ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

Σύνδρομο της Ιερουσαλήμ: Η απίστευτη ψυχική πάθηση σε κάποιους επισκέπτες της “ιερής πόλης”

Μιχάλης Θερμόπουλος

Πριν λίγες μέρες ένας άνδρας έσπασε δύο ρωμαϊκά αγάλματα του δεύτερου αιώνα στο Μουσείο του Ισραήλ.

Σύνδρομο της Ιερουσαλήμ: Η απίστευτη ψυχική πάθηση σε κάποιους επισκέπτες της “ιερής πόλης”
Bigstock

Σύμφωνα με τα όσα ισχυρίζονται οι δικηγόροι του, έπασχε από το “Σύνδρομο της Ιερουσαλήμ”.

Ο 40χρονος τουρίστας από τις ΗΠΑ συνελήφθη μετά την φερόμενη καταστροφή δύο αγαλμάτων, μεταξύ των οποίων και ενός της θεάς Αθηνάς. Μετά την ανάκριση, η ισραηλινή αστυνομία είπε ότι ο άνδρας έσπασε τα αγάλματα καθώς ήταν “ειδωλολατρικά και αντίθετα με την Torah”, ενώ οι δικηγόροι υπεράσπισης λένε ότι ο άνδρας έπασχε από το σύνδρομο της Ιερουσαλήμ τη στιγμή του συμβάντος.

Τι είναι το Σύνδρομο της Ιερουσαλήμ

Το σύνδρομο της Ιερουσαλήμ αναφέρεται σε ένα σύνολο ψυχωτικών συμπτωμάτων με θέμα τη θρησκεία, το οποίο βιώνουν κάποιοι άνθρωποι όταν επισκέπτονται την Ιερουσαλήμ.

Αν και δεν είναι αναγνωρισμένη πάθηση στο Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM), αρκετοί ασθενείς έχουν παρουσιάσει συμπτώματα που συνηγορούν ότι υπάρχει πράγματι μια ειδική ψυχική νόσος που συνδέεται με την Ιερουσαλήμ. Αυτό αναφέρει και το Kfar Shaul Mental Health Center, που ειδικεύεται στην θεραπεία και έρευνα της πάθησης. Μεταξύ 1980 και 1993, 1.200 τουρίστες παραπέμφθηκαν στο εν λόγω νοσοκομείο ψυχικών νοσημάτων όπου και διαγνώστηκαν με το σύνδρομο της Ιερουσαλήμ.

Το σύνδρομο της Ιερουσαλήμ περιλαμβάνει μια σειρά από συμπτώματα και συμπεριφορές, που τεκμηριώθηκαν σε μια ανασκόπηση το 2018. Συνήθως (αν και όχι σε όλες τις περιπτώσεις), οι ασθενείς έχουν προηγούμενη ψυχιατρική πάθηση, όπως συνέβη για έναν άλλον Αμερικανό τουρίστα, που άρχισε να ταυτίζεται με τη βιβλική φιγούρα Σαμψών.

“Τελικά, τον κυρίευσε ο εξαναγκασμός να έρθει στο Ισραήλ για να μετακινήσει έναν από τους γιγάντιους πέτρινους ογκόλιθους που σχημάτιζαν το Δυτικό Τείχος, το οποίο, κατά τη γνώμη του, δεν ήταν στη σωστή θέση. Φτάνοντας στο Δυτικό Τείχος, προσπάθησε να μετακινήσει μια από τις πέτρες. Οι ενέργειές του προκάλεσαν τρομερή αναταραχή, με αποκορύφωμα την επέμβαση της αστυνομίας και την εισαγωγή του στο Κέντρου Ψυχικής Υγείας του Kfar Shaul”, ανέφεραν οι γιατροί στην τότε έκθεσή τους.

Μάλιστα, εκείνος ο ασθενής, έσπασε ένα παράθυρο και έφυγε μέσα από την κλινική, επιστρέφοντας μόνο αφότου μια νοσοκόμα τον βρήκε σε μια στάση λεωφορείου και του είπε ότι “τους έπεισε πως είχε πράγματι τα προσόντα του Σαμψών”! Μετά από μια αγωγή με αντιψυχωσικά φάρμακα, ο άνδρας μπόρεσε να επιστρέψει στο σπίτι.

Το σύνδρομο της Ιερουσαλήμ έχει πάντα μια θρησκευτική πτυχή

Περιστασιακά, παρατηρείται μεταξύ μελών κάποιας θρησκευτικής ομάδας, αλλά σε μεγάλο βαθμό συμβαίνει σε άτομα που καταφτάνουν στην πόλη μόνοι τους , ή απλά με την οικογένειά τους.

Στην πιο περίεργη μορφή του συνδρόμου, επισκέπτες χωρίς προηγούμενη ψυχιατρική πάθηση φτάνουν στην Ιερουσαλήμ (ή αλλού στο Ισραήλ) και παθαίνουν ψυχωτικό επεισόδιο, προτού αναρρώσουν χωρίς καμία αγωγή και επιστρέψουν στο σπίτι τους και στη συνήθη ζωή τους.

Σε αυτήν την εκδοχή, οι θρησκευόμενοι ασθενείς συνήθως προσπαθούν να ξεφύγουν από την ομάδα ή την οικογένειά τους, να αναπτύξουν μια εμμονή με τον καθαρισμό και να κατασκευάσουν τα δικά τους ρούχα, “συχνά με τη βοήθεια κλινοσκεπασμάτων ξενοδοχείου φτιάχνουν κάτι σαν τήβεννο μέχρι με τον αστράγαλο, που είναι πάντα λευκή”.

Το να φωνάζουν και να τραγουδούν θρησκευτικά κείμενα είναι σύνηθες φαινόμενο, καθώς και το να επισκέπτονται έναν ιερό τόπο και να εκφωνούν κήρυγμα. Σε αυτόν τον τύπο του συνδρόμου, όπως αναγνωρίστηκε σε 42 ασθενείς μεταξύ 1980 και 1993, οι παραισθήσεις είναι σπάνιες και τα άτομα τείνουν να θυμούνται τη δική τους ταυτότητα αντί να πιστεύουν ότι είναι θρησκευτικά πρόσωπα. Η θεραπεία αυτού του είδους του Συνδρόμου της Ιερουσαλήμ σταδιακά αποστασιοποιεί τον ασθενή από την Ιερουσαλήμ και τον επιστρέφει στην οικογένειά του.

Δυστυχώς, κάποιοι με το Σύνδρομο της Ιερουσαλήμ είναι συχνά απρόθυμοι (ή ντρέπονται πολύ) να μιλήσουν για το επεισόδιό τους, μόλις συνέρχονται από αυτό. Παρόλα αυτά, οι γιατροί που ασχολούνται με τη θεραπεία της πάθησης έχουν μια θεωρία:

Όσοι υποκύπτουν στον τύπο ΙΙΙ του συνδρόμου της Ιερουσαλήμ δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα της Ιερουσαλήμ σήμερα. Εμφανίζεται ένα χάσμα μεταξύ της υποσυνείδητης ιδεαλιστικής τους εικόνας για την Ιερουσαλήμ και την πόλη όπως φαίνεται στην πραγματικότητα. Θα μπορούσε κανείς να δει την ψυχωτική τους κατάσταση και, ειδικότερα, την ανάγκη να κηρύξουν το παγκόσμιο τους μήνυμα ως μια προσπάθεια να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ αυτών των δύο αναπαραστάσεων της Ιερουσαλήμ στο μυαλό τους”.

Η σχετική έκθεση δημοσιεύθηκε στο British Journal of Psychiatry.