Οι ελεύθερες ρίζες δημιουργούνται από περιβαλλοντικούς παράγοντες αλλά και από τη φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού. Σε έναν βαθμό ο οργανισμός τις χρησιμοποιεί για την άμυνά του (π.χ. για να καταστρέψει κάποιο βακτηρίδιο).
Υπό κανονικές συνθήκες, ο οργανισμός διατηρεί αυτές τις ρίζες σε πολύ στενό έλεγχο και ισορροπία. Όταν η ισορροπία διαταράσσεται, προκαλείται οξειδωτικό στρες.
Το οξειδωτικό στρες επιταχύνει τη γήρανση του οργανισμού και μπορεί να προκαλέσει, να επιδεινώσει ή να επισπεύσει την εμφάνιση σοβαρών παθήσεων.
Τέτοιες είναι ο καρκίνος, η αθηροσκλήρωση, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, η αρθρίτιδα, η νόσος Αλτσχάιμερ, ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπογονιμότητα, η οστεοπόρωση, το βρογχικό άσθμα, η νεφροπάθεια και οι παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα.
Δείτε στις εικόνες που ακολουθούν ποιοι παράγοντες ευθύνονται για την επιτάχυνση του οξειδωτικού στρες και τη μείωση της αντιοξειδωτικής ικανότητας του οργανισμού: