Γιατί η Ενδοσκοπική Υποβλεννογόνια Εκτομή (ESD) αποτελεί «σύμμαχο» των γαστρεντερολόγων

Η ενδοσκοπική υποβλεννογόνια εκτομή (Endoscopic Submucosal Dissection - ESD) αποτελεί μια καινοτόμα, σύνθετη ενδοσκοπικά μέθοδο που αναπτύχθηκε στην Ιαπωνία και έχει αλλάξει τον κλάδο της γαστρεντερολογίας. Χάρη σε αυτήν μπορούν να αφαιρεθούν μεγάλες, και ίσως κακοήθεις, βλάβες από τον πεπτικό σωλήνα χωρίς να απαιτείται χειρουργική επέμβαση.

Αρχικά, σκοπός της μεθόδου ήταν να αντιμετωπιστεί ο πρώιμος καρκίνος του στομάχου. Πλέον, εφαρμόζεται με επιτυχία και σε άλλες περιοχές του πεπτικού συστήματος όπως στον οισοφάγο και το παχύ έντερο. Σε αυτή την ευρύτερη εφαρμογή της ESD έχουν συμβάλλει καθοριστικά η χρήση των ενδοσκοπίων υψηλής ανάλυσης (High Definition) και η τελειοποίηση της χρωμοενδοσκόπησης.

Τι δείχνει η ESD

Η ESD ενδείκνυται κυρίως για την αφαίρεση επιφανειακών νεοπλασμάτων που αφαιρούνται δύσκολα με άλλες ενδοσκοπικές μεθόδους όπως η ενδοσκοπική βλεννογονική εκτομή (Endoscopic Mucosal Resection, EMR).

Οι κύριες ενδείξεις περιλαμβάνουν:

· Πρώιμο καρκίνο του στομάχου, οισοφάγου, εντέρου: Βλάβες που περιορίζονται στις πρώτες δύο επιφανειακές στιβάδες του τοιχώματος του πεπτικού συστήματος, δεν έχουν διεισδύσει βαθιά στον μυϊκό χιτώνα και δεν έχουν λεμφαδενικές ή απομακρυσμένες μεταστάσεις.

· Δυσπλασίες και προκαρκινικές βλάβες: Βλάβες που έχουν μεγάλη πιθανότητα να εξελιχθούν μελλοντικά σε κακοήθειες.

· Πολύποδες: Πολύποδες που είναι δύσκολο να αφαιρεθούν με τις παραδοσιακές ενδοσκοπικές τεχνικές λόγω μεγέθους, θέσης, ίνωσης.

· Βλάβες στις οποίες κρίνεται αναγκαία η ολική αφαίρεση τους για ιστοπαθολογική εξέταση.

Πώς γίνεται η ESD

Η ESD είναι σύνθετη διαδικασία, γι’ αυτό χρειάζεται εξειδικευμένο εξοπλισμό και επεμβατικούς γαστρεντερολόγους που έχουν εκπαιδευτεί κατάλληλα σε αυτήν την τεχνική ώστε να αναγνωρίσουν και να διαγνώσουν έγκαιρα τις πρώιμες βλάβες.

Η τεχνητή νοημοσύνη, η χρωμοενδοσκόπηση και η μεγεθυντική ενδοσκόπηση είναι μερικές από τις τεχνικές που βοηθούν στην αναγνώριση βλαβών που ίσως πιο παλιά να μην ήταν εφικτό να τις διακρίνουμε, ενώ τώρα μπορούμε να αναγνωρίσουμε και τα ακριβή όρια των βλαβών, κάτι που έχει πρωταρχική σημασία για να αφαιρεθούν καθολικά. Πιο αναλυτικά, τα βήματα της διαδικασίας είναι τα ακόλουθα:

· Αναγνώριση και σήμανση της βλάβης: Η βλάβη εντοπίζεται και σημειώνεται περιμετρικά με τη βοήθεια ενός ειδικού ενδοσκοπικού μαχαιριού.

· Ένεση Διαλύματος Υγρού: Ένα ειδικό διάλυμα που περιέχει χρωστική ουσία εγχέεται στον υποβλεννογόνιο ιστό κάτω από τη βλάβη, έτσι ώστε να τη διαχωρίσει από τον μυϊκό χιτώνα. Ουσιαστικά με αυτό το βήμα μειώνεται η πιθανότητα τραυματισμού του μυϊκού χιτώνα και συνεπώς, η εμφάνιση άμεσων και όψιμων επιπλοκών.

· Τομή του βλεννογόνου: Γίνεται προσεκτική κυκλοτερής τομή του βλεννογόνου γύρω από τη βλάβη.

· Υποβλεννογόνια εκτομή: Με τη χρήση εξειδικευμένων εργαλείων, τέμνεται ο υποβλεννογόνιος χιτώνας και η βλάβη αφαιρείται σε όλη της την έκταση.

· Αιμόσταση: Ορατά αγγεία καυτηριάζονται και εφαρμόζονται συγκεκριμένες τεχνικές αιμόστασης για να αποφευχθεί η αιμορραγία.

Τα πλεονεκτήματα της ESD

Η ESD προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα σε σχέση με τις άλλες μεθόδους αφαίρεσης βλαβών, όπως:

· Ολική αφαίρεση της βλάβης: Η ESD επιτρέπει την αφαίρεση μεγάλων βλαβών σε ένα μεμονωμένο κομμάτι, και όχι σε πολλαπλά μικρά, όπως επιτυγχάνουν οι υπόλοιπες τεχνικές. Διασφαλίζεται συνεπώς η οριστική αντιμετώπιση της βλάβης και η μείωση του κινδύνου υποτροπής.

· Ακριβής παθολογοανατομική εξέταση: Η ολική αφαίρεση της βλάβης επιτρέπει την πλήρη παθολογοανατομική εξέταση, διευκολύνοντας την ακριβή σταδιοποίηση και τον προγραμματισμό της περαιτέρω θεραπείας.

· Οριστική θεραπεία: Με την ολική εκτομή του παθολογικού ιστού επιτυγχάνεται σε ποσοστό άνω 95% η οριστική θεραπεία, υπό την προϋπόθεση ότι δεν υπάρχουν επιπρόσθετοι παράγοντες κινδύνου. Αποφεύγονται με τον τρόπο αυτό μεγάλα χειρουργεία, τα οποία μειώνουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών.

· Ελαχιστοποίηση των επιπλοκών: Σε σύγκριση με τα συμβατικά χειρουργεία η ESD συνέχεται με μικρότερο κίνδυνο επιπλοκών. Επιπρόσθετα, ελαχιστοποιείται ο πόνος για τον ασθενή και η παραμονή του στο νοσοκομείο (1-2 μέρες κατά μέσο όρο).

Πιθανές επιπλοκές και μειονεκτήματα της ESD

Αν και γενικά θεωρείται ασφαλής μέθοδος, η ESD έχει κάποιες πιθανές επιπλοκές όπως:

· Αιμορραγία (<2%): Μπορεί να συμβεί κατά τη διάρκεια ή μετά την επέμβαση. Αντιμετωπίζεται κατά κύριο λόγο αμιγώς ενδοσκοπικά.

· Διάτρηση: Αν και σπάνια (<1%), η διάτρηση του τοιχώματος του πεπτικού σωλήνα αποτελεί επιπλοκή η οποία αντιμετωπίζεται κυρίως ενδοσκοπικά. Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να ζητηθεί η συνδρομή της γενικής χειρουργικής.

· Στενώσεις: Μπορεί να εμφανιστούν στενώσεις στο σημείο της εκτομής, ειδικά στον οισοφάγο. Αυτό παρατηρείται ειδικά σε βλάβες οι οποίες καταλαμβάνουν περισσότερο από 75% της κυκλοτέρειας.

· Μεγάλη χρονική διάρκεια: Η αφαίρεση μεγάλων βλαβών μπορεί να αποτελέσει μία πολύωρη και χρονοβόρο διαδικασία, μιας και εφαρμόζεται λεπτομερέστατη ενδοσκοπική μικροχειρουργική.

· Εκπαιδευμένο ιατρικό προσωπικό: Η ESD αποτελεί μια εξειδικευμένη τεχνική, η οποία εφαρμόζεται μόνο από κατάλληλα εκπαιδευμένους και έμπειρους σε αυτόν τον τομέα επεμβατικούς ενδοσκόπους.

Η Ενδοσκοπική Υποβλεννογόνια Εκτομή (ESD) έχει αλλάξει το τοπίο στη θεραπεία των ενδοσκοπικών βλαβών, καθώς μπορούν να αφαιρεθούν μεγάλες και περίπλοκες βλάβες με υψηλό ποσοστό επιτυχίας και χαμηλό κίνδυνο επιπλοκών. Παρά την πολυπλοκότητα της διαδικασίας, τα οφέλη της την καθιστούν πολύτιμη επιλογή για τους γαστρεντερολόγους.

Βέβαια, η ESD δεν αντικαθιστά τον χειρούργο σε ό,τι αφορά στην αντιμετώπιση των βλαβών του πεπτικού συστήματος. Το αν μία βλάβη αφαιρεθεί χειρουργικά ή μέσω τεπεμβατικής ενδοσκόπησης είναι αντικείμενο των διεπιστημονικών συμβουλίων. Σε κάθε περίπτωση, η μέθοδος συμβάλλει και αυτή στην αντιμετώπιση των πρώιμων κακοηθειών βελτιώνοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών.

Διαβάστε περισσότερα άρθρα για θέματα που αφορούν την υγείας σας, εδώ