Γαστρίτιδα: Συμπτώματα – Τι είναι το πρώτο που πρέπει να κάνετε

Αυτή η φλεγμονή μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά (οξεία γαστρίτιδα) ή να αναπτυχθεί σταδιακά με την πάροδο του χρόνου (χρόνια γαστρίτιδα) και -εάν δεν αντιμετωπιστεί- μπορεί να οδηγήσει σε έλκη ή αιμορραγία. Η αναγνώριση των πρώιμων συμπτωμάτων είναι απαραίτητη για την πρόληψη επιπλοκών και την ταχεία λήψη κατάλληλης θεραπείας.

Αυτό το άρθρο εξηγεί τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου γαστρίτιδας, πώς να αναγνωρίσετε τα συμπτώματα και ποιο πρέπει να είναι το πρώτο βήμα, όταν αυτά εμφανιστούν.

Τι συμβαίνει στο σώμα κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου γαστρίτιδας

Κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου γαστρίτιδας, ο προστατευτικός βλεννογόνος ιστός του στομάχου φλεγμαίνει, συχνά λόγω ερεθιστικών παραγόντων όπως το αλκοόλ, τα ΜΣΑΦ ή μια λοίμωξη, όπως το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (H. Pylori). Αυτή η φλεγμονή διαταράσσει τη φυσική ισορροπία οξέος του στομάχου, προκαλώντας πόνο και δυσφορία.

Βασικές φυσιολογικές επιπτώσεις:

• Ερεθισμός και διάβρωση του βλεννογόνου του στομάχου
• Αυξημένο οξύ στομάχου, που επιδεινώνει τον βλεννογόνο ιστό
• Πιθανή αιμορραγία σε σοβαρές περιπτώσεις
• Καθυστερημένη γαστρική κένωση, που προκαλεί φούσκωμα και ναυτία

Ποια είναι τα συνήθη συμπτώματα γαστρίτιδας;

Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της γαστρίτιδας περιλαμβάνουν δυσφορία στην άνω κοιλιακή χώρα, ναυτία και φούσκωμα, αλλά η σοβαρότητα και η εικόνα μπορεί να ποικίλλουν σημαντικά.

Συνήθη συμπτώματα γαστρίτιδας και τι υποδηλώνουν:

• Αίσθηση καύσου και πόνος στην άνω κοιλιακή χώρα (το πιο κλασικό σημάδι)
• Ναυτία ή συχνός έμετος (ειδικά μετά το φαγητό)
• Πρώιμο αίσθημα κορεσμού κατά τη διάρκεια των γευμάτων
• Φούσκωμα ή υπερβολικό ρέψιμο
• Απώλεια όρεξης
• Μαύρα ή σαν πίσσα κόπρανα (ένδειξη αιμορραγίας – ΠΡΟΣΟΧΗ! Απαιτεί επείγουσα φροντίδα)

Σε χρόνιες περιπτώσεις, τα συμπτώματα μπορεί να είναι ήπια ή ακόμα και να απουσιάζουν μέχρι να αναπτυχθούν πιο σοβαρές επιπλοκές, όπως έλκη στομάχου.

Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε όταν ξεκινήσουν τα συμπτώματα

Το πρώτο συνιστώμενο βήμα κατά τη διάρκεια ενός ύποπτου επεισοδίου γαστρίτιδας είναι να σταματήσετε να τρώτε ή να πίνετε ερεθιστικές ουσίες (ειδικά αλκοόλ, ΜΣΑΦ ή όξινα τρόφιμα) και να στραφείτε σε ήπια, μη ερεθιστικά τρόφιμα. Στη συνέχεια, ζητήστε ιατρική συμβουλή, εάν ο πόνος επιμένει ή επιδεινώνεται.

Άμεσες ενέργειες:

• Διακόψτε τυχόν μη συνταγογραφούμενα ΜΣΑΦ (π.χ. ιβουπροφαίνη)
• Αποφύγετε το αλκοόλ, την καφεΐνη και τα πικάντικα ή όξινα τρόφιμα
• Δοκιμάστε να πίνετε μικρές ποσότητες νερού ή τσαγιού χαμομηλιού
• Τρώτε μαλακές, μη όξινες τροφές όπως βραστές πατάτες και λευκό ρύζι
• Μην ξαπλώνετε οριζοντίως, ώστε να αποφύγετε την παλινδρόμηση οξέος

Εάν τα συμπτώματα διαρκέσουν περισσότερο από μία ημέρα ή περιλαμβάνουν σημάδια αιμορραγίας (έμετος με αίμα ή μαύρα κόπρανα), επικοινωνήστε αμέσως με γιατρό.

Τι προκαλεί εξαρχής τη γαστρίτιδα;

Η γαστρίτιδα έχει πολλαπλές αιτίες, αλλά οι περισσότερες σχετίζονται με ερεθιστικές ουσίες ή λοιμώξεις, που αποδυναμώνουν την προστατευτική επένδυση (βλεννογόνο ιστό) του στομάχου.

Συχνές αιτίες:

• Λοίμωξη από ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (πιο συχνή παγκοσμίως)
• Μακροχρόνια χρήση ΜΣΑΦ (π.χ. ασπιρίνη, ιβουπροφαίνη)
• Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
• Αυτοάνοσες διαταραχές (αυτοάνοση γαστρίτιδα)
• Σωματικό στρες (π.χ. μετά από χειρουργική επέμβαση ή τραύμα)
• Παλινδρόμηση χολής στο στομάχι

Κάθε αιτία επηρεάζει διαφορετικά την επένδυση του βλεννογόνου, αλλά όλες οδηγούν σε φλεγμονή, που πυροδοτεί συμπτώματα γαστρίτιδας.

Πώς διαγιγνώσκεται και θεραπεύεται η γαστρίτιδα;

Η διάγνωση βασίζεται συνήθως στα συμπτώματα, αλλά η επιβεβαίωση συχνά απαιτεί ενδοσκόπηση, εξετάσεις κοπράνων για H. pylori ή εξετάσεις αίματος. Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία, αλλά συχνά περιλαμβάνει φάρμακα και διατροφικές προσαρμογές.

Επιλογές θεραπείας:

• Αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPIs) για την μείωση του οξέος
• Αντιβιοτικά για την εξάλειψη του H. pylori
• Αντιόξινα για προσωρινή ανακούφιση των συμπτωμάτων
• Αποφυγή φαρμάκων και τροφών, που προκαλούν γαστρίτιδα
• Παρακολούθηση χρόνιων περιπτώσεων

Συχνές Ερωτήσεις

Μπορεί το στρες να προκαλέσει επεισόδιο γαστρίτιδας;

Ναι. Το σοβαρό σωματικό ή συναισθηματικό στρες μπορεί να συμβάλει στην οξεία γαστρίτιδα, που παρατηρείται συχνά σε νοσηλευόμενους ή μετεγχειρητικούς ασθενείς.

Είναι η γαστρίτιδα μεταδοτική;

Μόνο εάν προκαλείται από H. pylori, το οποίο μπορεί να μεταδοθεί μέσω μολυσμένων τροφίμων, νερού ή σάλιου.

Μπορεί να γίνει αυτοδιάγνωση για γαστρίτιδα;

Όχι με αξιόπιστο τρόπο. Πολλά συμπτώματα του ανώτερου πεπτικού συστήματος «μιμούνται» εκείνα της γαστρίτιδας, επομένως η ιατρική αξιολόγηση είναι απαραίτητη για την επιβεβαίωση της διάγνωσης και τον αποκλεισμό ελκών ή πιο σοβαρών προβλημάτων.

Πόσο διαρκεί ένα επεισόδιο γαστρίτιδας;

Η οξεία γαστρίτιδα συνήθως υποχωρεί εντός ολίγων ημερών με θεραπεία, ενώ η χρόνια γαστρίτιδα μπορεί να επιμείνει για μήνες ή χρόνια χωρίς την κατάλληλη φροντίδα.

Μπορώ να φάω κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου γαστρίτιδας;

Ναι, αρκεί να προτιμάτε ήπιες, μη όξινες τροφές και σε μικρές μερίδες. Αποφύγετε τα λιπαρά, πικάντικα και τα εσπεριδοειδή, που ερεθίζουν τον βλεννογόνο ιστό του στομάχου.

Συμπέρασμα

Ένα επεισόδιο γαστρίτιδας συχνά ξεκινά με ένα αίσθημα καύσου στην άνω κοιλιακή χώρα, συνοδευόμενο από πόνο, ναυτία, φούσκωμα και απώλεια όρεξης. Αν και η πάθηση είναι συνήθως θεραπεύσιμη, μπορεί να γίνει σοβαρή αν αγνοηθεί, ειδικά εάν εμφανιστεί αιμορραγία ή χρόνια συμπτώματα. Το πρώτο βήμα είναι να εξαλείψετε τους ερεθιστικούς παράγοντες από τη διατροφή σας και να ζητήσετε ιατρική συμβουλή.

Μην περιμένετε να επιδεινωθούν τα συμπτώματα: η έγκαιρη παρέμβαση είναι το κλειδί!

Πηγές:
mayoclinic.org
nhs.uk
clevelandclinic.org
mountsinai.org
healthline.com