ΥΓΕΙΑ

Πώς ο θύμος αδένας βοηθά το ανοσοποιητικό σύστημα

Μιχάλης Θερμόπουλος

Ο θύμος αδένας βρίσκεται ακριβώς πίσω από το πάνω μέρος του στήθους, ανάμεσα στις κορυφές των πνευμόνων και μπροστά και πάνω από την καρδιά.

Πώς ο θύμος αδένας βοηθά το ανοσοποιητικό σύστημα
Bigstock

Ο θύμος αδένας είναι απαραίτητος για ένα ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα, ώστε αυτό να καταπολεμά αποτελεσματικά τις ασθένειες.

Στα νεογέννητα, ο θύμος αδένας μπορεί να έχει μήκος 6 εκατοστά και να ζυγίζει 28 γραμμάρια, αλλά σταδιακά συρρικνώνεται από το πρώτο έτος της ζωής και μετά.

Στους περισσότερους ενήλικες, ο θύμος αδένας είναι ένας μικροσκοπικός αδένας που έχει αντικατασταθεί σε μεγάλο βαθμό από λίπος. Αλλά δεν ήταν πάντα έτσι.

Κατά την ανάπτυξη του εμβρύου, τη βρεφική και την πρώιμη παιδική ηλικία, ο θύμος αδένας είναι πολύ σημαντικός για το αναπτυσσόμενο ανοσοποιητικό σύστημα. Τότε είναι που παράγει έναν ειδικό τύπο ανοσοκυττάρων, τα γνωστά Τ-κύτταρα. Το όνομά τους, άλλωστε το παίρνουν από το αρχικό γράμμα της ονομασίας του στα αγγλικά: thymus gland.

Τα Τ-κύτταρα είναι απαραίτητα για την υγιή λειτουργία του ανοσοποιητικού, επειδή μπορούν να σκοτώσουν κύτταρα που έχουν μολυνθεί από βακτήρια ή ιούς. Επιτίθενται επίσης στα καρκινικά κύτταρα και βοηθούν στη ρύθμιση άλλων τμημάτων του ανοσοποιητικού συστήματος.

Είναι απαραίτητος ο θύμος αδένας;

Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση εξαρτάται από την ηλικία του ατόμου. Για το έμβρυο και το μικρό παιδί είναι πολύ σημαντικός αδένας, όπως αναφέρθηκε παραπάνω.

Αλλά υπάρχει αβεβαιότητα σχετικά με τον ρόλο του θύμου αδένα στους ενήλικες. Ένας λόγος είναι ότι με την πάροδο του χρόνου γίνεται ένα συρρικνωμένο κατάλοιπο του προηγούμενου εαυτού του, ζυγίζοντας ελάχιστα γραμμάρια και συρρικνώνεται σε μέγεθος 2-3 εκατοστών.

Επιπλέον, οι ενήλικες φαίνεται να τα καταφέρνουν μια χαρά χωρίς θύμο αδένα. Μπορεί να αφαιρεθεί ως μέρος της θεραπείας για ορισμένες ασθένειες, όπως για καρκινικούς ή καλοήθεις όγκους. Μαζί με τα φάρμακα, η αφαίρεση του θύμου (θυμεκτομή) μπορεί να είναι μέρος της θεραπείας για την μυασθένεια Gravis, μια αυτοάνοση νόσο που προκαλεί μυϊκή αδυναμία, πεσμένα βλέφαρα και διπλωπία. Ο θύμος αδένας φαίνεται να είναι πηγή μη φυσιολογικών κυττάρων του ανοσοποιητικού, που προκαλούν αυτή την ασθένεια.

thymos-adenas

Ο ρόλος του θύμου αδένα στην ενήλικη ζωή

Ολοένα και περισσότερα στοιχεία υποδηλώνουν ότι ο θύμος αδένας μπορεί να παίζει ρόλο στην υγεία του ανοσοποιητικού συστήματος και στη γενική υγεία των ενηλίκων, για πολύ περισσότερο από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως. Για παράδειγμα:

  • Ο θύμος αδένας συνεχίζει να παράγει Τ-κύτταρα μέχρι την ενηλικίωση, αν και με πιο αργό ρυθμό. Επιπλέον, οι νέες τεχνολογίες σάρωσης δείχνουν μικρότερη συρρίκνωση του οργάνου από ό,τι είχε αναφερθεί στο παρελθόν.
  • Παρόλο που η λειτουργία του θύμου αδένα μειώνεται με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να βοηθήσει τους ενήλικες να καταπολεμήσουν λοιμώξεις, όπως ο HIV και η COVID-19.
  • Μια μελέτη του 2023 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι άνθρωποι στους οποίους αφαιρέθηκε ο θύμος αδένας κατά την ενηλικίωση είχαν υψηλότερα ποσοστά καρκίνου, αυτοάνοσων νοσημάτων και θανάτου από άτομα που είχαν υποβληθεί σε άλλους τύπους χειρουργικής επέμβασης.

Μαζί με άλλες έρευνες, αυτό υποδηλώνει ότι μπορεί να έχουμε υποτιμήσει την λειτουργία και τη σημασία αυτού του αδένα στους ενήλικες.

Συμπερασματικά

Υπάρχουν πολλά που δεν γνωρίζουμε για τον θύμο αδένα, αλλά ένα πράγμα φαίνεται σίγουρο: οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν τη σημαντική συμβολή του στην λειτουργία του ανοσοποιητικού και στη γενική υγεία.

Μελλοντικές έρευνες μπορεί να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε τη σημασία αυτού του αδένα, ειδικά τον ρόλο του στους ενήλικες. Αλλά πολύ πριν συμβεί αυτό, ο θύμος αδένας αξίζει περισσότερης αναγνώρισης και... σεβασμού. Χωρίς τον θύμο αδένα, θα ήμασταν επιρρεπείς σε παιδικές λοιμώξεις και μικρότερη διάρκεια ζωής.

Μέχρι να μεγαλώσουμε αρκετά, αυτός ο αδένας έχει ήδη συμβάλει στη δημιουργία ενός ανοσοποιητικού συστήματος που λειτουργεί καλά και μας προστατεύει από απειλές για την υγεία σε όλη μας τη ζωή.