Ποια φάρμακα επηρεάζει ο καφές - Πώς μειώνεται η δράση τους

Ο καφές μάς τονώνει και μάς δίνει ενέργεια, δεν είναι όμως ακίνδυνος για όλους, καθώς μπορεί να αλληλεπιδράσει με ορισμένα φάρμακα μειώνοντας την αποτελεσματικότητά τους ή αυξάνοντας τον κίνδυνο παρενεργειών.

Από τα χάπια για το κοινό κρυολόγημα μέχρι τα αντικαταθλιπτικά, η επίδραση της καφεΐνης στο σώμα ξεπερνά κατά πολύ την τονωτική δράση της.

Το τσάι περιέχει επίσης καφεΐνη, αλλά όχι στις ίδιες συγκεντρώσεις με τον καφέ, γι' αυτό δεν μάς επηρεάζει με τον ίδιο τρόπο.

Δείτε τι πρέπει να γνωρίζετε για την αλληλεπίδραση του καφέ με τη φαρμακευτική αγωγή σας και πώς να παραμείνετε ασφαλείς.

Φάρμακα για το κρυολόγημα και τη γρίπη

Η καφεΐνη είναι διεγερτική, που σημαίνει ότι επιταχύνει το κεντρικό νευρικό σύστημα. Η ψευδοεφεδρίνη, ένα αποσυμφορητικό που βρίσκεται σε φάρμακα για το κρυολόγημα και τη γρίπη, είναι επίσης διεγερτική.

Όταν λαμβάνονται μαζί, η επίδραση είναι μεγαλύτερη, προκαλώντας νευρικότητα ή ανησυχία, πονοκεφάλους, ταχυπαλμία και αϋπνία. Πολλά φάρμακα για το κρυολόγημα περιέχουν ήδη καφεΐνη, αυξάνοντας περαιτέρω αυτούς τους κινδύνους.

Μελέτες έχουν δείξει επίσης ότι ο συνδυασμός καφεΐνης με ψευδοεφεδρίνη μπορεί να αυξήσει το σάκχαρο στο αίμα και τη θερμοκρασία του σώματος, ιδιαίτερα σημαντικό για άτομα με διαβήτη.

Οι διεγερτικές επιδράσεις είναι ανησυχητικές όταν η καφεΐνη συνδυάζεται με φάρμακα για τη ΔΕΠΥ, όπως οι αμφεταμίνες, ή με φάρμακα για το άσθμα, όπως η θεοφυλλίνη, η οποία έχει παρόμοια χημική δομή με την καφεΐνη. Η ταυτόχρονη χρήση τους μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο παρενεργειών, όπως ταχυπαλμία και διαταραχή του ύπνου.

Φάρμακα για τον θυρεοειδή

Η λεβοθυροξίνη, η τυπική θεραπεία για έναν υπολειτουργικό θυρεοειδή, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη στο χρονισμό, κάτι που μπορεί να παρεμποδίσει ο πρωινός καφές.

Μελέτες δείχνουν ότι η κατανάλωση καφέ αμέσως μετά τη λήψη λεβοθυροξίνης, μπορεί να μειώσει την απορρόφησή της έως και 50%.

Η καφεΐνη αυξάνει τις συσπάσεις του εντέρου και τη μετακίνηση της τροφής και των αποβλήτων, δίνοντας στο φάρμακο λιγότερο χρόνο για να απορροφηθεί. Αυτό μειώνει τη βιοδιαθεσιμότητα του φαρμάκου, που σημαίνει ότι φτάνει μικρότερη ποσότητα φαρμάκου στην κυκλοφορία του αίματός σας. Αυτή η αλληλεπίδραση είναι πιο συχνή με τα δισκία λεβοθυροξίνης και λιγότερο πιθανή με την υγρή μορφή της. Όταν μειώνεται η απορρόφηση, αυξάνεται ο κίνδυνος συμπτωμάτων -κόπωση, αύξηση βάρους, δυσκοιλιότητα- ακόμη και αν παίρνετε το φάρμακό σας σωστά.

Ο ίδιος κανόνας χρονισμού ισχύει για τα διφωσφονικά, μια κατηγορία φαρμάκων για την οστεοπόρωση, τα οποία πρέπει να λαμβάνονται με άδειο στομάχι περίπου 30-60 λεπτά πριν από τη λήψη τροφής ή ποτού.

Αντικαταθλιπτικά και αντιψυχωσικά

Η αλληλεπίδραση καφεΐνης και φαρμάκων για την ψυχική υγεία είναι πιο περίπλοκη. Οι επιλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs), όπως η σερτραλίνη και η σιταλοπράμη, είναι αντικαταθλιπτικά που χρησιμοποιείται ευρέως για τη θεραπεία της κατάθλιψης, του άγχους και άλλων ψυχικών παθήσεων. Μελέτες δείχνουν ότι η καφεΐνη μπορεί να συνδεθεί με αυτά τα φάρμακα στο στομάχι, μειώνοντας την απορρόφησή τους και ενδεχομένως καθιστώντας τα λιγότερο αποτελεσματικά.

Τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά (TCAs), όπως η αμιτριπτυλίνη και η ιμιπραμίνη, είναι προηγούμενης γενιάς αντικαταθλιπτικά που δρουν επηρεάζοντας τα επίπεδα των νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο. Ήταν από τα πρώτα αντικαταθλιπτικά που αναπτύχθηκαν και χρησιμοποιούνται λιγότερο συχνά λόγω της πιθανότητας εμφάνισης περισσότερων παρενεργειών και υψηλότερου κινδύνου υπερδοσολογίας. Τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά διασπώνται από το ηπατικό ένζυμο CYP1A2, το οποίο μεταβολίζει και την καφεΐνη. Ο ανταγωνισμός μεταξύ των δύο μπορεί να επιβραδύνει τη διάσπαση του φαρμάκου, αυξάνοντας τις παρενέργειες ή να καθυστερήσει την απομάκρυνση της καφεΐνης, προκαλώντας νευρικότητα για περισσότερο χρόνο από το συνηθισμένο.

Η κλοζαπίνη, ένα αντιψυχωσικό, υποβάλλεται επίσης σε επεξεργασία από το CYP1A2. Μελέτη έδειξε ότι η κατανάλωση 2-3 φλιτζανιών καφέ, θα μπορούσε να αυξήσει τα επίπεδα κλοζαπίνης στο αίμα έως και 97%, αυξάνοντας και τους κινδύνους υπνηλίας, σύγχυσης ή σοβαρότερων επιπλοκών.

Παυσίπονα

Ορισμένα μη συνταγογραφούμενα παυσίπονα, όπως αυτά που περιέχουν ασπιρίνη ή παρακεταμόλη, περιέχουν και καφεΐνη. Ο καφές μπορεί να επιταχύνει την απορρόφηση αυτών των φαρμάκων και να καταστήσει το στομάχι πιο όξινο, γεγονός που βελτιώνει την απορρόφηση ορισμένων φαρμάκων όπως η ασπιρίνη.

Παρότι αυτό βοηθά τα παυσίπονα να δράσουν πιο γρήγορα, θα μπορούσε επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο παρενεργειών όπως είναι ο ερεθισμός του στομάχου ή η αιμορραγία, ειδικά όταν συνδυάζεται με άλλες πηγές καφεΐνης. Αν και δεν έχουν αναφερθεί σοβαρές περιπτώσεις, συνιστάται προσοχή.

Φάρμακα για την καρδιά

Η καφεΐνη μπορεί να αυξήσει προσωρινά την αρτηριακή πίεση και τον καρδιακό ρυθμό. Αυτό διαρκεί συνήθως 3-4 ώρες μετά την κατανάλωση. Για όσους λαμβάνουν φάρμακα για την αρτηριακή πίεση ή τις αρρυθμίες, αυτό μπορεί να ακυρώσει τις επιδιωκόμενες επιδράσεις του φαρμάκου.

Αυτό δεν σημαίνει ότι τα άτομα με καρδιακές παθήσεις πρέπει να αποφεύγουν εντελώς τον καφέ, πρέπει όμως να παρακολουθούν πώς επηρεάζει τα συμπτώματά τους και να εξετάζουν το ενδεχόμενο να μειώσουν την κατανάλωση ή να πίνουν ντεκαφεϊνέ.

Τι μπορείτε να κάνετε

Ο καφές μπορεί να αποτελεί μέρος της καθημερινής σας ρουτίνας, περιέχει όμως μια ισχυρή χημική ένωση που μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο το σώμα σας επεξεργάζεται τα φάρμακα.

• Πάρτε λεβοθυροξίνη ή διφωσφονικά με άδειο στομάχι και περιμένετε 30-60 λεπτά πριν πιείτε καφέ ή φάτε πρωινό.
• Να είστε προσεκτικοί με φάρμακα για το κρυολόγημα και τη γρίπη, θεραπείες για το άσθμα και φάρμακα για τη ΔΕΠΥ, καθώς η καφεΐνη μπορεί να ενισχύσει τις παρενέργειες.
• Εάν παίρνετε αντικαταθλιπτικά, αντιψυχωσικά ή φάρμακα για την αρτηριακή πίεση, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για την πρόσληψη καφεΐνης.
• Εάν εμφανίσετε παρενέργειες όπως ανησυχία, αϋπνία ή αίσθημα παλμών, μειώστε την κατανάλωση καφέ ή επιλέξτε ντεκαφεϊνέ.

Ο καθένας μεταβολίζει την καφεΐνη διαφορετικά - κάποιοι αισθάνονται καλά μετά από τρία φλιτζάνια, ενώ άλλοι εμφανίζουν παρενέργειες μετά από ένα καφέ.

Αν δεν είστε σίγουροι για την επίδραση του καφέ στη φαρμακευτική αγωγή σας, ρωτήστε τον φαρμακοποιό ή τον γιατρό σας.

Πηγή: The Conversation