Αλτσχάιμερ: Ο νευρολόγος Κ. Στεβής εξηγεί τα συμπτώματα και τις επιπτώσεις της νόσου στην οικογένεια
Γράφει ο Κωνσταντίνος Στεβής, Στρατιωτικός Ιατρός - Νευρολόγος Ψυχίατρος
Καθημερινά δέχομαι στο ιατρείο μου άτομα της Τρίτης Ηλικίας και συνομιλώ με ασθενείς που παρουσιάζουν συμπτώματα Alzheimer.
Συχνά το πέρασμα στην τρίτη ηλικία συνοδεύεται από αλλαγές στην προσωπική και οικογενειακή ζωή των ατόμων, όπως η συνταξιοδότηση, η περιορισμένη κοινωνική και οικονομική ζωή, τα συχνότερα ιατρικά προβλήματα, η απώλεια αγαπημένων προσώπων. Οι συνήθεις αυτές αλλαγές, δημιουργούν συχνά στα άτομα της τρίτης ηλικίας το αίσθημα ότι δεν μπορούν να δράσουν όπως παλιά και αυτό τους τρομάζει, τους κάνει να βλέπουν αρνητικά το περιβάλλον τους και να νιώθουν παραγκωνισμένοι με αποτέλεσμα να οδηγούνται σε κοινωνική απομόνωση.
Σε ψυχολογικό επίπεδο, τα άτομα της τρίτης ηλικίας αισθάνονται ότι αποτελούν βάρος για την κοινωνία είτε επειδή δεν είναι παραγωγικοί είτε επειδή οι περισσότεροι πάσχουν από χρόνια νοσήματα. Τα άτομα της τρίτης ηλικίας ξαφνικά περνούν σε μία φάση αδράνειας ή και απραξίας, οι κοινωνικοί ρόλοι και οι διαπροσωπικές σχέσεις τους αλλάζουν, ειδικά όταν πρόκειται για ανθρώπους που απέδιδαν μεγάλη σημασία στις σχέσεις με συναδέλφους και στην εργασιακή τους ζωή. Ένα ακόμη στοιχείο που επιβαρύνει τη συναισθηματική τους κατάσταση είναι ο φόβος τους για το ενδεχόμενο να μην μπορούν να αυτοεξυπηρετηθούν αλλά και η οικογένειά τους να μην μπορεί να τους στηρίξει και να αναγκαστούν να παραμείνουν σε κάποιο ίδρυμα.
Ας πάρουμε, όμως τα πράγματα από την αρχή….
Τι είναι η νόσος Alzheimer;
Η νόσος Alzheimer είναι μια νόσος που επηρεάζει τόσο τον ασθενή όσο και την οικογένειά του. Ο μήνας Σεπτέμβριος, έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμιος μήνας Νόσου Alzheimer και συγκεκριμένα η 21η Σεπτεμβρίου, έχει ανακηρυχθεί Παγκόσμια ημέρα Νόσου Alzheimer.
Η νόσος Alzheimer (NA) είναι η πιο συχνή νευροεκφυλιστική νόσος και ευθύνεται για το μεγαλύτερο ποσοστό των περιπτώσεων άνοιας. Είναι μια επίκτητη, μη θεραπεύσιμη και θανατηφόρα νόσος, η οποία περιεγράφηκε πρώτη φορά το 1906 από τον Γερμανό νευροπαθολόγο και ψυχίατρο Aloysius Alzheimer, από όπου πήρε και το όνομά της. Εμφανίζεται κυρίως σε άτομα μεγάλης ηλικίας – άνω των 65 ετών – αν και λιγότερο συχνά μπορεί να εμφανιστεί πολύ νωρίτερα σε ηλικία κάτω των 50 ετών. Προσβάλλει άντρες και γυναίκες εξίσου.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, η νόσος Alzheimer αποτελεί την πιο διαδεδομένη μορφή άνοιας, με σημαντικές επιπτώσεις στην εθνική υγεία αλλά και οικονομία.
Αυτή τη στιγμή 50 εκατομμύρια άνθρωποι διεθνώς αντιμετωπίζουν αυτή την ύπουλη και ανίατη νόσο. 34.6% και παραπάνω των ανθρώπων από 85 ετών και άνω θα διαγνωστούν με αυτή τη νόσο.
Ποιες είναι οι κλινικές εκδηλώσεις της νόσου Alzheimer;
Η νόσος Alzheimer (ΝΑ) χαρακτηρίζεται από γενικευμένη, προοδευτική εξασθένιση της γνωσιακής λειτουργίας που επηρεάζει το περιεχόμενο αλλά όχι το επίπεδο της συνείδησης. Τα συμπτώματα διαφέρουν σε κάθε ασθενή, συνήθως όμως οι διαταραχές μνήμης είναι το πρωιμότερο σύμπτωμα της νόσου ιδίως η αδυναμία καταγραφής νέων μνημονικών παραστάσεων και πληροφοριών (ο ασθενής δε θυμάται πρόσφατα γεγονότα). Άλλες διανοητικές λειτουργίες που επηρεάζονται στην ΝΑ είναι:
- Η ομιλία- δυσκολία ανεύρεσης της σωστής λέξης, ο λόγος γίνεται πτωχός, χωρίς συνοχή, μη κατανοητός
- Η οπτικοχωρική ικανότητα- ο ασθενής χάνεται συχνά, δεν ξέρει πώς να ντυθεί ή να φάει (πιο προχωρημένα στάδια)
- Οι κατασκευαστικές ικανότητες
- Η ικανότητα υπολογισμών
- Η κρίση και η επίλυση προβλημάτων.
Ωστόσο, δεν είναι μόνο οι νοητικές ικανότητες που φθίνουν και εμποδίζουν τον ασθενή να αυτοεξυπηρετείται. Στην ΝΑ εμφανίζονται νευροψυχιατρικές και κοινωνικές διαταραχές που δυσκολεύουν περισσότερο την φροντίδα του ασθενούς από την οικογένεια ή τους φροντιστές. Η ταχύτητα εξέλιξης της νόσου ποικίλει από ασθενή σε ασθενή και μπορεί να διαρκέσει από 6 έως 20 έτη.
Ποια είναι η ψυχολογία και τα συμπεριφορικά συμπτώματα στην νόσο Alzheimer και ποια η επίπτωσή τους στην οικογένεια;
Οι διαταραχές συμπεριφοράς των ασθενών με ΝΑ απασχολούν αρκετά όσους επιστήμονες ασχολούνται με τη νόσο (Νευρολόγοι, Ψυχίατροι, Ψυχολόγοι) γιατί οι μεταβολές που παρατηρούνται είναι τόσο σημαντικές που δυσχεραίνουν τον ρόλο των περιθαλπόντων. Οι πιο σημαντικές διαταραχές συμπεριφοράς που έχουν παρατηρηθεί είναι η κατάθλιψη, η επιθετικότητα, η απάθεια, το άγχος, η ευερεθιστότητα, οι διατροφικές διαταραχές, η άρση αναστολών, η δυσκολία στην αυτοεξυπηρέτηση, οι επαναλαμβανόμενες ερωτήσεις, οι παραληρητικές ιδέες, οι ψευδαισθήσεις, οι διαταραχές ύπνου, οι κραυγές και η βλασφημία.
Το φορτίο της οικογένειας αλλά και των ατόμων που φροντίζουν τον ασθενή με ΝΑ σχετίζεται με τη συχνότητα των συμπτωμάτων που παρουσιάζουν οι ασθενείς. Πολλές φορές τα άτομα που φροντίζουν ασθενείς με ΝΑ μπορεί να θυμώνουν, να εκνευρίζονται, να μη ξέρουν πώς να συμπεριφερθούν απέναντι στον ασθενή και συχνά μπορεί να εμφανίσουν κατάθλιψη.
«Δυστυχώς η επιστημονική έρευνα έχει αποδειχθεί ατελέσφορη στο να ανακαλύψει το μηχανισμό αυτής της ασθένειας και περαιτέρω τα αίτια της. Ακόμα χειρότερα καμία αποτελεσματική και ριζική μέθοδος θεραπείας δεν έχει υπάρξει», σημειώνει ο νευρολόγος και υπεύθυνος του Ιατρείου κ. Στέβης και εξηγεί:
«Τραγικές και αφόρητες είναι και οι ψυχολογικές και κοινωνικές επιπτώσεις αυτής της κατάστασης. Δεκάδες χιλιάδες οικογένειες στην Ελλάδα καλούνται να διαχειριστούν ηλικιωμένους με άνοια ή νόσο του Πάρκινσον , χωρίς καμία στοιχειώδη ηθική και υλική στήριξη από τις κοινωνικές δομές υγείας», όπως τονίζει.
Για τον λόγο αυτό και στα δυσμενή αυτά πλαίσια, η δημιουργία του εξειδικευμένου ιατρείου άνοιας/πάρκινσον στο νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, αποσκοπεί στο να παρέχει επιστημονική αλλά και ψυχολογική υποστήριξη στους ασθενείς αλλά και στις οικογένειες των ασθενών με άνοια και Πάρκινσον.
Σύντομο βιογραφικό σημείωμα
Ο Στεβής Κωνσταντίνος είναι Στρατιωτικός Ιατρός - Νευρολόγος και διατηρεί ιδιωτικό ιατρείο στην Γλυφάδα. Είναι Επιμελητής στη Nευρολογική Kλινική του 401 Γενικού Στρατιωτικού Νοσοκομείου Αθηνών από το 2017 έως και σήμερα. Είναι πτυχιούχος της Ιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και ειδικεύτηκε στη Ψυχιατρική Κλινική του 414 Στρατιωτικού Νοσοκομείου Ειδικών Νοσημάτων, αλλά και στη Β' Πανεπιστημιακή Νευρολογική Κλινική του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου "Αττικόν". Έχει διατελέσει επιστημονικός υπεύθυνος του Νευρολογικού τμήματος της Ιδιωτικής Πολυκλινικής ΙΑΣΙΣ στο Παγκράτι και επικεφαλής του Νευροφυσιολογικού τμήματος του Διαγνωστικού κέντρου ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΙ - MEDIONE στη Γλυφάδα. Επίσης ήταν υπεύθυνος εξωτερικών ιατρείων Νευρολογικού τμήματος και διασυνδετικής Νευρολογικής Κλινικής στο Γενικό Νοσοκομείο Λήμνου, το 2014 έως το 2017. Διαθέτει ιδιαίτερη εμπειρία στην άνοια, στη νόσο του Πάρκινσον και στην αντιμετώπιση των νευροψυχιατρικών νοσημάτων.
Διεύθυνση
Πρίγκιπος Πέτρου 39 (1ος όροφος), Γλυφάδα, 16674
Στοιχεία επικοινωνίας
Τηλέφωνο:2108940932
