Εγκυμοσύνη: Ποιους κινδύνους μπορεί να αποκαλύψει το σάλιο της μητέρας

Παράγοντες της καθημερινότητας όπως τα τρόφιμα, τα υλικά συσκευασίας και τα προϊόντα προσωπικής φροντίδας, εισάγουν στον οργανισμό ενώσεις, οι οποίες ενδέχεται να επηρεάσουν κρίσιμες βιολογικές διεργασίες.

Μέχρι σήμερα, οι εξετάσεις αίματος αποτελούν το βασικό μέσο παρακολούθησης τέτοιων ενώσεων. Είναι όμως επεμβατικές και ακατάλληλες για συχνή χρήση.

Αντίθετα, το σάλιο αποτελεί ένα εύκολα προσβάσιμο, ανώδυνο και πλούσιο σε πληροφορίες βιολογικό υγρό, οι δυνατότητες του οποίου δεν έχουν αξιοποιηθεί στην έρευνα.

Νέα μελέτη αξιοποίησε αυτήν τη δυνατότητα, αναλύοντας δείγματα σάλιου από 80 εγκύους. Με τη χρήση προηγμένης φασματομετρίας μάζας χαρτογραφήθηκαν πάνω από 700 μεταβολίτες, αποκαλύπτοντας περισσότερες από 18.000 συσχετίσεις μεταξύ περιβαλλοντικών χημικών ουσιών και μεταβολικών οδών.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασαν χημικές ουσίες που σχετίζονται με τρόφιμα και υλικά συσκευασίας – όπως τολουόλιο, στυρένιο, κινολίνη και κουμαρίνη.

Οι ουσίες αυτές συνδέθηκαν με διαταραχές στο μεταβολισμό της τυροσίνης και με αυξημένα επίπεδα κατεχολαμινών (ντοπαμίνη, νοραδρεναλίνη, αδρεναλίνη). Η υπερέκκριση αυτών των «ορμονών του στρες» είναι γνωστό ότι αυξάνει τον κίνδυνο υπερτασικών διαταραχών, όπως η προεκλαμψία.

Επιπλέον, πολλές από αυτές τις ουσίες δρουν ως αναστολείς της μονοαμινοξειδάσης (MAO), ενός ενζύμου-κλειδί στη ρύθμιση των νευροδιαβιβαστών.

Τα αποτελέσματα επιβεβαιώθηκαν και σε μικρότερη ομάδα δειγμάτων, όπου διαπιστώθηκε ότι οι γυναίκες με προεκλαμψία εμφάνιζαν σημαντικά υψηλότερα επίπεδα αυτών των χημικών συγκριτικά με υγιείς εγκύους.

Η επικεφαλής της μελέτης, Δρ. Preethi Balan, τόνισε ότι το σάλιο λειτουργεί ως «μοναδικό μοριακό στιγμιότυπο» της αλληλεπίδρασης του οργανισμού με το περιβάλλον, προσφέροντας έναν πρακτικό και μη επεμβατικό τρόπο παρακολούθησης των χημικών εκθέσεων σε πραγματικό χρόνο.

Οι προεκτάσεις αυτών των ευρημάτων είναι σημαντικές.

Κλινική διάσταση: Το σάλιο μπορεί να αξιοποιηθεί ως έγκαιρο «σύστημα συναγερμού» για επιπλοκές όπως η προεκλαμψία, επιτρέποντας έγκαιρη παρέμβαση.

Δημόσια υγεία: Η ανίχνευση αποτρέψιμων εκθέσεων θέτει ζητήματα για τη βιομηχανία τροφίμων και τις ρυθμιστικές αρχές, ιδίως όσον αφορά τις ευάλωτες ομάδες, όπως οι έγκυες γυναίκες.

Μελλοντικές μελέτες σε μεγαλύτερους και πιο ποικίλους πληθυσμούς θα είναι καθοριστικές για την επιβεβαίωση αυτών των συσχετίσεων και τη διαμόρφωση οδηγιών που θα προστατεύουν τη μητρική και εμβρυϊκή υγεία.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση International Journal of Oral Science.