Ιωδιοπενία: Πού οφείλεται και ποιες είναι οι επιπτώσεις
Η ιωδιοπενία είναι η ελλειμματική λήψη ιωδίου με τη διατροφή.
Το αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι τα άτομα να εμφανίζουν ψυχοδιανοητικά προβλήματα, σωματική καθυστέρηση με ταυτόχρονη διανοητική καθυστέρηση, βρογχοκήλη και απώλεια της μαθησιακής ικανότητας της τάξεως των 10-15 μονάδων IQ κάτω από αυτό που τους αναλογεί.
Σήμερα, στα περισσότερα προηγμένα κράτη με νόμο έχει αποφασισθεί να ιωδιώνεται ή το αλάτι ή το ψωμί, οπότε η νόσος ελέγχεται σε σημαντικό ποσοστό.
Εξακολουθούν όμως να υπάρχουν χώρες όπου το πρόβλημα είναι πολύ σοβαρό, με αποτέλεσμα να υπάρχουν 11 εκατ. ψυχοδιανοητικά και σωματικά καθυστερημένα άτομα με υποθυρεοειδισμό, 43 εκατ. με σημαντική διανοητική καθυστέρηση, 750 εκατ. με βρογχοκήλη και πάνω από 2 δισεκατομμύρια άτομα με απώλεια μαθησιακής ικανότητας της τάξης των 10-15 μονάδων IQ κάτω από αυτό που τους αναλογεί.
Τα νούμερα είναι τρομακτικά, ταυτόχρονα όμως αποτελούν ισχυρό ερέθισμα και κίνητρο για δράση, τόσο για τους επιστήμονες και τους ερευνητές, κυρίως ενδοκρινολόγους, όσο και για τους υπεύθυνους της πολιτικής υγείας αλλά, και το πιο σημαντικό, για την κοινωνική ευαισθησία όλων.
Οι βασικές διαταραχές του θυρεοειδή διαιρούνται σε δύο μεγάλες κατηγορίες:
-τις μορφολογικές και
-τις λειτουργικές
Στις πρώτες υπόκεινται οι ανατομικές διαταραχές, όπως η βρογχοκήλη (διόγκωση του θυρεοειδή αδένα), οι όζοι του θυρεοειδή (τοπικές διογκώσεις του αδένα) και τα νεοπλάσματα του θυρεοειδή (καλοήθη και κακοήθη).
Στις δεύτερες υπάγονται ο υποθυρεοειδισμός, ο υπερθυρεοειδισμός.
Ο υπερθυρεοειδισμός είναι μια λειτουργική διαταραχή του θυρεοειδή κατά την οποία αυτός υπερλειτουργεί, δηλαδή εργάζεται δυσανάλογα περισσότερο σε σχέση με τις ανάγκες του ατόμου.
Ο θυρεοειδής μπορεί μορφολογικά να είναι φυσιολογικός ή διογκωμένος.
Ο υπερθυρεοειδισμός δεν οφείλεται πάντοτε στην ίδια αιτία. Πολλές ασθένειες προκαλούν υπερθυρεοειδισμό, όπως επίσης και η χρήση διαφόρων φαρμάκων. Η πιο συχνή και σημαντική είναι η νόσος του Graves, η οποία οφείλεται σε αυτοάνοση διαταραχή.
Συμπτώματα, όπως αδυνάτισμα παρά την αυξημένη όρεξη και την πρόσληψη τροφής, αυξημένη αίσθηση ζέστης, εύκολη κόπωση, ατροφία μυών, νεύρα, αϋπνίες, ταχυκαρδία, τρεμούλες, διαταραχές περιόδου, δυσκολία στη σύλληψη στη γυναίκα, σεξουαλικά προβλήματα και στα δύο φύλα, διαταραχές του εντέρου είναι μερικά από τα συμπτώματα για τα οποία μπορεί να παραπονιέται ο άρρωστος.
Ένα 5% από τους ασθενείς παρουσιάζει σοβαρού βαθμού οφθαλμοπάθεια, η οποία επειδή σχετίζεται με τον θυρεοειδή ονομάζεται θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια. Σ' αυτή την περίπτωση τα μάτια είναι λαμπερά, αγριωπά και προτεταμένα.
Αναφορικά με την θεραπεία του υπερθυρεοειδισμού υπάρχουν τριών ειδών θεραπείες:
-αντιθυρεοειδικά φάρμακα
-εγχείριση
-χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου.
Και οι τρεις θεραπείες έχουν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά τους.
Στον υποθυρεοειδισμό έχουμε δύο μεγάλες κατηγορίες υπολειτουργίας του θυρεοειδή.
Πρώτον, όταν τα αίτια οφείλονται στον ίδιο τον θυρεοειδή. Η πιο συχνή αιτία αυτής της κατάστασης είναι η θυρεοειδίτιδα Hashimoto.
Δεύτερον, αίτια που οφείλονται στην υπόφυση ή στον υποθάλαμο.
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά κλινικά συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού είναι η κούραση. Οι υποθυρεοειδικοί είναι συνήθως νωθροί, νωχελικοί, εμφανίζουν υπνηλία και «βαριούνται να πάρουν τα πόδια τους». Δεν αντέχουν το κρύο. Παχαίνουν δυσανάλογα με το φαγητό που καταναλώνουν ή αντίθετα έχουν αδυναμία απώλειας βάρους. Παραπονούνται για δυσκοιλιότητα. Εμφανίζουν επίσης ένα γενικευμένο πρήξιμο, το οποίο οφείλεται σε διήθηση του δέρματος από μία ουσία που λέγεται βλεννοπολυζαχαρίτης. Αυτό το πρήξιμο προσβάλλει επίσης τη γλώσσα, τους βλεννογόνους, τη καρδιά κλπ., γι' αυτό και οι άρρωστοι έχουν χαρακτηριστικά βαριά φωνή και ροχαλίζουν.
Κάθε διόγκωση του θυρεοειδή καλείται βρογχοκήλη. Η βρογχοκήλη μπορεί να είναι απλή, δηλαδή ο θυρεοειδής να λειτουργεί κανονικά ή τοξική όταν ο θυρεοειδής υπερλειτουργεί.
Η έλλειψη ιωδίου είναι το σπουδαιότερο αίτιο της νόσου (ιωδοπενική βρογχοκήλη). Ο θυρεοειδής χρειάζεται γύρω στα 200 μg κάθε μέρα ιωδίου για να «δουλέψει» σωστά.
Η χώρα μας μέχρι πριν μερικές δεκαετίες ανήκε στις χώρες με έλλειψη ιωδίου. Μετά την εφαρμογή προγραμμάτων ιωδίωσης του αλατιού, το πρόβλημα ουσιαστικά έχει λυθεί.
Όσον αφορά στον καρκίνο, ο θυρεοειδής αδένας έχει τον καλύτερο και τον χειρότερο καρκίνο από πλευράς πρόγνωσης. Οι περισσότεροι θεραπεύονται οριστικά αν ο ασθενής αντιμετωπιστεί έγκαιρα και σωστά.
Διαβάστε επίσης:
