ΥΓΕΙΑ

Υψηλή χολερυθρίνη: Συμπτώματα, αίτια και αντιμετώπιση

Μιχάλης Θερμόπουλος

Εκτός από τα νεογέννητα μπορεί και οι ενήλικες να έχουν ανεβασμένα επίπεδα χολερυθρίνης, κάτι που προκαλεί κιτρίνισμα στα μάτια και το δέρμα.

Υψηλή χολερυθρίνη: Συμπτώματα, αίτια και αντιμετώπιση
Bigstock

Η χολερυθρίνη είναι μια κιτρινωπή ουσία που βρίσκεται στη χολή, ένα υγρό που παράγει το συκώτι για να βοηθήσει στην πέψη των τροφών. Παρασκευάζεται φυσικά, κυρίως όταν τα παλιά ερυθρά αιμοσφαίρια πεθαίνουν και διασπώνται. Η χολερυθρίνη μπορεί να είναι τοξική —ειδικά όταν τα επίπεδά σας είναι υψηλά για παρατεταμένο χρονικό διάστημα— επομένως το σώμα σας έχει διάφορους τρόπους να την απομακρύνει από το σώμα σας, όπως μέσω των κοπράνων, των ούρων και της χολής. Η υψηλή χολερυθρίνη είναι γνωστή ως υπερχολερυθριναιμία.

Εάν το συκώτι σας έχει υποστεί βλάβη και δεν μπορεί να απελευθερώσει σωστά τη χολερυθρίνη μέσω της χολής, η χολερυθρίνη μπορεί να διαρρεύσει στο αίμα. Εάν εισέλθει υπερβολική χολερυθρίνη στο αίμα, μπορεί να υπάρξουν αρνητικές παρενέργειες, συμπεριλαμβανομένου κιτρίνισμα του δέρματος και των ματιών που ονομάζεται ίκτερος.

Μια σχετική εξέταση αίματος θα δείξει στοιχεία για το πόση από αυτή την δυνητικά τοξική ουσία βρίσκεται στο αίμα σας. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για τον έλεγχο κάποιας υποκείμενης νόσου που προκαλεί τη διαρροή της χολερυθρίνης στο αίμα.

Χολερυθρίνη: Φυσιολογικές και υψηλές τιμές

Ένα φυσιολογικό, υγιές επίπεδο χολερυθρίνης στο αίμα σας είναι λιγότερο από 1 χιλιοστόγραμμο ανά δεκατόλιτρο (mg/dL). Υψηλή χολερυθρίνη θεωρείται μια τιμή πάνω από 1,2 mg/dL και απαιτεί γενικά ιατρική αξιολόγηση.

Η υψηλή χολερυθρίνη μπορεί να οδηγήσει σε ίκτερο, δηλαδή τον κιτρινωπό χρωματισμό του δέρματος και των ματιών. Ο ίκτερος είναι ένα από τα κύρια σημάδια της υψηλής ποσότητας χολερυθρίνης στο αίμα. Από τιμές 3 mg/dL και πάνω, το λευκό μέρος των ματιών σας γίνεται κίτρινο. Καθώς το επίπεδο χολερυθρίνης στο αίμα σας αυξάνεται περαιτέρω, το δέρμα αρχίζει επίσης να αλλάζει σε κιτρινωπό χρώμα.

Ο ίκτερος δεν είναι εγγενώς κακός. Από μόνος της, δεν είναι μια έκτακτη κατάσταση υγείας. Ωστόσο, μπορεί να είναι ένας ισχυρός δείκτης κάποιας υποκείμενης πάθησης που πρέπει να αντιμετωπιστεί.

Υψηλή χολερυθρίνη: Αίτια

Τα ακριβή αίτια θα τα ορίσει ο γιατρός σας μετά από σχετικές εξετάσεις που θα χρειαστεί να κάνετε. Υψηλές ποσότητες επιπέδων χολερυθρίνης στο σώμα σας μπορεί να προκύψουν λόγω ποικίλων καταστάσεων υγείας.

Ηπατίτιδα

Η ηπατίτιδα χαρακτηρίζεται από φλεγμονή του ήπατος, συνήθως λόγω ιού. Επειδή έχει φλεγμονή, το συκώτι ίσως να μην είναι σε θέση να απαλλαγεί σωστά από τη χολερυθρίνη. Ως αποτέλεσμα, τα επίπεδα χολερυθρίνης σας μπορεί να ανεβαίνουν και να πέφτουν εάν έχετε ηπατίτιδα.

Η ηπατίτιδα συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα. Όταν εμφανιστούν συμπτώματα -πέρα από τον ίκτερο από αυξημένη χολερυθρίνη- η ηπατίτιδα μπορεί να προκαλέσει πυρετό, κόπωση, απώλεια όρεξης, ναυτία, έμετο και κοιλιακό άλγος.

Κίρρωση

Κίρρωση είναι η ουλή του ηπατικού ιστού. Εμφανίζεται λόγω πολλών μακροχρόνιων καταστάσεων που βλάπτουν το ήπαρ, συμπεριλαμβανομένης της ηπατίτιδας. Όταν τα επίπεδα χολερυθρίνης παραμένουν υψηλά για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να είναι σημάδι σοβαρής ηπατικής νόσου, όπως η κίρρωση.

Ηπατική νόσος που σχετίζεται με το αλκοόλ

Η υπερβολική και μακροχρόνια κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε ηπατική βλάβη, συμπεριλαμβανομένης της ηπατίτιδας, της κίρρωσης και της λιπώδους νόσου του ήπατος. Επειδή έχει σοβαρή βλάβη, το συκώτι σας μπορεί να μην μπορεί να αδειάσει τη χολερυθρίνη, με αποτέλεσμα αυξημένα επίπεδα χολερυθρίνης στο αίμα.

Για παράδειγμα, για άτομα με ηπατίτιδα που προκαλείται από το αλκοόλ, τα επίπεδα χολερυθρίνης μπορεί να είναι μεγαλύτερα από 5 mg/dL.

Αιμολυτική αναιμία

Η αιμολυτική αναιμία είναι ένας τύπος αναιμίας που χαρακτηρίζεται από το γεγονός ότι τα ερυθρά αιμοσφαίρια διασπώνται πολύ γρήγορα, μια διαδικασία που ονομάζεται αιμόλυση. Τα ερυθρά αιμοσφαίρια είναι υπεύθυνα για την μεταφορά οξυγόνου σε όλο το σώμα σας. Η αυξημένη καταστροφή των ερυθρών αιμοσφαιρίων προκαλεί αύξηση των επιπέδων χολερυθρίνης.

Αυτό σημαίνει ότι η αιμολυτική αναιμία μπορεί να προκαλέσει ίκτερο, ζάλη και αδυναμία.

Πέτρες στη χολή

Οι χολόλιθοι είναι σκληρές μάζες που σχηματίζονται στη χοληδόχο κύστη, δηλαδή την “θήκη” που αποθηκεύεται η χολή. Οι πέτρες στη χολή μπορεί να μπλοκάρουν τους σωλήνες που αποστραγγίζουν τη χολή, κάτι που συνήθως οδηγεί σε συσσώρευση χολερυθρίνης στο αίμα.

Εκτός από τον ίκτερο, άλλα συμπτώματα των χολόλιθων περιλαμβάνουν πόνο, ναυτία, έμετο και πυρετό.

Σύνδρομο Gilbert

Το σύνδρομο Gilbert είναι μια κοινή και γενικά αβλαβής γενετική διαταραχή που επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο το συκώτι σας επεξεργάζεται τη χολερυθρίνη. Η πάθηση μπορεί να προκαλέσει ελαφρώς αυξημένο επίπεδο χολερυθρίνης, συνήθως κάτω από 2 mg/dL.

Τα άτομα με σύνδρομο Gilbert μπορεί να εμφανίσουν κόπωση. Μπορεί επίσης να αναπτύξουν ήπιο ίκτερο, ειδικά όταν:

  • Έχουν αυξημένη σωματική δραστηριότητα
  • Είναι στρεσαρισμένοι
  • Έχουν κάποια μόλυνση
  • Δεν έχουν φάει
ikteros-kitrina-matia

Υψηλή χολερυθρίνη: Συμπτώματα

Το πρώτο σημάδι υψηλών επιπέδων χολερυθρίνης είναι ο ίκτερος. Αυτό μπορεί να ξεκινήσει με το κιτρίνισμα του λευκού του ματιού. Με την περαιτέρω αύξηση της χολερυθρίνης, το δέρμα αρχίζει να αποκτά μια κιτρινωπή απόχρωση, η οποία ίσως φτάσει και στο χρώμα του πράσινου μήλου.

Ο ίκτερος του δέρματος μπορεί να είναι πιο δύσκολο να αναγνωριστεί σε πιο σκούρες αποχρώσεις δέρματος. Εκτός από τα μάτια, μπορείτε να αναζητήσετε αλλαγές χρώματος στα ούλα ή στα εσωτερικά χείλη.

Άλλα συμπτώματα ίκτερου:

  • Σκούρα ή καφέ ούρα
  • Ανοιχτόχρωμα ή σε απόχρωση του πηλού κόπρανα
  • Φαγούρα στο δέρμα (κνησμός)

Άλλα σημάδια και συμπτώματα που μπορεί να εμφανίσετε -όπως ναυτία, φούσκωμα ή πόνος στο στομάχι- εξαρτώνται από την υποκείμενη αιτία των υψηλών επιπέδων χολερυθρίνης. Είναι πιθανό τα επίπεδα χολερυθρίνης σας να γίνουν υψηλά χωρίς να προκαλούνται συμπτώματα.

Μπορεί η αφυδάτωση να προκαλέσει υψηλή χολερυθρίνη;

Τα επίπεδα χολερυθρίνη σας μπορεί να αυξηθούν λόγω αφυδάτωσης, μεταξύ άλλων παραγόντων όπως το στρες, η υπερπροσπάθεια, η έλλειψη τροφής ή κάποια μόλυνση.

Ποιοι καρκίνοι προκαλούν υψηλή χολερυθρίνη;

Ο καρκίνος του ήπατος, ο καρκίνος του παγκρέατος και ο καρκίνος του παχέος εντέρου συνδέονται με υψηλά επίπεδα χολερυθρίνης. Τούτου λεχθέντος, τα υψηλά επίπεδα χολερυθρίνης δεν είναι σημαντικός δείκτης καρκίνου.

Μπορεί η υψηλή χολερυθρίνη να είναι επικίνδυνη για την υγεία;

Η ύπαρξη υψηλών επιπέδων χολερυθρίνης για παρατεταμένη χρονική περίοδο μπορεί να προκαλέσει έναν τύπο εγκεφαλικής βλάβης που ονομάζεται kernicterus. Επιπλέον, δεδομένου ότι τα υψηλά επίπεδα χολερυθρίνης είναι συχνά σημάδι ενός προβλήματος με το συκώτι, το να τα αφήνει κανείς ανεξέλεγκτα καθιστά πιο πιθανό να αντιμετωπίσει μακροχρόνιες επιπλοκές.

Πηγή: health.com