Όχι smartphone σε παιδί κάτω των 13 ετών, λέει νέα έρευνα

Καθώς τα smartphone γίνονται σχεδόν πανταχού παρόντα στη ζωή των παιδιών, πρόσφατα ευρήματα δείχνουν ότι η χρήση τους πριν από την ηλικία των 13 ετών μπορεί να αυξήσει σημαντικά τον κίνδυνο άγχους, κατάθλιψης και κακής συναισθηματικής ανάπτυξης.

Αυτό το άρθρο εξηγεί τι αποκαλύπτουν οι ερευνητές σχετικά με τις συνέπειες της πρώιμης έκθεσης στα smartphone στην ψυχική υγεία, ποιες ηλικιακές ομάδες είναι οι πιο ευάλωτες και τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να ελαχιστοποιήσουν τους κινδύνους.

Τι λένε οι τελευταίες έρευνες για τα smartphones και την ψυχική υγεία των παιδιών;

Νέα στοιχεία δείχνουν ότι τα παιδιά που αρχίζουν να χρησιμοποιούν smartphones πριν από την ηλικία των 13 ετών είναι πιο πιθανό να βιώσουν συναισθηματική δυσφορία, κοινωνική απόσυρση και συμπτώματα άγχους ή κατάθλιψης κατά την εφηβεία.

Η τελευταία μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε στο Journal of Human Development and Capabilities, ανέλυσε δεδομένα ψυχικής υγείας από περισσότερα από 23.000 παιδιά ηλικίας 9 έως 17 ετών.

Διαπίστωσε ότι η πρώιμη έκθεση σε smartphone -ειδικά πριν από την ηλικία των 13 ετών- συσχετίστηκε με:

• Υψηλότερα ποσοστά αυτοαναφερόμενων προβλημάτων ψυχικής υγείας μέχρι την ηλικία των 15 ετών
• Μεγαλύτερη επίπτωση στα κορίτσια, τα οποία εμφάνισαν αυξημένους κινδύνους κοινωνικού άγχους και δυσαρέσκειας για την εικόνα του σώματός τους
• Ισχυρότερες επιπτώσεις σε παιδιά που χρησιμοποιούσαν smartphone για Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης (ΜΚΔ) ή για περιήγηση χωρίς επίβλεψη

Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα smartphone δεν είναι «ψυχικά ασφαλή» για παιδιά προεφηβικής ηλικίας, προτρέποντας σε επανεκτίμηση των ιθυνόντων Δημόσιας Υγείας σχετικά με την πρόσβαση των παιδιών σε οθόνες.

Πώς επηρεάζουν τα smartphone τον εγκέφαλο και τη συναισθηματική ανάπτυξη ενός παιδιού;

Η πρώιμη και συχνή χρήση smartphone μπορεί να επηρεάσει βασικά στάδια της συναισθηματικής ρύθμισης, του σχηματισμού ταυτότητας και της διαπροσωπικής σύνδεσης: διαδικασίες που είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες κατά την ύστερη παιδική ηλικία και την πρώιμη εφηβεία.

Η χρήση smartphone επηρεάζει τις εγκεφαλικές οδούς που εμπλέκονται σε:

1. Συναισθηματική ρύθμιση (προμετωπιαίος φλοιός)
2. Επεξεργασία ανταμοιβής (ντοπαμινεργικά συστήματα)
3. Ύπνο και κιρκάδιο ρυθμό (έκθεση στο φως)
4. Αυτές οι διαταραχές μπορεί να οδηγήσουν σε:
5. Συναισθηματική αστάθεια ή δυσκολία στη διαχείριση του στρες
6. Διαταραχές ύπνου και κόπωση
7. Μειωμένες κοινωνικές δεξιότητες στον πραγματικό κόσμο
8. Μειωμένο εύρος προσοχής

Ποιοι κίνδυνοι ψυχικής υγείας συνδέονται με την πρώιμη χρήση smartphone;

Τα παιδιά που έρχονται σε επαφή με smartphone σε νεαρότερη ηλικία εμφανίζουν υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης διαταραχών διάθεσης, χαμηλής αυτοεκτίμησης και προβλημάτων συμπεριφοράς κατά την εφηβεία.

Οι βασικοί κίνδυνοι είναι:

1. Συμπτώματα άγχους (κοινωνική αποφυγή, καταιγιστικές σκέψεις, σωματική ένταση)
2. Καταθλιπτικές διαθέσεις (θλίψη, χαμηλό κίνητρο, αρνητική εικόνα εαυτού)
3. Διαταραχή ύπνου και κόπωση
4. Αυξημένη έκθεση σε διαδικτυακό εκφοβισμό ή σε επιβλαβές περιεχόμενο

Τα κορίτσια βρέθηκαν να επηρεάζονται ιδιαίτερα, με τους ερευνητές να υποδεικνύουν μια πιθανή σύνδεση μεταξύ της πρώιμης εμπλοκής στα ΜΚΔ και του αυξημένου κινδύνου καταθλιπτικών συμπτωμάτων.

Υπάρχει ασφαλής ηλικία για την εισαγωγή των παιδιών στα smartphone;

Οι ειδικοί προτείνουν ότι η αναβολή της χρήσης των smartphone τουλάχιστον μέχρι την ηλικία των 13 ετών -και ιδανικά ακόμα αργότερα- είναι ευεργετική για τη συναισθηματική ανθεκτικότητα και την ψυχική υγεία του παιδιού.

Αν και δεν υπάρχει καθολική «ασφαλής» ηλικία, οι οργανισμοί ψυχικής υγείας συνιστούν:

• Αποφυγή της μη επιβλεπόμενης πρόσβασης στα smartphone πριν από την ηλικία των 13 ετών
• Περιορισμός της χρήσης των ΜΚΔ μέχρι την ηλικία των 16 ετών ή μεγαλύτερη
• Ξεκινώντας με απλά, χωρίς σύνδεση στο διαδίκτυο κινητά τηλέφωνα, εάν η επικοινωνία με το παιδί είναι απαραίτητη
• Προτεραιότητα στην προσωπική κοινωνική αλληλεπίδραση και το παιχνίδι

Η γονική παρακολούθηση και η ανοιχτή επικοινωνία παίζουν κρίσιμο ρόλο στην ελαχιστοποίηση της βλάβης εάν τα smartphone εισαχθούν νωρίτερα.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς

Οι προληπτικές στρατηγικές περιλαμβάνουν τον καθορισμό σαφών ορίων και τη δημιουργία ενός υποστηρικτικού οικιακού περιβάλλοντος, που εξισορροπεί την «online και offline ζωή».

Χρήσιμες συμβουλές:

• Ορισμός ορίων χρόνου μπροστά σε οθόνη και ζώνες χωρίς τεχνολογία (π.χ., υπνοδωμάτια, ώρες γευμάτων)
• Ενθάρρυνση της σωματικής δραστηριότητας και της εκ του σύνεγγυς κοινωνικής διάδρασης
• Χρήση γονικού ελέγχου και φίλτρων περιεχομένου κατάλληλων για την ηλικία του παιδιού
• Τακτικές, ανοιχτές συζητήσεις σχετικά με τις ψηφιακές εμπειρίες και τη συναισθηματική ευεξία

Όταν προκύπτουν ανησυχίες, είναι απαραίτητη η έγκαιρη συμβουλή ενός παιδίατρου ή επαγγελματία ψυχικής υγείας.

Συχνές Ερωτήσεις

Αντιδρούν όλα τα παιδιά με τον ίδιο τρόπο στη χρήση smartphone σε πρώιμο στάδιο;

Όχι. Ενώ υπάρχουν τάσεις, οι ατομικές αντιδράσεις ποικίλλουν ανάλογα με την προσωπικότητα, το περιβάλλον και τα πρότυπα χρήσης. Μερικά παιδιά είναι πιο ευάλωτα σε αρνητικές επιπτώσεις από άλλα.

Τι γίνεται με τη χρήση smartphone σε εκπαιδευτικό επίπεδο; Ενέχει και αυτό κινδύνους;

Η εκπαιδευτική χρήση υπό την επίβλεψη ενηλίκων τείνει να ενέχει λιγότερους κινδύνους. Τα προβλήματα γενικά προκύπτουν από την μη επιβλεπόμενη πρόσβαση σε ΜΚΔ, παιχνίδια ή περιήγηση στο διαδίκτυο.

Μπορεί η χρήση smartphone να προκαλέσει μόνιμη εγκεφαλική βλάβη στα παιδιά;

Δεν υπάρχουν ενδείξεις μόνιμης εγκεφαλικής βλάβης, αλλά η πρώιμη έκθεση μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη του εγκεφάλου, ιδιαίτερα σε τομείς που σχετίζονται με την προσοχή, τον συναισθηματικό έλεγχο και τον ύπνο.

Είναι τα ΜΚΔ το κύριο πρόβλημα ή τα smartphones γενικότερα;

Τα ΜΚΔ αποτελούν βασικό παράγοντα αρνητικών επιπτώσεων, αλλά η υπερβολική χρήση smartphone γενικότερα μπορεί να επηρεάσει την ψυχική υγεία.

Πρέπει τα σχολεία να απαγορεύσουν τα smartphones;

Ορισμένα σχολεία περιορίζουν τη χρήση smartphone κατά τις σχολικές ώρες για να βελτιώσουν την εστίαση και την συναισθηματική ευεξία. Η αποτελεσματικότητα αυτών των πολιτικών εξαρτάται από τον τρόπο με τον οποίο εφαρμόζονται και υποστηρίζονται στο σπίτι.

Συμπέρασμα

Τα ευρήματα από πρόσφατη μελέτη χρησιμεύουν ως ισχυρή προειδοποίηση: η χρήση smartphone πριν από την ηλικία των 13 ετών θέτει σε σημαντικό κίνδυνο την ψυχική υγεία των παιδιών. Από τη διαταραγμένη συναισθηματική ανάπτυξη έως την αύξηση των ποσοστών άγχους και κατάθλιψης, το ψυχικό φορτίο της πρώιμης ψηφιακής έκθεσης απαγορεύεται να υποτιμηθεί.

Οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει τώρα να θέσουν σοβαρά ερωτήματα σχετικά με το πώς να προστατεύσουν τα παιδιά στην ψηφιακή εποχή. Η καθυστέρηση της πρόσβασης σε smartphone, ο ανοιχτός διάλογος και η ιεράρχηση της συναισθηματικής υποστήριξης μπορούν να βοηθήσουν στον μετριασμό της μακροπρόθεσμης βλάβης.

Πηγές:
cnn.com
tandfonline.com
cdc.gov
mayoclinic.org
commonsensemedia.org