ΥΓΕΙΑ

Άνθρακας: Συμπτώματα και πώς μεταδίδεται η επικίνδυνη μόλυνση

Μιχάλης Θερμόπουλος

Ο άνθρακας είναι μια μολυσματική ασθένεια που προκαλείται από την έκθεση σε βακτήρια Bacillus anthracis. Τα βακτήρια αυτά είναι αδρανή, ή ανενεργά, στο έδαφος.

Άνθρακας: Συμπτώματα και πώς μεταδίδεται η επικίνδυνη μόλυνση
Bigstock

Η ασθένεια από τον άνθρακα επηρεάζει κυρίως τα ζώα, τα οποία βόσκουν σε γη που έχει τα βακτήρια.

Οι άνθρωποι μπορούν να μολυνθούν μέσω εισπνεόμενων σπόρων βακτηρίων, μολυσμένων τροφίμων ή νερού, ή ανοιχτών πληγών στο δέρμα.

Τύποι άνθρακα

Οι τύποι του άνθρακα αντικατοπτρίζουν τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους τα βακτήρια εισέρχονται στο ανθρώπινο σώμα. Οι τύποι του άνθρακα είναι:

  • Δερματικός: Τα βακτήρια μολύνουν το σώμα μέσω μιας πληγής στο δέρμα. Ο δερματικός άνθρακας είναι η πιο κοινή και λιγότερο θανατηφόρος μορφή. Οι κτηνίατροι και τα άτομα που χειρίζονται ζωικό μαλλί, δέρμα ή τρίχες διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο.
  • Γαστρεντερικός: Αυτός ο τύπος επηρεάζει άτομα που τρώνε ωμό ή ανεπαρκώς μαγειρεμένο κρέας από μολυσμένο ζώο. Τα βακτήρια επηρεάζουν τον οισοφάγο, τον λαιμό, το στομάχι και τα έντερα. Ο γαστρεντερικός άνθρακας είναι σπάνιος, καθότι στον δυτικό κόσμο τα ζώα εμβολιάζονται κατά του άνθρακα και εντοπίζονται τυχόν άρρωστα ζώα πριν από τη σφαγή.
  • Εισπνεόμενος: Τα άτομα που αναπνέουν σπόρια άνθρακα μπορεί να αναπτύξουν αυτή τη θανατηφόρα μορφή άνθρακα. Μπορεί να προκαλέσει σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα και θάνατο.
  • Ένεση: Τα άτομα που κάνουν ενέσεις ναρκωτικών ουσιών μπορεί να νοσήσουν από αυτόν τον τύπο. Είναι πιο κοινός στη βόρεια Ευρώπη και δεν έχει αναφερθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο άνθρακας με ένεση προκαλεί μόλυνση βαθιά κάτω από το δέρμα ή στους μυς.

Άνθρακας: Συμπτώματα

Αυτά ποικίλλουν ανάλογα με τον τύπο. Εμφανίζονται συνήθως μέσα σε μία εβδομάδα από την έκθεση στο βακτήριο. Μερικές φορές, τα σημάδια του εισπνεόμενου άνθρακα δεν είναι αισθητά για δύο μήνες. Ανάλογα με τον τύπο, τα συμπτώματα είναι:

  • Πόνος στο στήθος και δυσκολία στην αναπνοή
  • Κούραση
  • Πυρετός και έντονη εφίδρωση
  • Πονοκέφαλος και μυϊκοί πόνοι
  • Φουσκάλες και εξογκώματα που προκαλούν φαγούρα
  • Δερματικό έλκος (πληγή) με μαύρο κέντρο
  • Ναυτία και έμετος, κοιλιακό άλγος και αιματηρή διάρροια
  • Διογκωμένοι λεμφαδένες

Θα πρέπει να λάβετε άμεσα ιατρική περίθαλψη εάν υποψιάζεστε ότι έχετε εκτεθεί στον άνθρακα και αντιμετωπίζετε τα εξής:

  • Βήχας με αίμα
  • Έμετος ή κόπρανα με αίμα
  • Πόνος στο στήθος
  • Δυσκολία αναπνοής
  • Διάρροια
  • Πυρετός
  • Έντονος πόνος στην κοιλιά

Άνθρακας: Αίτια

Τα βακτήρια Bacillus anthracis προκαλούν άνθρακα. Παράγουν σπόρια που μπορούν να ζήσουν στο έδαφος για χρόνια. Τα άγρια ζώα, τα βοοειδή και τα πρόβατα μπορούν να εισπνεύσουν ή να καταπιούν τα αδρανοποιημένα (ανενεργά) σπόρια ενώ βόσκουν.

Μετά την ανάμειξη με σωματικά υγρά, τα βακτήρια του άνθρακα ενεργοποιούνται, πολλαπλασιάζονται και εξαπλώνονται σε όλο το σώμα. Προκαλούν μια τοξική, δυνητικά θανατηφόρα αντίδραση. Η ίδια διαδικασία συμβαίνει σε άτομα που εισπνέουν, καταπίνουν ή έρχονται σε επαφή με το δέρμα με τα σπόρια.

Anthrax-anthrakas

Άνθρακας: Είναι μεταδοτική νόσος;

Ο άνθρακας ΔΕΝ είναι μεταδοτικός, όπως η ανεμοβλογιά ή η γρίπη. ΔΕΝ μπορείτε να κολλήσετε άνθρακα από το να είστε κοντά σε κάποιον που έχει μολυνθεί. Σπάνια, οι άνθρωποι αναπτύσσουν δερματικό άνθρακα αφού έρθουν σε άμεση επαφή με μολυσμένη δερματική βλάβη άλλου ατόμου.

Άνθρακας: Πιθανότητες επιβίωσης

Ο άνθρακας που δεν θεραπεύεται μπορεί να είναι θανατηφόρος. Οι επιπλοκές ποικίλλουν ανάλογα με τον τύπο:

  • Δερματικός: Σχεδόν όλοι όσοι λαμβάνουν θεραπεία για δερματικό άνθρακα επιζούν. Περίπου το 20% των μολυσμένων ατόμων που δεν λαμβάνουν θεραπεία πεθαίνουν.
  • Γαστρεντερικός: Περίπου το 60% των ατόμων που λαμβάνουν θεραπεία επιβιώνουν. Χωρίς θεραπεία, περισσότεροι από τους μισούς μολυσμένους πεθαίνουν. Ο γαστρεντερικός άνθρακας μπορεί να προκαλέσει θανατηφόρο πρήξιμο του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού (μηνιγγοεγκεφαλίτιδα).
  • Εισπνεόμενος: Περίπου το 55% των μολυσμένων ατόμων που λαμβάνουν θεραπεία επιβιώνουν. Αυτός ο αριθμός μειώνεται σε περίπου 15% για άτομα που δεν υποβάλλονται σε θεραπεία.

Άνθρακας: Θεραπεία

Οι περισσότερες μορφές άνθρακα ανταποκρίνονται καλά στη θεραπεία. Εάν νομίζετε ότι έχετε εκτεθεί, επικοινωνήστε άμεσα με γιατρό. Η έγκαιρη θεραπεία με αντιβιοτικά μπορεί να σταματήσει την ανάπτυξη της λοίμωξης. Οι θεραπείες για τον άνθρακα περιλαμβάνουν:

  • Αντιβιοτικά: Τα από του στόματος ή ενέσιμα ή ενδοφλέβια αντιβιοτικά καταπολεμούν την μόλυνση. Μπορεί να χρειαστείτε αντιβιοτικά για 2 μήνες. Τα συνήθως χρησιμοποιούμενα αντιβιοτικά περιλαμβάνουν σιπροφλοξασίνη και δοξυκυκλίνη.
  • Αντιτοξίνες: Αυτά τα ενέσιμα φάρμακα αντισωμάτων εξουδετερώνουν τις τοξίνες του άνθρακα στο σώμα. Η θεραπεία συνήθως περιλαμβάνει επίσης αντιβιοτικά.
  • Εμβόλιο: Υπάρχει εμβόλιο για την πρόληψη της μόλυνσης από άνθρακα, το οποίο θεραπεύει επίσης ήδη μολυσμένα άτομα. Η θεραπεία περιλαμβάνει τρεις δόσεις του εμβολίου σε διάστημα ενός μήνα. Θα λαμβάνετε αντιβιοτικά ταυτόχρονα. Το εμβόλιο κατά του άνθρακα είναι 90% αποτελεσματικό στην πρόληψη της μόλυνσης, αλλά δεν είναι διαθέσιμο στο ευρύ κοινό.

Πηγή: clevelandclinic.org