δοντιού να νεκρωθεί εντελώς.
Τα ευρήματα, τα οποία παρουσιάζονται στην αμερικανική επιθεώρηση PNAS, είναι σχετικά ασυνήθιστα στο χώρο της Παλαιοανθρωπολογίας, γιατί η τερηδόνα είναι πολύ σπάνια σε σκελετούς ηλικίας μερικών δεκάδων χιλιάδων ετών. Πολλοί επιστήμονες πίστευαν ότι οι ανθρώπινες σιαγόνες έμειναν υγιείς μέχρι την ανακάλυψη της γεωργίας πριν από περίπου 10.000 χρόνια, οπότε το άμυλο έγινε η κύρια πηγή τροφής.
Οι σκελετοί από το Μαρόκο ανήκουν σε κυνηγούς-τροφοσυλλέκτες που έζησαν πολύ πριν φτάσει στην Ευρώπη η τεχνολογία της γεωργίας. Αυτό που τους προκάλεσε την τερηδόνα ήταν πιθανόν τα γλυκά βελανίδια που κατανάλωναν σε μεγάλες ποσότητες, μαζί με σαλιγκάρια, φιστίκια και κουκουναρόσπορο.
Τα βελανίδια, εκτιμούν οι ερευνητές, μάλλον μαγειρεύονταν, οπότε μετατρέπονταν σε έναν κολλώδη χυλό που έμενε πάνω στα δόντια και επέτρεπε την ανάπτυξη μικροβίων.
