Δασοθεραπεία: Τα οφέλη της επαφής με τη φύση που σε κάποιες χώρες συνταγογραφείται

Ερευνητές στο Ινστιτούτο Max Planck για την Ανθρώπινη Ανάπτυξη (MPIB) και το Πανεπιστημιακό Ιατρικό Κέντρο Hamburg-Eppendorf (UKE) απέδειξαν σε πρόσφατη πιλοτική μελέτη ότι η εικονική δασοθεραπεία μπορεί να βελτιώσει την συναισθηματική ευεξία, ειδικά αν το εικονικό φυσικό περιβάλλον απευθύνεται ταυτόχρονα σε πολλές αισθήσεις, όπως την ακοή, την όραση και την όσφρηση.

Οι ερευνητές ήθελαν να διαπιστώσουν εάν η δασοθεραπεία -η συνειδητή βύθιση του ατόμου στη φύση- μπορεί να είναι αποτελεσματική και όταν γίνεται εικονικά, και επικεντρώθηκαν στο εάν η θετική επίδραση είναι ισχυρότερη όταν απευθύνεται ταυτόχρονα σε πολλές αισθήσεις.

Για τη μελέτη δημιουργήθηκε ένα βίντεο υψηλής ποιότητας στο μεγαλύτερο δάσος της Ευρώπης, με αυθεντικούς ήχους και άρωμα αιθέριων ελαίων.

Οι συμμετέχοντες βίωσαν το εικονικό δάσος είτε ως πλήρη αισθητηριακή εμπειρία (με εικόνες, ήχο και άρωμα) είτε σε μορφή που χρησιμοποιήθηκαν δασικά ερεθίσματα που απευθύνονταν σε μόνο μία αίσθηση - οπτική, ακουστική ή οσφρητική.

Στις παραλλαγές που ενεργοποιήθηκε μόνο η ακοή ή η όσφρηση, οι συμμετέχοντες τοποθετήθηκαν σε ένα ουδέτερο εικονικό περιβάλλον για να ελαχιστοποιηθούν τα οπτικά ερεθίσματα και η επίδραση της τεχνολογίας.

Σημαντικά καλύτερα αποτελέσματα με συνδυασμό αισθήσεων

Πάνω από 130 συμμετέχοντες τέθηκαν αρχικά σε κατάσταση οξείας πίεσης με τη χρήση εικόνων που προκαλούσαν άγχος. Στη συνέχεια φόρεσαν γυαλιά εικονικής πραγματικότητας για να βιώσουν μία από τις τέσσερις παραλλαγές δασικής διέγερσης / δασοθεραπείας.

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι ο συνδυασμός και των τριών αισθητηριακών ερεθισμάτων οδήγησε σε σημαντικά μεγαλύτερη βελτίωση της διάθεσης και σε ισχυρότερο αίσθημα σύνδεσης με τη φύση σε σύγκριση με την παρουσίαση μεμονωμένων αισθητηριακών ερεθισμάτων.

Εκτός από τις θετικές επιδράσεις στη διάθεση, παρατηρήθηκαν επίσης βελτιώσεις στη λειτουργική μνήμη, τη γνωστική λειτουργία που μας επιτρέπει να αποθηκεύουμε, να επεξεργαζόμαστε και να ανακτούμε πληροφορίες βραχυπρόθεσμα.

«Μπορούμε ήδη να πούμε ότι οι ψηφιακές εμπειρίες της φύσης μπορούν σίγουρα να παράγουν ένα συναισθηματικό αποτέλεσμα - ακόμη και αν δεν αντικαθιστούν την πραγματική φύση», αναφέρει η Leonie Ascone, κύρια συγγραφέας της μελέτης και ερευνήτρια στη Νευρωνική Πλαστικότητα στο Πανεπιστημιακό Ιατρικό Κέντρο Hamburg-Eppendorf .

Δυνατότητες για κλινικές, αίθουσες αναμονής και αστικούς χώρους

Η Simone Kühn, επικεφαλής της μελέτης και διευθύντρια του Κέντρου Περιβαλλοντικής Νευροεπιστήμης στο Ινστιτούτο Max Planck για την Ανθρώπινη Ανάπτυξη, προσθέτει: «Ιδιαίτερα σε χώρους με περιορισμένη πρόσβαση στη φύση, όπως κλινικές, αίθουσες αναμονής ή αστικούς εσωτερικούς χώρους, οι πολυαισθητηριακές εφαρμογές εικονικής πραγματικότητας ή η στοχευμένη αναπαράσταση της φύσης θα μπορούσαν να υποστηρίξουν την ψυχική ευεξία. Οι εικόνες, οι ήχοι και τα αρώματα της φύσης προσφέρουν ένα μέχρι τώρα υποτιμημένο δυναμικό για τη βελτίωση της διάθεσης και της ψυχικής απόδοσης σε καθημερινές καταστάσεις».

Η Kühn διεξάγει εντατική έρευνα σχετικά με τις επιδράσεις του περιβάλλοντος στον ανθρώπινο εγκέφαλο και, σε άλλη μελέτη, σε συνεργασία με συναδέλφους της από πανεπιστήμια της Βιέννης, του Έξετερ και του Μπέρμιγχαμ, κατάφερε πρόσφατα να αποδείξει ότι μόνο με το να παρακολουθούν βίντεο με τη φύση, οι ασθενείς αντιλαμβάνονται τον σωματικό πόνο ως λιγότερο έντονο.

Τα ευρήματα δημοσιεύονται στην επιστημονική επιθεώρηση Journal of Environmental Psychology.