Πώς μπορούμε να προστατευτούμε από την ακτινοβολία: Συνέδριο των Φυσικών Ιατρών

Τα θέματα του Συνεδρίου αφορούν:

• Νέες τεχνικές και μέθοδοι Ακτινοθεραπείας, συμπεριλαμβανομένης της θεραπείας πρωτονίων και των εξελίξεων στην ανάπτυξη λογισμικών και ηλεκτρονικών υπολογιστών και ρομποτικής, αλλά και των εξελίξεων στην αστροναυτική και στρατιωτική τεχνολογία που συνδράμουν στη σύγχρονη και εξελιγμένη ακτινοθεραπεία.

• Νέες τεχνικές και μέθοδοι διάγνωσης και θεραπείας στην Ακτινολογία και Πυρηνική Ιατρική, όπως οι πολυτομικοί αξονικοί τομογράφοι, το PET-CT, το PET-MRI και άλλα υβριδικά μηχανήματα, αλλά και τα νέου θεραπευτικά ραδιοφάρμακα

• Νέες κατευθυντήριες οδηγίες για προστασία ασθενών και προσωπικού από τις ακτινοβολίες (ακτίνες Χ, ηλεκτρομαγνητικά κύματα, ακτινοβολία από κινητά τηλέφωνα)

Στο Συνέδριο έχουν επίσημη συμμετοχή οι μεγαλύτερες επιστημονικές ενώσεις του χώρου (International Atomic Energy Agency – ΙΑΕΑ-, European Federation of Medical Physicists – EFOMP-, International Organization of Medical Physics – IOMP, International Committee of Radiation Protection – ICRP-, American Association of Medical Physicists – AAPM- κλπ), ενώ στις εργασίες του θα συμμετάσχουν πάνω από 500 επιστήμονες από όλο τον κόσμο.

Τέλος, θα έχουμε την τιμή να φιλοξενήσουμε 70 διακεκριμένους επιστήμονες (όπως ο Prof. T. Beyer, συν-εφευρέτης του PET-CT) ως προσκεκλημένους ομιλητές, οι οποίοι θα παρουσιάσουν τις σύγχρονες τάσεις στους τομείς της διάγνωσης και της θεραπείας.

Η ειδικότητα της Ιατρικής Φυσικής (Medical Physics) είναι μία διεθνώς αναγνωρισμένη ειδικότητα που σκοπό έχει την ασφαλή χρήση των ιοντιζουσών και μη-ιοντιζουσών ακτινοβολιών.

Στον τομέα της παροχής υπηρεσιών υγείας, ο Φυσικός Ιατρικής – Ακτινοφυσικός είναι νομικά και επιστημονικά υπεύθυνος για την ορθή εφαρμογή των ακτινοβολιών στην διάγνωση και θεραπεία καθώς και για την ακτινοπροστασία του προσωπικού των νοσοκομείων, των ασθενών και του γενικού πληθυσμού.

Το κλινικό έργο του Ακτινοφυσικού εστιάζεται στους συνεχείς ελέγχους καλής και ασφαλούς λειτουργίας των μηχανημάτων που ενέχουν ακτινοβολία, είναι υπεύθυνος για την δοσιμετρία (μέτρηση δόσης ακτινοβολίας) τόσο των καρκινοπαθών που λαμβάνουν Ακτινοθεραπεία όσο και των ασθενών που μετέχουν σε οιαδήποτε διαγνωστική πράξη Ακτινολογίας και Πυρηνικής Ιατρικής, είναι υπεύθυνος για την βελτιστοποίηση των ιατρικών εκθέσεων από πλευράς ποιότητας και ακτινοπροστασίας και τέλος συμμετέχει στην ανάπτυξη και εφαρμογή νέων πρωτοκόλλων διάγνωσης και θεραπείας.

Στο νοσοκομειακό έργο του Ακτινοφυσικού εντάσσονται οι διαδικασίες προμήθειας, εγκατάστασης και παραλαβής νέου τεχνοϊατρικού εξοπλισμού ακτινοβολιών, η συνεχής εκπαίδευση του ιατρικού και λοιπού προσωπικού σε θέματα ακτινοπροστασίας καθώς και η διαχείριση ραδιενεργών υλικών.
Εκτός της καθημερινής κλινικής πράξης, σημαντικός είναι ο ρόλος των Ακτινοφυσικών στην ανάπτυξη νέων τεχνολογιών που έχουν ιατρικές εφαρμογές. Αξονικοί και Μαγνητικοί Τομογράφοι, Γραμμικοί Επιταχυντές, Μονάδες Βραχυθεραπείας, Κάμερες Πυρηνικής Ιατρικής κ.α., έχουν αναπτυχθεί από Ακτινοφυσικούς.
Για τον ρόλο τους και την συμβολή τους στην έρευνα και τεχνολογία πολλοί Ακτινοφυσικοί έχουν τιμηθεί με βραβείο Νόμπελ και τρεις εξ αυτών με βραβείο Νόμπελ Ιατρικής!

Πολλοί ασθενείς, που υποβάλλονται σε κάποια διαγνωστική ή θεραπευτική διαδικασία σε τμήματα Ακτινολογίας, Πυρηνικής Ιατρικής ή Ακτινοθεραπείας, αναφέρουν οι επικεφαλής της Ένωσης, εμφανίζονται προβληματισμένοι σχετικά με τους κινδύνους από την έκθεσή τους σε ακτινοβολία και την πιθανότητα η ακτινοβολία αυτή να βλάψει τα συγγενικά τους πρόσωπα όταν αυτοί επιστρέψουν σπίτι τους. Συχνά, συγχέουν την ακτινοβολία Χ με την ραδιενέργεια και θεωρούν λανθασμένα ότι η τεχνητή ακτινοβολία είναι περισσότερο επικίνδυνη από ίσης ποσότητας φυσική ακτινοβολία. Οι επαγγελματίες υγείας οφείλουν να δώσουν μία λογική και κατανοητή απάντηση στα ερωτήματα αυτά των ασθενών, ερμηνεύοντας τα επιστημονικά δεδομένα σχετικά με την ασφάλεια των ακτίνων Χ και τονίζοντας την σημασία του περιορισμού των δόσεων για την μείωση του κινδύνου.

Ποιες είναι η βασικές οδηγίες για την προστασία από την ιοντίζουσα ακτινοβολία;

Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι όλοι οι άνθρωποι εκτιθέμεθα καθημερινά σε ακτινοβολία την οποία απορροφούν οι ιστοί του σώματος. Αυτή κατανέμεται σε δύο κατηγορίες:

• Στη φυσική ακτινοβολία (υπεριώδης ακτινοβολία του ήλιου, κοσμική ακτινοβολία από τα άστρα, ακτινοβολία από την Γη, ακτινοβολία τροφών, κ.λ.π.). Λόγω του φυσικού ραδιενεργού περιβάλλοντος στο οποίο ζούμε, λαμβάνουμε κάθε δύο ημέρες ισοδύναμη δόση ακτινοβολίας μίας ακτινογραφίας θώρακος!

• Στην τεχνητή ακτινοβολία (κινητή τηλεφωνία, κεραίες, φούρνοι μικροκυμάτων, ασύρματα δίκτυα, δίκτυα μεταφοράς, διανομής και παροχής ηλεκτρικής ενέργειας, γεννήτριες ηλεκτρικού ρεύματος, ραντάρ, υπολογιστές, ιατρική έκθεση).

Ακτινοβολία από μαγνητική τομογραφία και υπερήχους
Οι εξετάσεις αυτές δεν έχουν βλαβερή ιοντίζουσα ακτινοβολία σε αντίθεση με την ακτινογραφία, τη μαστογραφία και την αξονική τομογραφία.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι στην υγεία οι σχετικοί με τα κινητά τηλέφωνα και τους σταθμούς βάσης κινητής τηλεφωνίας;
Καταρχήν οι έρευνες για τα RF πεδία έχουν πλέον επικεντρωθεί στις εκπομπές από τα κινητά τηλέφωνα, μιας και η έκθεση σε αυτά τα πεδία είναι κατά 1000 φορές μεγαλύτερη απ' ότι από τους σταθμούς βάσης. Οι τελευταίες έρευνες επικεντρώνονται στον καρκίνο, η άλλες επιδράσεις στην υγεία, ηλεκτρομαγνητικές παρεμβολές, αυτοκινητικά δυστυχήματα, κ.α. Όσον αφορά στην υγεία, μέχρι σήμερα δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η έκθεση σε πεδία ραδιοσυχνοτήτων αυξάνουν τον κίνδυνο για καρκίνο ή για οποιαδήποτε άλλη νόσο.

Πώς πρέπει να χρησιμοποιούμε το κινητό μας για να παίρνουμε τη λιγότερη δυνατή ακτινοβολία;
Τα κινητά τηλέφωνα εκπέμπουν ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Η συνολική ισχύς της ακτινοβολίας που εκπέμπεται είναι σχετικά μικρή. Δεν ακτινοβολούν το ίδιο όλα τα είδη συσκευών λόγω των σημαντικών διαφορών που παρουσιάζουν μεταξύ τους ως προς τη κατασκευή. Όσο αυξάνουμε την απόσταση του κινητού από το σώμα μας τόσο μειώνεται η ακτινοβολία που λαμβάνουμε. Αυτό σημαίνει ότι αν χρησιμοποιούμε Bluetooth ή ακουστικά τότε μειώνεται συγκριτικά η ακτινοβόληση της κεφαλής. Αν βέβαια το τηλέφωνο είναι κοντά στο σώμα μας τότε απλά ακτινοβολούμε το σημείο εκείνο που το τηλέφωνο ακουμπά το σώμα μας. Άρα συμπερασματικά θα πρέπει να χρησιμοποιούμε είτε hands free είτε bluetooth, να το φορτίζουμε μακριά μας και όχι δίπλα στο κρεβάτι μας. Να αποφεύγουμε να το δίνουμε στα μικρά παιδιά να «παίζουν».

Φούρνοι μικροκυμάτων; Έχουν ακτινοβολία;
Η νέα τεχνολογία που εφαρμόζεται για την κατασκευή των φούρνων μικροκυμάτων είναι τέτοια που οι διαρροές της ακτινοβολίας έχουν ελαχιστοποιηθεί ή ακόμη εξαλειφθεί εντελώς. Ακτινοβολία ωστόσο μπορεί πάντοτε να «ξεφύγει» από ελαττωματικές πόρτες, ακόμη και από το προστατευτικό τζάμι των συσκευών. Γι αυτό θα πρέπει ο φούρνος μικροκυμάτων να είναι αναγνωρισμένου κατασκευαστή και να μην στεκόμαστε κοντά όταν αυτός λειτουργεί. Αν υπάρχει υποψία ότι η πόρτα δεν κλείνει καλά τότε δεν χρησιμοποιούμε το φούρνο.

Ποιος είναι ο ρόλος του ακτινοφυσικού-φυσικού ιατρικής
Οι ακτινοφυσικοί είναι οι μόνοι σε θέση να σας ενημερώσουν για την ορθή και ασφαλή χρήση όλων αυτών των νέων τεχνολογιών, για τα πιθανά προβλήματα, να σας συμβουλεύσουν και να ξεδιαλύνουν όλους αυτούς τους φόβους οι οποίοι πιέζουν τους πολίτες. Αναζητείστε τον στο πλησιέστερο Νοσοκομείο ή στην Ένωση Φυσικών Ιατρικής Ελλάδας – ΕΦΙΕ (ιστοσελίδα: www.efie.gr)