ΥΓΕΙΑ

Πολλαπλή σκλήρυνση: 5 συμπτώματα που ίσως την προβλέπουν έως και 15 χρόνια νωρίτερα

Μιχάλης Θερμόπουλος

Μια μεγάλης κλίμακας έρευνα ανάδειξε πέντε συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν χρόνια πριν από την επίσημη διάγνωση της πολλαπλής σκλήρυνσης.

Πολλαπλή σκλήρυνση: 5 συμπτώματα που ίσως την προβλέπουν έως και 15 χρόνια νωρίτερα

Αυτά τα πρώιμα σημάδια θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους γιατρούς να εντοπίσουν και να θεραπεύσουν την πολλαπλή σκλήρυνση πολύ νωρίτερα, ενδεχομένως επιβραδύνοντας την εξέλιξη της νόσου και βελτιώνοντας τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα.

Αυτό το άρθρο εξετάζει τα ευρήματα της μελέτης, εξηγεί πώς αυτά τα συμπτώματα σχετίζονται με την πολλαπλή σκλήρυνση και αναλύει τι σημαίνουν για την έγκαιρη ανίχνευση και τη φροντίδα των ασθενών.

1. Τι αποκάλυψε η μελέτη για τα πρώιμα συμπτώματα της πολλαπλής σκλήρυνσης;

Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο JAMA Network Open, ανέλυσε δεδομένα υγείας από χιλιάδες ασθενείς και διαπίστωσε ότι ορισμένα συμπτώματα εμφανίζονταν συχνότερα σε άτομα που αργότερα διαγνώστηκαν με πολλαπλή σκλήρυνση, συχνά χρόνια πριν από τη διάγνωση.

Τα 5 πρώιμα σημάδια πολλαπλής σκλήρυνσης που ανέδειξε η έρευνα ήταν:

  1. Κόπωση
  2. Πονοκέφαλοι (συμπεριλαμβανομένων ημικρανιών)
  3. Ζάλη, προβλήματα ισορροπίας
  4. Άγχος
  5. Κατάθλιψη

Αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η πολλαπλή σκλήρυνση μπορεί να αρχίσει να επηρεάζει το σώμα πολύ πριν η νευρολογική βλάβη γίνει εμφανής στις απεικονιστικές εξετάσεις.

Γιατί η κόπωση μπορεί να είναι πρώιμη ένδειξη;

Η κόπωση είναι ένα από τα πιο συνηθισμένα και εξουθενωτικά συμπτώματα της νόσου, καθώς επηρεάζει έως και το 80% των ασθενών. Στην πρώιμη πολλαπλή σκλήρυνση, το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται λανθασμένα στην μυελίνη (προστατευτικό κάλυμμα) γύρω από τις νευρικές ίνες, προκαλώντας φλεγμονή που μπορεί να διαταράξει ανεπαίσθητα τη νευρική σηματοδότηση, οδηγώντας σε επίμονη, ανεξήγητη εξάντληση.

  • Η κόπωση εμφανίζεται συχνά μήνες ή χρόνια πριν από άλλα νευρολογικά συμπτώματα.
  • Συνήθως δεν ανακουφίζεται από την ανάπαυση και μπορεί να επιδεινωθεί με τη ζέστη ή τη σωματική δραστηριότητα.
  • Μπορεί να εκληφθεί εσφαλμένα ως κόπωση που σχετίζεται με τον τρόπο ζωής, καθυστερώντας την ιατρική αξιολόγηση.
zalada-zali-iliggos

Πώς συνδέονται οι πονοκέφαλοι και η ζάλη με την πρώιμη πολλαπλή σκλήρυνση;

Ενώ οι πονοκέφαλοι δεν θεωρούνται παραδοσιακά χαρακτηριστικό σύμπτωμα της νόσου, η μελέτη διαπίστωσε ότι ήταν σημαντικά πιο συχνοί τα χρόνια πριν από τη διάγνωση. Η ζάλη και τα προβλήματα ισορροπίας μπορούν επίσης να προκύψουν από φλεγμονή στο εγκεφαλικό στέλεχος ή την παρεγκεφαλίδα, επηρεάζοντας τον συντονισμό και την αντίληψη του χώρου.

  • Οι ημικρανίες μπορεί να προκληθούν ή να επιδεινωθούν από πρώιμες φλεγμονώδεις αλλαγές στο κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ).
  • Η ζάλη μπορεί να εμφανιστεί ως ίλιγγος ή αστάθεια, ακόμη και πριν την ορατή νευρική βλάβη στις απεικονιστικές εξετάσεις.

Ποιος είναι ο ρόλος του άγχους και της κατάθλιψης;

Οι ψυχικές διαταραχές ήταν επίσης πιο συχνές στα χρόνια που προηγήθηκαν της διάγνωσης. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτό μπορεί να οφείλεται σε ανεπαίσθητες πρώιμες αλλαγές στον εγκέφαλο σε περιοχές που εμπλέκονται στη ρύθμιση της διάθεσης, καθώς και στο ψυχολογικό στρες που προκαλείται από ανεξήγητα σωματικά συμπτώματα.

  • Το άγχος και η κατάθλιψη μπορεί να προηγούνται της σωματικής αναπηρίας.
  • Αυτές οι αλλαγές στην ψυχική υγεία μερικές φορές απορρίπτονται ως άσχετες, οδηγώντας σε χαμένες ευκαιρίες για πρώιμη νευρολογική αξιολόγηση.

Πώς μπορεί αυτή η έρευνα να αλλάξει τη διάγνωση και τη φροντίδα για την πολλαπλή σκλήρυνση;

Εάν οι γιατροί αρχίσουν να εξετάζουν ομάδες αυτών των συμπτωμάτων -ιδιαίτερα όταν εμφανίζονται ταυτόχρονα- μπορεί να είναι σε θέση να παραπέμψουν τους ασθενείς για πολύ έγκαιρη νευρολογική αξιολόγηση. Οι προηγούμενες μαγνητικές τομογραφίες, οι εξετάσεις αίματος και άλλες διαγνωστικές εξετάσεις θα μπορούσαν να αποκαλύψουν σημάδια πολλαπλής σκλήρυνσης πριν από την εμφάνιση πιο σοβαρής νευρικής βλάβης.

Κατηγορία πρώιμων συμπτωμάτωνΠιθανός μηχανισμός στην πολλαπλή σκλήρυνσηΠιθανή κλινική δράση
ΚόπωσηΦλεγμονώδης διαταραχή της νευρικής σηματοδότησηςΈγκαιρη εξέταση από νευρολόγο και στρατηγικές διαχείρισης κόπωσης
ΠονοκέφαλοιΦλεγμονή του ΚΝΣ, αγγειακές αλλαγέςΑποκλεισμός δευτερογενών αιτιών, παρακολούθηση για άλλα νευρολογικά σημάδια
Ζάλη/Προβλήματα ισορροπίαςΦλεγμονή του εγκεφαλικού στελέχους ή της παρεγκεφαλίδαςΤεστ αιθουσαίας λειτουργίας (λαβύρινθος του αυτιού), μαγνητική τομογραφία εάν είναι επίμονη
Άγχος/ΚατάθλιψηΦλεγμονή περιοχής του εγκεφάλου που επηρεάζει τη διάθεσηΠρώιμη υποστήριξη ψυχικής υγείας και νευρολογικός έλεγχος
Woman Feels Unwell Headache Tired Fatigue Dizzy

Συχνές Ερωτήσεις

Μπορούν τα πρώιμα συμπτώματα της πολλαπλής σκλήρυνσης να εκληφθούν ως άλλες παθήσεις;

Ναι. Η κόπωση, οι πονοκέφαλοι και το άγχος είναι συνηθισμένα σε πολλές παθήσεις, γι' αυτό και συχνά παραβλέπονται ως πρώιμα σημάδια της νόσου.

Πόσο καιρό πριν από τη διάγνωση μπορούν να εμφανιστούν αυτά τα συμπτώματα;

Η μελέτη υποδηλώνει ότι μπορούν να εμφανιστούν έως και 15 χρόνια πριν από τη διάγνωση.

Η ύπαρξη αυτών των συμπτωμάτων σημαίνει ότι έχω πολλαπλή σκλήρυνση;

Όχι απαραίτητα. Πολλοί βιώνουν αυτά τα προβλήματα χωρίς ποτέ να αναπτύξουν πολλαπλή σκλήρυνση, αλλά θα πρέπει να αξιολογούνται τα επίμονα ή ανεξήγητα συμπτώματα, ειδικά αν συμβαίνουν πολλά εξ αυτών ταυτόχρονα.

Μπορεί η έγκαιρη ανίχνευση να αλλάξει την έκβαση;

Ναι. Η έναρξη της θεραπείας νωρίτερα μπορεί να επιβραδύνει την εξέλιξη της νόσου και να μειώσει την μακροχρόνια αναπηρία.

Θα πρέπει τα άτομα με ημικρανίες ή κατάθλιψη να υποβάλλονται σε έλεγχο για πολλαπλή σκλήρυνση;

Μόνο εάν αυτά εμφανίζονται μαζί με άλλα νευρολογικά συμπτώματα ή αλλαγές, όπως ζάλη ή ανεξήγητη κόπωση.

Συμπέρασμα

Αυτή η έρευνα ενισχύει την άποψη ότι η κόπωση, οι πονοκέφαλοι, η ζάλη και οι αλλαγές στην ψυχική υγεία είναι πιθανοί πρώιμοι δείκτες πολλαπλής σκλήρυνσης. Ενώ αυτά τα συμπτώματα από μόνα τους δεν αποτελούν απόδειξη της σκλήρυνσης κατά πλάκας, η παρουσία τους -ειδικά σε συνδυασμό- δικαιολογεί περαιτέρω ιατρική αξιολόγηση.

Πηγές:
bestlifeonline.com
mayoclinic.org
nhs.uk
clevelandclinic.org