Αλτσχάιμερ: Ο αριθμός των καθημερινών βημάτων που καθυστερεί τη γνωστική εξασθένηση
Η τακτική σωματική δραστηριότητα έχει συνδεθεί εδώ και καιρό με την καλύτερη υγεία του εγκεφάλου, αλλά μια νέα μελέτη προσθέτει ένα κρίσιμο κομμάτι στο παζλ.
Το καθημερινό περπάτημα μπορεί να βοηθήσει στην επιβράδυνση της γνωστικής εξασθένησης, ακόμη και σε άτομα που ήδη εμφανίζουν βιολογικά σημάδια πρώιμης νόσου Αλτσχάιμερ.
Αυτό το άρθρο εξηγεί τα ευρήματα μιας τελευταίας μελέτης και πώς κάτι τόσο απλό όσο το περπάτημα θα μπορούσε να υποστηρίξει την λειτουργία του εγκεφάλου σε ενήλικες που βρίσκονται σε κίνδυνο.
Τι διαπίστωσε η νέα μελέτη για το Αλτσχάιμερ
Ερευνητές από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ουάσινγκτον στο Σεντ Λούις διαπίστωσαν, ότι τα άτομα που έκαναν περισσότερα καθημερινά βήματα εμφάνισαν βραδύτερη γνωστική παρακμή, παρά το γεγονός ότι είχαν πρώιμους δείκτες νόσου Αλτσχάιμερ, όπως η συσσώρευση αμυλοειδούς ή πρωτεΐνης tau.
Η παρατηρητική μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Nature Medicine, παρακολούθησε 296 ενήλικες ηλικίας 50 έως 90 ετών που δεν είχαν συμπτώματα άνοιας, αλλά βρέθηκαν θετικοί σε αλλαγές στον εγκέφαλο που σχετίζονται με το Αλτσχάιμερ.
Οι συμμετέχοντες παρακολουθήθηκαν για ένα έτος, χρησιμοποιώντας συσκευές παρακολούθησης φυσικής κατάστασης για την μέτρηση του καθημερινού αριθμού βημάτων τους. Η γνωστική λειτουργία και η υγεία του εγκεφάλου αξιολογήθηκαν χρησιμοποιώντας τυπικές εξετάσεις μνήμης και απεικονιστικές σαρώσεις.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι:
- Οι συμμετέχοντες που περπατούσαν περίπου 8.000 βήματα την ημέρα κατά μέσο όρο είχαν καλύτερες επιδόσεις σε τεστ μνήμης και εκτελεστικής λειτουργίας.
- Όσοι έκαναν λιγότερα από 4.000 καθημερινά βήματα παρουσίασαν ταχύτερο ρυθμό γνωστικής εξασθένησης.
Το αποτέλεσμα ήταν ισχυρότερο σε συμμετέχοντες με βιολογικούς δείκτες Αλτσχάιμερ, γεγονός που υποδηλώνει ότι η τακτική σωματική δραστηριότητα μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των πρώιμων νευροεκφυλιστικών αλλαγών.
Γιατί το περπάτημα βοηθά τον εγκέφαλο
Το περπάτημα δεν ενδυναμώνει μόνο τους μύες: υποστηρίζει επίσης τον εγκέφαλο μέσω πολλαπλών φυσιολογικών οδών. Σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης και προηγούμενη νευρολογική έρευνα:
- Η βελτιωμένη ροή αίματος παρέχει περισσότερο οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά στα εγκεφαλικά κύτταρα.
- Η χαμηλότερη φλεγμονή βοηθά στην μείωση του νευρωνικού στρες, το οποίο παίζει ρόλο στην εξέλιξη της νόσου Αλτσχάιμερ.
- Ο ρυθμιζόμενος μεταβολισμός της γλυκόζης υποστηρίζει την υγιή χρήση ενέργειας του εγκεφάλου.
- Η ενισχυμένη συναπτική λειτουργία βοηθά στη διατήρηση της μνήμης και της ικανότητας μάθησης.
Ουσιαστικά, το περπάτημα μπορεί να λειτουργήσει ως προστατευτικό μέσο έναντι των επιβλαβών διεργασιών που οδηγούν σε απώλεια μνήμης και γνωστική εξασθένηση.
Πόσο περπάτημα είναι αρκετό;
Αν και δεν υπάρχει συγκεκριμένο όριο, η μελέτη παρέχει μια ισχυρή ένδειξη ότι 8.000 έως 9.000 καθημερινά βήματα μπορεί να είναι ένας ουσιαστικός στόχος για ενήλικες με πρώιμους βιοδείκτες Αλτσχάιμερ.
Ωστόσο, οι νευρολόγοι τονίζουν ότι οποιαδήποτε αύξηση στην κίνηση βοηθάει. Ακόμα και το περπάτημα 10 έως 15 λεπτά περισσότερο την ημέρα μπορεί να βελτιώσει την κυκλοφορία και την οξυγόνωση του εγκεφάλου.
Για ηλικιωμένους ενήλικες ή άτομα με κινητικά προβλήματα, ο διαχωρισμός της δραστηριότητας σε σύντομους, “διαχειρίσιμους” περιπάτους, όπως διαστήματα 15 λεπτών μετά τα γεύματα, μπορεί να αποφέρει μετρήσιμα οφέλη.
Τι σημαίνει αυτό για την πρόληψη του Αλτσχάιμερ
Αν και αυτή η έρευνα δεν αποδεικνύει ότι το περπάτημα προλαμβάνει τη νόσο Αλτσχάιμερ, ενισχύει τα επιστημονικά στοιχεία, ότι η σωματική δραστηριότητα μπορεί να καθυστερήσει την πρόοδο της νόσου.
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι το τακτικό περπάτημα θα πρέπει να αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής για την υγεία του εγκεφάλου που περιλαμβάνει:
- Επαρκή ύπνο για την υποστήριξη της εμπέδωσης της μνήμης.
- Μια μεσογειακή διατροφή πλούσια σε λαχανικά, ψάρια και ελαιόλαδο.
- Κοινωνική εμπλοκή και πνευματική διέγερση για τη διατήρηση του γνωστικού αποθέματος.
- Τακτική ιατρική παρακολούθηση για άτομα με οικογενειακό ιστορικό ή θετικούς βιοδείκτες.
Η μελέτη υπογραμμίζει επίσης πώς οι τροποποιήσιμες συνήθειες του τρόπου ζωής μπορούν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο, ακόμη και σε άτομα με υποκείμενους βιολογικούς κινδύνους.
Συχνές Ερωτήσεις
Προλαμβάνει πλήρως το περπάτημα τη νόσο Αλτσχάιμερ;
Όχι. Το περπάτημα δεν μπορεί να σταματήσει ή να θεραπεύσει τη νόσο Αλτσχάιμερ, αλλά μπορεί να καθυστερήσει την εμφάνιση γνωστικών συμπτωμάτων σε άτομα που διατρέχουν κίνδυνο βελτιώνοντας την ανθεκτικότητα του εγκεφάλου.
Πώς ανιχνεύουν οι επιστήμονες τα «βιολογικά σημάδια» της νόσου Αλτσχάιμερ;
Αυτά τα σημάδια περιλαμβάνουν μη φυσιολογικά επίπεδα πρωτεϊνών αμυλοειδούς και tau που ανιχνεύονται μέσω σαρώσεων εγκεφάλου PET ή ανάλυσης εγκεφαλονωτιαίου υγρού, χρόνια πριν εμφανιστούν τα συμπτώματα.
Είναι άλλες ασκήσεις τόσο αποτελεσματικές όσο το περπάτημα;
Οι αερόβιες δραστηριότητες όπως η κολύμβηση και η ποδηλασία μπορεί να προσφέρουν παρόμοια οφέλη, αλλά το περπάτημα παραμένει η πιο προσιτή και βιώσιμη μορφή άσκησης για τους περισσότερους ενήλικες.
Μπορεί το περπάτημα να βελτιώσει τη γνωστική λειτουργία σε άτομα που ήδη πάσχουν από Αλτσχάιμερ;
Προκαταρκτική έρευνα υποδηλώνει ότι η ελαφριά έως μέτρια άσκηση μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση της καθημερινής λειτουργίας και στην επιβράδυνση της περαιτέρω επιδείνωσης, αν και τα αποτελέσματα ποικίλλουν ανά άτομο.
Είναι καλύτερο να περπατάμε μονομιάς ή καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας;
Και τα δύο μοτίβα βοηθούν. Το κλειδί είναι η συνολική καθημερινή κίνηση. Ο χωρισμός των περιπάτων σε αρκετές σύντομες συνεδρίες μπορεί να είναι εξίσου ωφέλιμος με έναν μεγάλο περίπατο.
Συμπερασματικά
Η νέα μελέτη παρέχει ελπιδοφόρες ενδείξεις ότι το συνεπές καθημερινό περπάτημα μπορεί να βοηθήσει στην επιβράδυνση της γνωστικής εξασθένησης σε άτομα που εμφανίζουν πρώιμα σημάδια της νόσου Αλτσχάιμερ.
Αν και δεν αποτελεί θεραπεία ίασης, αυτή η προσιτή συνήθεια υπογραμμίζει πώς οι μικρές, τακτικές αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να υποστηρίξουν ουσιαστικά την μακροπρόθεσμη υγεία του εγκεφάλου.
