Ποιες περιοχές κινδυνεύουν από λεπτοσπείρωση - Θερμοκρασία και υγρασία ευνοούν τη λοίμωξη

Η λεπτοσπείρωση είναι μια μικροβιακή λοίμωξη η οποία προσβάλλει τόσο τον άνθρωπο όσο και τα ζώα. Προκαλείται από το βακτήριο λεπτόσπειρα (Leptospira) και είναι δυνητικά θανατηφόρος. Έχει συνδεθεί με τα τρωκτικά, όμως και άλλα ζώα, οικόσιτα, είναι συχνοί φορείς.

Η λεπτοσπείρωση επηρεάζεται από τον καιρό. Αυτό συμβαίνει επειδή το μολυσματικό αίτιο επιζεί στο περιβάλλον, όταν υπάρχουν ευνοϊκές συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας. Το υγρό περιβάλλον και η παρουσία οργανικών υλικών συντελούν στην παρατεταμένη επιβίωση του μικροβίου.

Για την καλύτερη κατανόησης της επιδημιολογίας της λεπτοσπείρωσης, ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) εξετάζει μετεωρολογικά δεδομένα σε αντιπαραβολή με το νόσημα. Δηλαδή, για να διαπιστωθεί πώς η θερμοκρασία, η βροχόπτωση, η σχετική υγρασία και η γεωγραφική περιοχή επηρεάζουν την εμφάνιση του νοσήματος.

Σύμφωνα με τη μελέτη του ΕΟΔΥ που είναι σε εξέλιξη, τη μεγαλύτερη συχνότητα παρουσιάζουν τα κρούσματα λεπτοσπείρωσης κατά σειρά στα Ιόνια Νησιά, τη Θεσσαλία, τη Δυτική Ελλάδα, τη Στερεά Ελλάδα και την Ανατολική Μακεδονία-Θράκη. Ακουλουθούν Κεντρική Μακεδονία, Βόρειο Αιγαίο, Ήπειρος, Πελοπόννησος, Κρήτη, Δυτική Μακεδονία. Τα λιγότερα κρούσματα παρουσιάζονται στην Αττική και το Νότιο Αιγαίο.

Διαπιστώθηκε πως η γεωγραφική περιοχή έχει τη σημαντικότερη επίδραση στην πιθανότητα εμφάνισης κρούσματος. Σε κάποιες περιοχές υπάρχει ακόμα και περισσότερο από 10 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης της νόσου σε σχέση με άλλες.

Επίσης, κάθε επιπλέον mm στάθμης βροχής τον τρέχοντα μήνα αυξάνει τον λόγο πιθανοτήτων εμφάνισης κρούσματος, ενώ κάθε αύξηση κατά 1 °C της μέσης θερμοκρασίας του προηγούμενου μήνα συνοδεύεται από αύξηση 1,11 φορές του λόγου πιθανοτήτων εμφάνισης κρούσματος. Ο Νοέμβριος ήταν ο μήνας με τις λιγότερες πιθανότητες να εμφανιστεί κρούσμα.

Συμπτώματα

Η κλινική εικόνα της λεπτοσπείρωσης χαρακτηρίζεται από πυρετό, κεφαλαλγία, ρίγος, μυαλγίες, ένεση επιπεφυκότων και, λιγότερο συχνά, μηνιγγίτιδα, εξάνθημα, ίκτερο ή νεφρική ανεπάρκεια. Τα συμπτώματα της λεπτοσπείρωσης μπορεί να εκδηλωθούν από 2 ημέρες έως και 30 ημέρες (συνήθως 5-14 ημέρες) μετά την έκθεση στην Leptospira.

Ο ΕΟΔΥ τονίζει πως σε περίπτωση έκθεσης είναι σημαντικό «να παρακολουθείτε την υγεία
σας μέχρι και για ένα μήνα μετά. Αν αναπτύξετε οποιοδήποτε από τα παραπάνω συμπτώματα επικοινωνήστε άμεσα με τον ιατρό σας».

Πώς μπορώ να προφυλαχθώ;

• Χρησιμοποιείτε κατάλληλα μέσα προστασίας κατά τη διάρκεια γεωργοκτηνοτροφικών εργασιών ή παραμονής σε πλημμυρισμένες περιοχές (γαλότσες, αδιάβροχα γάντια, αδιάβροχος ρουχισμός κλπ.). Αν χρησιμοποιείτε νερό υπό πίεση για καθαρισμό χώρων, συστήνεται επιπλέον η χρήση μάσκας αναπνευστικής προστασίας FFP2 ή Ν95 και προστατευτικής ασπίδας προσώπου για να μην έρχεστε σε επαφή με τυχόν σταγονίδια που εκτινάσσονται.
• Καλύψτε ανοιχτές πληγές με αδιάβροχους επιδέσμους ή επιθέματα κατά τις υπαίθριες εργασίες. Πλύνετε τα χέρια σας και καθαρίστε τις πληγές (κατά προτίμηση με σαπούνι ή αλκοολούχο αντισηπτικό) μετά από επαφή με ούρα, ζώα, χώμα ή στάσιμα νερά.
• Αποφύγετε την επαφή με νερά πλημμύρας και μην καταναλώνετε υγρά ή τρόφιμα που έχουν έρθει σε επαφή με νερά πλημμύρας.
• Αποφύγετε την κολύμβηση, την κατάποση ή τη βύθιση του κεφαλιού σε δυνητικά μολυσμένο γλυκό νερό (ποτάμια, λίμνες, στάσιμο νερό, πλημμυρισμένες εκτάσεις).
• Πλένετε πολύ καλά φρούτα και λαχανικά που είχαν επαφή με χώμα και τρώγονται ωμά. Μην τα καταναλώνετε κατευθείαν από το χωράφι.
• Διατηρείτε υγρά και τρόφιμα σε κλειστούς περιέκτες (δοχεία, καλάθια με καπάκι ή άλλα κλειστά συστήματα) όταν βρίσκονται σε υπαίθριο χώρο. Μην καταναλώνετε υγρά ή τρόφιμα που μπορεί να έχουν εκτεθεί σε τρωκτικά.
• Απομακρύνετε τα απορρίμματα και τυχόν υπολείμματα τροφών και νερού γύρω από το σπίτι σας έτσι ώστε να μην προσελκύουν τρωκτικά.
• Κρατήστε τους πληθυσμούς τρωκτικών (αρουραίους και ποντίκια) υπό έλεγχο εφαρμόζοντας συστηματικά μυοκτονίες.
• Περιφράξτε και διατηρήστε με ασφάλεια αποθηκευμένα τρόφιμα, ζωοτροφές ή αγροτικά προϊόντα ώστε να μην έχουν πρόσβαση τρωκτικά.
• Εμβολιάζετε προληπτικά τα κατοικίδιά σας έναντι της λεπτοσπείρωσης σύμφωνα με τις οδηγίες του κτηνιάτρου.